Emne Sureke
Süleymaniye (Rûdaw) - Süleymaniyeliler 1991 Ayaklanması’nın 26’ncı yılında kentteki Emne Sureke Müzesi (Kırmızı Emniyet Binası) olarak bilinen Baas dönemine ait eski emniyet binasını ziyaret ettiler.
Güney Kürdistan halkı 26 yıl önce, 5 Mart 1991’de Ranya kentinden Saddam Hüseyin’in Baas rejimine karşı büyük bir ayaklanma başlattı. Ayaklanmanın (Raperin) ilk gününde Çwarkurna, Bıtwen Ovası, Haciawa ve Serkepkan bölgeleri kurtarıldı.
Ertesi gün (6 Mart), Süleymaniye’ye bağlı Bazyan ve Pışder Ovası bölgeleri Saddam’ın askerlerinden temizlendi.
7 Mart’ta Süleymaniye halkı ayaklanarak, Emniyet Müdürlüğü ve Selam Karakolu’nu ele geçirdi.
Süleymaniye halkı ve peşmergeler Emne Sureke’de kontrolü sağladıktan sonra Süleymaniye’de zafer ilan ettiler. Günümüzde ise Baas rejiminin zulmünden geriye kalan kalıntıların sergilendiği Emne Sureke Müzesi, yerli ve yabancı turistler tarafından ziyaret ediliyor.
Rûdaw’a konuşan Süleymaniyeli Muhammed Ekrem, “Müzeye geldiğimizde, büyüklerimizin bize anlattıklarını ve kendimizin tanık olduğu anları burada görüyoruz. Yaşananları daha iyi idrak edebiliyoruz”dedi.
Müzede karşılaştığınız her taploda, o dönemde yaşanan acıları hissedebiliyorsunuz.
Süleymaniyeli Ari Hasan ise, “Bu mekan bizden öncekilerin kahraman ve dirayetlerini gözler önüne seriyor. Yıllarca yaşanan işkencenin ve direnişin sembolü bu zindanlarda” diye konuştu.
Emne Sureke Müzesi Arşiv Bölümü Müdürü Dilşad Mecid, “Ziyaretçilerin müzeye girmeden önceki hisleri ile ziyaret sonrası hisleri arasında çok fark var. Görevlilerimizden bilgi alıp, müzeyi gezdikten sonra hissettikleri, duyguları yüzlerine yansıyor” ifadelerinde bulundu.
91 Ayaklanması
Güney Kürdistan halkı 26 yıl önce, 5 Mart 1991’de Ranya kentinden Saddam Hüseyin’in Baas rejimine karşı büyük bir ayaklanma başlattı. Ayaklanmanın (Raperin) ilk günü Çwarkurna, Bıtwen Ovası, Haciawa ve Serkepkan bölgeleri kurtarıldı.
Ertesi gün (6 Mart), Süleymaniye’ye bağlı Bazyan ve Pışder Ovası bölgeleri Saddam’ın askerlerinden temizlendi.
7 Mart’ta Süleymaniye halkı ayaklanarak, Emniyet Müdürlüğü ve Selam Karakolu’nu ele geçirdi.
Raperin, üçüncü gününde, Çemçemal, Halepçe, Arbat, Zerayan ve Piramagrun’a ulaştı. Aynı gün Süleymaniye - Kerkük anayolu peşmergelerin kontrolüne geçti.
9 Mart’ta Koye (Köysancak) Şaklawa ve Basımra ilçelerinde halk ayaklandı.
Erbil’e bağlı Soran ilçesi, Haci Omeran, Mergesor, Çoman, Spılk, Helifan, Herir, Batas, Mesif, Taktak, Ağcalar ve Karahencir halkı da rejime karşı bayrak kaldırdı.
11 Mart günü Erbil halkı ayaklandı ve aynı gün içinde Kesnezan, Bınaslawa, Daratu, Kuştepe, Şawes, Birzin, Malaomer, Cedide, Topzawa, Kewrgosk, Bahırke ve Berhuştır bölgelerinden rejim güçleri çıkartıldı.
Hanekin ve Celavla ilçelerinin yanısıra Musul’a bağlı Mahmur ve Duhok’a bağlı Akre, Bıcil, Surçi bölgeleri, Berderaş, Cinarte, Zırebar ve Şeyhan bölgeleri kurtarıldı.
13 Mart’ta Zaho, Slevan, ayaklanırken, Kerkük’e bağlı Perde nahiyesi, Germiyan’da ise Kelar ve Cebara bölgeleri rejimden alındı.
Duhok halkı 14 Mart ayaklanarak, Zaweta, Sersing, Deraluk, Şiladze, Amediye ve Bamerne bölgelerinde kontrolü sağladı.
15 Mart’ta Sımel halkı, 16 Mart’ta Serbaşah, Karaçuh ve Mahmur, 18 Mart’ta Perde ve etrafı, 19 Mart’ta Kerkük bölgesi Baas’tan arındırıldı.
Kerkük halkı 20 Mart’ta ayaklanarak kent merkezinden Saddam rejimini attı.
21 Mart’ta Kerkük’te Newroz ateşi yanarken, kentteki Halid karargahında çatışmalar devam ediyordu.
27 Mart 1991’de Irak Ordusu saldırıya geçti. Aynı gün Kerkük, ayın 31’inde ise Erbil işgal edildi.
Ardından Güney Kürdistan halkının büyük göçü başladı ve yüz binlerce kişi Türkiye’ye geçti.
Yorumlar
Misafir olarak yorum yazın ya da daha etkili bir deneyim için oturum açın
Yorum yazın