Almanya.. Malbateke Kurdên Êzidî piştî dersînorkirinê mafê rûniştinê werdigire
Almanya.. Malbateke Kurdên Êzidî piştî dersînorkirinê mafê rûniştinê werdigire
Hefteya borî, Almanyayê bi balafirekê ji balafirgeha Leipzigê 43 koçberên welatiyên Iraqê dersînor kirin. Daxuyaniya fermî ya li ser dersînorkirinê ew bû ku her 43 kes mêr bûn û hinek ji wan tawankar bûn, lê belê di van çend demjimêrên dawî de tiştekî seyr û çaverênekirî eşkere bû.
Malbateke êzidî ya ku ji 6 kesan pêk dihat, di heman balafirê de bûn ku dihat gotin hemû mêr in û hinek ji wan tawankar in. Ew jî hatibûn dersînorkirin. Ya hê seyrîtir ew bû ku heman rojê û piştî dersînorkirina malbatê, dadgeheke Berlînê biryar da ku mafê mana wan bide wan. Yanî, eger dersînorkirina wan çend demjimêran bi derengî ketiba, dê bibûna xwedî mafê rûniştinê li Almanyayê. Ew malbata ku bi navê malbata Qasim tê naskirin, ji 4 zarok, dê û bav pêk tê. Yek ji zarokan ku temenê wî 12 sal e, ji Bexdayê peyameke dengî ji Almanan re şandiye û dibêje, polîsên Iraqê li balafirgehê êşandine.
Malbata Qasim di sala 2022'yan de çûbû Almanyayê, salek şûnde daxwaza wan a penaberiyê ji aliyê Daîreya Federal a Penaber û Koçberan (BAMF) ve hatibû redkirin. Vê hefteyê û piştî dersînorkirina wan, dadgeha Berlînê biryar da ku redkirina daxwaza wan ji aliyê BAMFê ve ne yasayî bûye û divê bê betalkirin. Li ser vê bûyerê nerazîbûn û nîqaşên mezin di nava raya giştî ya Almanyayê de derketine holê. Wezareta Navxwe ya eyaleta Brandenburgê dibêje ti pirsgirêkeke yasayî ji bo paşxistin an dersînornekirina malbatê nebûye, lewma biryar hatiye cîbicîkirin. Herwiha Wezîrê Dadê yê Almanyayê jî derbarê dersînorkirinê de got, peyama welatê wî zelal e, ew jî ew e ku kesê mafê wî yê manê li Almanyayê nebe, divê ji vir biçe. Lê parlamenterê federal Max Luks ê ji lîsteya Keskan, ku kesekî Kurdistan-dost e, daxwaz dike ku ne tenê malbat were vegerandin Almanyayê, belkû Hans-Eckhard Sommer, serokê BAMFê jî ji ber biryara redkirina wê malbatê dest ji kar berde.
Saziya "Pro Asyl" ku piştgiriyê dide mafên penaber û koçberan li Almanyayê, ragihandiye ku nabe qurbaniyên jenosîdê ji bo wî welatî bên vegerandin ku jenosîd li hember wan hatiye kirin. Karêba Hagemann parêzera malbata Qasim e, ew dibêje bi biryara dadgeha Berlînê ew ê dest bi pêvajoya yasayî bike ji bo vegerandina malbatê bo Almanyayê.
Dadgeha Brîtanyayê cezayên giran li 24 qaçaxçiyên koçberan birî
10 ji wan qaçaxçiyan Kurd in
Li Brîtanyayê jî hefteya borî Kurd dîsa ketin nav navan. Hikûmeta Brîtanyayê ji bo cara yekemîn di dîrokê de û wek yekem welatê cîhanê, sîstemeke cezakirin û dorpêçê li dijî 43 kes û şîrketekê sepand ku dibêje hatiye îsbatkirin ku destê wan di anîna koçberan de bi qaçaxî heye. Di nava wan 43 kesan de, 10 kes Kurd in û navên wan li cem vê bernameyê parastî ne.
Beşek ji wan Kurdan li Brîtanyayê ne û yan hatine girtin an reviyane, beşek jî li Başûrê Kurdistanê ne. Di nava wan Kurdan de, hinek ji ber ku ji Başûrê Kurdistanê karê hewaleyê kirine, an ji Kurdistan, Tirkiye, Sirbistan, Belçîka û Fransayê koçber gihandine Brîtanyayê, hinek jî ji ber ku di nav Brîtanyayê de koçber wergirtine û gihandine cihê wan, ev ceza li wan hatine birîn. Me li ser wan navên ku li Brîtanyayê ne lêkolîn kir. Di nav wan de kesên xwedî supermarket, dikanên Polonî û şîrketên xurekê hene.
Cezayê hikûmeta Brîtanyayê ji bo van kesan ew e ku her çi serwet û samanên wan li Brîtanyayê hebin, dest datîne ser. Herwiha, van kesan mafê derketin an hatina nav Brîtanyayê nîne. Her kesê ku derkeve holê ku bi yek ji van kesan re kar dike an alîkariya wan dike an tiştekî dike ku qezenca wan tê de hebe, ji aliyê hikûmeta Brîtanyayê ve tê cezakirin.
Ji bilî 10 Kurdan, yên din Albanî, Sirbî û Mexribî ne. Yek ji wan ku wek "Serê Mar" tê naskirin û niha li Sirbistanê dijî, paşnavê wî Tetwanî ye. Tetwan (Tatvan) bajarekî Bakurê Kurdistanê ye, lê li gorî lêkolîna Dîasporayê, ew Tetwaniyê ku Brîtanya li pey wî ye, xelkê herêma Tetwanê (Tétouan) ya li Mexribê ye.
Hikûmeta Yewnanistanê koçberên neyasayî desteser dike
Her koçberê ku bi awayekî neyasayî bigihîje Yewnanistanê, yekser tê desteserkirin. Piştî wê jî, dibe ku ji bo dema 2 heta 5 salan di zindanê de bê hiştin. Ev guhertina nû di rûniştina roja 11'ê vê mehê de li Parlamentoya Yewnanistanê hat pejirandin û vê hefteyê dest bi cîbicîkirina wê hatiye kirin. Heta niha zêdetirî 190 kes hatine desteserkirin. Her di heman rûniştina parlamentoyê de biryar hatiye dayîn ku ji bo dema 3 mehan ti serlêdaneke penaberiyê ji koçberan neyê wergirtin.
Gelek caran koçber ji bo neyên girtin û dersînorkirin, daxwaza mafê penaberiyê li Yewnanistanê dikin. Bi vê yekê, Yewnanistan li gorî yasayên Yekîtiya Ewropayê neçar dibe ku koçberan dersînor neke û wek penaxwaz muameleyê bi wan re bike.
Li ser asta cîhanê û Yekîtiya Ewropayê û di nav Yewnanistanê bi xwe de jî rexneyên mezin li vê biryarê û cîbicîkirina wê tên girtin. Rêxistina Penaberan a ser bi Neteweyên Yekbûyî, Civata Yekîtiya Ewropayê û rêxistinên wek Amnesty International jî dibêjin ku biryar û cîbicîkirina wê dijî yasayên bi bandor ên Yekîtiya Ewropayê û peymanên parastina mafên koçberan e. Di nava Yewnanistanê de jî partiyên opozisyonê bi 74 dengan li hember 177 dengan li parlamentoyê dijî biryarê deng dabûn û ji bo betalkirina biryarê dest bi kampanyayekê kirine.
Düsseldorf.. Di pevçûna xwepêşanderên Kurd û Erebên Sûriyeyê de 5 polîs birîndar bûn
Roja Yekşema borî, li qadeke mezin a li ber stasyona trênê ya bajarê Düsseldorfê, xwepêşanderên Kurd û Erebên Sûriyeyê bi kevir, şûşeyên cam û kulman li hev dan. Xwepêşandana Kurd û pêkhateyên Sûriyeyê ji bo piştgiriya Durziyên Sûriyeyê û redkirina siyaseta hikûmeta niha ya Sûriyeyê ya li hember pêkhateyên wî welatî bû.
Polîs dibêje ku di wê xwepêşandanê de nêzîkî 500 kes beşdar bûbûn. Li hember wan, her li gor gotina polîsan, nêzîkî 200 kesên ku Erebên Sûriyeyê bûn, ji bo piştgiriya hikûmeta niha ya Sûriyeyê bi serokatiya Ehmed Şer' û wek nerazîbûn li hember xwepêşandana Kurd û pêkhateyan, li heman cihî kom bûbûn. 200 polîsên bi cil û berg û çekên taybet ji bo rêgirtina li tundûtûjiyê jî li cihê xwepêşandanê amade bûn. Dema ku alozî dest pê kir, ku her du alî hevdu bi destpêkirina şer tawanbar dikin, polîsan hewl da ku şerkeran ji hev cuda bikin. Di encama vê de 5 polîs birîndar bûn.
Li gor daxuyaniya polîsan, 4 kes ji herdu aliyan hatine desteserkirin, herwiha 20 kesan jî gilî li ser xwepêşanderan tomar kirine û dibêjin ku zirar gihîştiye mal û milkê wan.
Zanîngeha Kölnê nasnavê profesoriyê bexşî akademîsyenekî Kurd
Hefteya borî li bajarê Kölnê yê Almanyayê, tîma Dîasporayê serdana kesayetiyekî xelkê Silêmaniyê kir ku yek ji şanaziyên zanistî yên Kurdistan û Almanyayê ye. Ew jî Profesor Berhem Mihemed bû. Wî li yek ji zanîngehên herî navdar û bibandor ên Ewropa û cîhanê nasnavê profesoriyê wergirt. Di bin destê wî de, bi dehan xwendekar li Zanîngeha Kölnê bawernameyên master û doktorayê bi dest xistine û li nexweşxaneyên Almanyayê kar dikin, an jî li zanîngehên navdar ên Almanyayê wane didin.
Profesor Berhem Mihemed; Çîroka xweragirtinê ji Sabûnkeran heta lûtkeya zanistê li Almanyayê
Di nav holên bi heybet ên Zanîngeha Kölnê de, ku yek ji navendên akademîk ên herî mezin û kevn ên Almanyayê ye, zilamekî Kurd bi zimanekî Almanî yê rewan dersa anatomiyê dide bi sedan xwendekarên pizîşkiyê. Ew Profesor Doktor Berhem Mihemed e, ku karwanekî dûr û dirêj û tijî hilkişîn û daketin ji taxa Sabûnkeran a Silêmaniyê dest pê kiriye û îro li lûtkeya zanistî ya yek ji welatên herî bibandor ên Ewropayê rawestiyaye. Çîroka wî, çîroka baweriya bi xwe û derbaskirina hemû astengiyên ku dikevin pêşiya koçberekî ye.
Destpêka karwanê; Zîrekiyeke ku li Mûsil û Bexdayê dibiriqî
Berhem Şewket Mihemed di sala 1965an de li bajarê Silêmaniyê ji dayik bûye. Her ji destpêka jiyana xwe ya akademîk ve, wek xwendekarekî zîrek û jêhatî derket pêş. Di sala 1987an de bi pileya yekem li ser asta Koleja Pizîşkiya Veterîneriyê ya Zanîngeha Mûsilê derçû, ku ev yekem nîşana wê rêya geş bû ku li benda wî bû.
Ji bo pêkanîna xewnên xwe yên mezin, berê xwe da paytexta Iraqê û di sala 1992an de, bawernameya masterê di zanista Parazîtolojiyê de li Zanîngeha Bexdayê bi dest xist, dîsa bi pileya yekem li ser asta koleja xwe. Piştî vegera xwe bo Kurdistanê, di navbera salên 1988 û 1996an de, wek muîd û paşê mamoste li zanîngehên Selahedîn û Silêmaniyê xizmet kir, lê rewşa wî serdemî ya Kurdistanê wisa kir ku xewnên wî di çarçoveya sînoran de asê nemînin.
Werçerxana çarenûssaz; Koçberî û ceribandina dijwar a Almanyayê
Di sala 1996an de, Profesor Berhem tevî hevjîn û kurê xwe yê sê mehî, biryareke dijwar dide û ber bi Almanyayê ve koç dike. Destpêka jiyana wî li wir, wek çîroka hezaran koçberên din, tijî astengî bû. Ew wan rojan bi talî bi bîr tîne û dibêje: "Dema em gihîştin Almanyayê, ji min re gotin divê tu kar bikî. Dema min pirsî çi kar, di bersivê de gotin karê baxçevaniyê û paqijiyê. Ew gotin wek wê bû ku xençerekê di dilê min de bidin, çavên min tijî hêsir bûn, lê min di hundirê xwe de biryarek da: Ez ji bo vê nehatime."
Ew kêliya dijwar, bû xala werçerxanê û handera herî mezin ji bo wî. Li şûna ku teslîm bibe, biryar da ku bi şiyana xwe ya zanistî îsbat bike ku ew hêjayî cihekî mezintir e. Wî dest pê kir li deriyê zanîngehên mezin ên wek Bonn, Nürnberg û Hannoverê da.
Dîtina derfetê; Hevpeyvîna Zanîngeha Hannoverê
Piştî hewldaneke zêde, li Zanîngeha Hannoverê derfeta hevpeyvînekê jê re hat dayîn. Dîmen wek fîlmeke sînemayê bû; heşt profesorên Alman li odeyê rûniştibûn û ew wek tenê biyanî di nav wan de bû. "Almaniya min wê demê pir lawaz bû, tenê du sal bûn ez li vir bûm," Profesor Berhem wisa dibêje, "lê hevpeyvîn bi zimanê Îngilîzî birêve çû. Profesorekî wan ku mirovekî pir birêz û Kurd-dost bû, piştî gotûbêjeke zanistî ya kûr, heyranîtiya xwe ji şiyanên min re venaşart û yekser got: Em te dixwazin."
Ev ew werçerxan bû ku rê ji wî re vekir. Zanîngeha Hannoverê piştgirî da wî û همwextî karkirinê, dest bi xwendina doktorayê kir.
Gihîştina lûtkeya akademîk; Bawername li pey bawernameyê
Profesor Berhem tenê bi bawernameya doktorayê nesekinî, belkû bi awayekî sîstematîk hemû pileyên akademîk ên Almanyayê bi dest xistin, ku bidestxistina wan ji bo Almanan bi xwe jî ne karekî hêsan e. Ew niha xwediyê van bawername û nasnavên zanistî ye:
• Doktora (Dr. rer. nat.): Di zanistên siruştî de.
• Habilitation: Bilindtirîn bawernameya akademîk a Almanyayê ku şertê sereke ye ji bo bûyîna profesor.
• Venia Legendi: Mafê fermî yê wanedayîna serbixwe li zanîngehê.
• Pisporiya pênc salî: Di pizîşkiya veterîneriyê de, piştî temamkirina doktoraya xwe.
• Approbation: Destûra fermî ya pizîşkiyê ku rê dide wî li hemû welatên Yekîtiya Ewropayê klînîkê veke.
Ew bi ken dibêje: "Êdî bi rastî ti nasnav û bawernameyeke akademîk li Almanyayê nema ku min bi dest nexistibe, lê em tu carî ji lêkolîna zanistî nawestin û niha jî ez li ser du lêkolînên nû kar dikim."
Bandora li ser nifşê nû; "Li her nexweşxaneyekê xwendekarên min hene"
Ji sala 1999an ve, Profesor Berhem li Zanîngeha Kölnê, ku nêzîkî 73 hezar xwendekarên wê hene, wane dide. Ew şanaziyê bi wê bandora ku li ser nifşê nû yê pizîşkên Almanya û Ewropayê daniye, dike. "Gelek ji xwendekarên min niha bi xwe bûne profesor û pizîşkên payebilind. Bi şanazî dibêjim, dema ez diçim her nexweşxaneyeke Almanyayê, xwendekarên min lê ne û bi rêzdarî pêşwaziya min dikin."
Ew sira serkeftina xwe û rêza Almanan ji bo karê wî vedigerîne dilsozî û jêhatîbûnê. "Li vir kes pirs nake tu reş î an spî, xelkê kû yî? Tenê li wê dinêrin ku tu çi xizmetê pêşkêş dikî û şiyana te ya zanistî çiqas e."
Dil li Kurdistanê, laş li dîasporayê
Tevî van hemû serkeftinên mezin li Almanyayê, dilê Profesor Berhem hêjî li Kurdistanê û ji bo Kurdistanê lêdide. "Ruh û dilê min her tim li Kurdistanê ye. Çendîn caran ez vegeriyame û min hewl daye xizmetê bikim, lê mixabin jîngeha lêkolîna zanistî ya pêşketî li wir hêjî wek pêwîst nîne."
Ew qebûl dike ku jiyana civakî li Kurdistanê cuda ye. "Jiyan bi rastî tenê li Kurdistanê xweş e; li cem heval û xizm û kesan. Li vir ji ber mijûliya zêde, pêwendiyên civakî pir kêm in."
Çîroka Profesor Berhem Mihemed, ne tenê çîroka serkeftina takekesekî ye; belkû çîroka îradeya gelekî ye ku di hundirê her takekesekî wê de heza fêrbûn û gihîştina lûtkeyê pêl dide. Ew mînakeke zindî ye ku îsbat dike dema derfet ji takekesê Kurd re çêbibe, dikare li ser asta cîhanê bibe stêrkeke geş.
Mamosteyeke Kurd li Kanadayê şêwazeke nû ji bo fêrbûna zimanê Kurdî datîne
Fêrbûna zimanê Kurdî ji bo zarokên Kurd li dîasporayê bûye zehmetiyeke mezin, di demekê de ku neteweyên din ji ber hebûna sîstem û saziyên birêkûpêk û piştgiriya welatên xwe, bi hêsanî ziman û çanda xwe diparêzin. Di nava vê valahiyê de, hewldanên takekesî dibin çirayeke geş. Perî Çelebî, mamosteyeke ku li Kanadayê dijî, yek ji wan dilsozan e ku bi dariştina metodeke nû û serdemî hewl dide wê valahiyê tije bike.
Li ser vê mijarê Perî Çelebî mêvana bernameya Dîasporayê bû, û ragihand ku sîstema wê ya fêrkirinê li ser bingeha sîstema modern a Amerîkî-Kanadî ye, ku tê de zarok navend e û beşdarekî çalak e di pêvajoya fêrbûnê de. Wê rexne li sîstema kevn a perwerdeyê girt û got: "Sîstema kevn zarok wek leşkerekî lêkiribû, dibistan jî wek serbazgehekê bû. Zarok tenê wergir bû û ti derfeteke pirsiyarkirin û afirandinê nebû."
Lê di metoda wê ya nû de, ku bi rêya polên online tê birêvebirin, zarok dikare bi mamoste re bibe hevpar di wanedayînê de. Ev şêwaz bi taybetî ji bo wan zarokên ku ji ber rewşên wek ADHD nikarin ji bo demeke dirêj bala xwe bidin ser yek mijarê, guncaw e, ji ber ku wane bi awayekî înteraktîf tên birêvebirin û hemû zarok bi hev re beşdar dibin.
Yek ji sedemên balkêş ên vê metodê, bikaranîna bûkikekê bi navê 'Jwane' ye ku wek hevkareke mamoste Perî di polê de amade ye. Xatûn Perî di vî warî de dibêje: "Zarok pir zû bi bûkikê re pêwendiyê datînin. Bi raya min, zarok ji zarokî baştir fêr dibe û dema tiştekî ji hevaltemenekî an bûkikekê dibihîse, zûtir werdigire."
Fikra vî karî vedigere wê demê ku Perî Çelebî li Rojhilatê Kurdistanê û li herêmên Urmiyê mamoste bû. Wê li wir zulmeke mezin li hember zarokê Kurd dîtibû, dema ku zarokan ji mamosteyên Tirk û Faris fêm nedikir û pêvajoya xwendinê ji bo wan bê wate bû. Her ji wê derê biryar da ku divê Kurd xwedî sîstem û pirtûkên perwerdeyê yên taybet bi xwe bin ku xweşik û serdemî bin.
Niha dê û bav li her derê cîhanê bin, dikarin sûdê ji vê derfetê werbigirin. Pirtûkên vê projeyê bi rêya malpera Bawandata.org berdest in. Herwiha, ji bo beşdarbûna di polên online de, dikarin bi rêya e-nameya preschool@bawandata.org yan jî rûpela Instagramê ya "Perî û Pepûlekan" pêwendiyê deynin û li gor welat û asta zimanê zarokên xwe, demek guncaw ji bo wan tê destnîşankirin.
Yaneyeke futbolê ya Kurdî li Almanyayê navûdengê peyda dike
Azadî, yaneyeke Kurdî ye ku hewl dide bigihîje lîga pileya şeşem a futbolê ya Almanyayê
Di Dîasporayê de demek dirêj e ku Kurdan bi werzişê navek ji xwe re çêkiriye. Gelo bi futbolê be an bi werzişên din be, gelek caran ala Kurdistanê hejandine.
Mey Dost yek ji wan yaneyên werzişê dîtiye ku navê balkêş "Azadî" ji xwe re hilbijartine û nûçeyeke taybet (feature) li ser wan çêkiriye.
Teksta nûçeya taybet:
Di cîhana futbolê de hin çîrok hene ku sînorên werzişê derbas dikin. Li Almanyayê, yaneyeke ku li ser bingeha hevaltiyê û parastina nasnameyê hatiye damezrandin, li ber e destaneke geş a serkeftinê binivîse. Ev çîroka yaneya SV Azadî ye; yaneyeke Kurdî ku bûye sembola civak, çand û dilê wê ji bo lîstika xweşik lêdide.
Her tişt di sala 2016an de ji xewna sê hevalan dest pê kir. Ji wê destpêka sade, yaneya Azadî dest bi rêwîtiyeke balkêş a serkeftinê kir. Tîmê bi nîşandana behreyeke bêhempa û îradeyeke pola, çar werzan li pey hev serkeftin bi dest xist û xwe gihand lîga Verbandsliga, ku di sîstema lîgên futbolê yên Almanyayê de yek ji astên bilind e. Bêguman ev ji bo her yaneyekê destkefteke dîrokî ye.
Ev rêwîtiya bêhempa ji hêza fikrekê ji dayik bû. Em bi yek ji damezrînerên yaneyê re diaxivin da ku li ser wê xewna ku bûye destpêka her tiştî agahiyan werbigirin.
Azad Mêran, damezrîner û lîstikvan:
"Berê ti komeleyeke Kurdî ya wisa nebû. Cihek nebû ku Kurd tê de bicivin û hevdu nas bikin. Lewma me yaneya Azadî damezrand. Me dixwest em malekê ji bo Kurdan ava bikin, da ku jê nêzîk bibin û pêwendiyan çêbikin, cihekî ku taybet be bi Kurdan."
Yaneya Azadî her tim çavê wê li asoyan e û xewn û armancên mezintir li pêşiya wê ne û dixwazin bi baweriyeke xurt wan bi cih bînin.
Azad Mêran, damezrîner û lîstikvan:
"Armanca me ew e ku em bibin yaneya werzişê ya Kurdî ya herî mezin li Almanyayê. Em hêvîdar in rojekê stadyuma me ya taybet hebe û ji aliyê binesaziyê ve em serbixwe bin."
Ev ruhê tijî behre û hesta neteweyî, lîstikvan ji her alî ve kişandine cem xwe. Pêkhateya tîmê mînakeke zindî ya yekrêziyê ye; lîstikvanên Kurd ji her çar parçeyên Kurdistanê mil bi milê lîstikvanên Alman, Polonî û neteweyên din dilîzin.
Serkeftinên wan di nav stadyuman de bala wan lîstikvanan jî kişandiye ku di lîgên bilindtir de dilîzin, ji ber ku peyama Azadî û ruhê biratiyê yê yaneyê bandor li wan kiriye. Ji bo lîstikvanan, lixwekirina formayê Azadî ne tenê lîstikek e, belkû şeref û şanazî ye.
Elend Xelîl, lîstikvan:
"Cudahiya me ji tîmên din ew e ku em hemû bi hev re wek malbatekê ne. Em heval û birayên hev in û eger yek ji me pirsgirêkek wî hebe jî, em hemû bi hev re alîkariya wî dikin."
Bêguman, serkêşiya tîmeke wisa pirreng û xwedî îrade, şêwazek taybet dixwaze û yaneyeke wek Azadî, carinan rûbirûyî astengiyan jî dibe.
Nîwar Casim, rahêner:
"Dema em li derveyî stadyuma xwe dilîzin, carinan ji aliyê alîgirên tîma hember ve rûbirûyî gotin û reftarên nexweş dibin. Lê girîng e ku tu kontrola xwe bikî, bihêz bî û guh nedî wan. Tenê bala te li ser lîstikê be."
Rahênerê yaneya Azadî, behsa çend planên girîng ên pêşerojê dike ku dixwazin di nava pênc salên pêş de cîbicî bikin.
Nîwar Casim, rahêner:
"Plana me ew e ku em hêdî hêdî dest bi avakirina tîmên nûgihîştî û zarokan bikin. Ji bo tîma yekem a yaneya me jî, ez hêvîdar im ku di nava pênc salên bê de em bigihîjin asta Oberliga, ku pileya pêncem a sîstema lîgên Almanyayê ye."
Yaneyê rehên xwe kûr di nava civaka Kurdî de berdaye. Komeke govend û folklora Kurdî ji bo zarokan damezrandine, da ku çand û kelepora dewlemend a Kurdî bi nifşê nû bidin nasîn.
Ev pabendbûna bi parastina reseniyê û avakirina paşerojê re, niha çavê xwe berdaye armanca herî mezin, ew jî avakirina stadyumeke taybet bi xwe ye. Vîzyona wan ne tenê avakirina stadyumekê ye, belkû damezrandina navendeke civakî û çandî ye jî. Cihek ku hem lîstikên tîmê tê de bên lîstin, hem jî bibe navendek ji bo pêşkêşkirina dersên zimanê Kurdî ji bo zarokan. Malek ku keç û kurên Kurd bicivîne, da ku bi reh û rîşalên xwe ve girêdayî bimînin û bi hev re paşerojeke geştir ava bikin.
Muzîk...
Yaneya Azadî di nav stadyuman de dengê nasname û pêkvejiyanê bilind dike. Li vir, Kurdên her çar parçeyên Kurdistanê, bi şanazî û ruhekî biratî ligel Alman û neteweyên din dilîzin. Ji bo gelek lîstikvan û endaman, yaneya Azadî ne tenê tîmeke futbolê ye, belkû bûye beşek ji nasnameya Kurdî û çîroka civaka Kurdewarî li ser xaka Almanyayê.
Hefteya borî, Almanyayê bi balafirekê ji balafirgeha Leipzigê 43 koçberên welatiyên Iraqê dersînor kirin. Daxuyaniya fermî ya li ser dersînorkirinê ew bû ku her 43 kes mêr bûn û hinek ji wan tawankar bûn, lê belê di van çend demjimêrên dawî de tiştekî seyr û çaverênekirî eşkere bû.
Malbateke êzidî ya ku ji 6 kesan pêk dihat, di heman balafirê de bûn ku dihat gotin hemû mêr in û hinek ji wan tawankar in. Ew jî hatibûn dersînorkirin. Ya hê seyrîtir ew bû ku heman rojê û piştî dersînorkirina malbatê, dadgeheke Berlînê biryar da ku mafê mana wan bide wan. Yanî, eger dersînorkirina wan çend demjimêran bi derengî ketiba, dê bibûna xwedî mafê rûniştinê li Almanyayê. Ew malbata ku bi navê malbata Qasim tê naskirin, ji 4 zarok, dê û bav pêk tê. Yek ji zarokan ku temenê wî 12 sal e, ji Bexdayê peyameke dengî ji Almanan re şandiye û dibêje, polîsên Iraqê li balafirgehê êşandine.
Malbata Qasim di sala 2022'yan de çûbû Almanyayê, salek şûnde daxwaza wan a penaberiyê ji aliyê Daîreya Federal a Penaber û Koçberan (BAMF) ve hatibû redkirin. Vê hefteyê û piştî dersînorkirina wan, dadgeha Berlînê biryar da ku redkirina daxwaza wan ji aliyê BAMFê ve ne yasayî bûye û divê bê betalkirin. Li ser vê bûyerê nerazîbûn û nîqaşên mezin di nava raya giştî ya Almanyayê de derketine holê. Wezareta Navxwe ya eyaleta Brandenburgê dibêje ti pirsgirêkeke yasayî ji bo paşxistin an dersînornekirina malbatê nebûye, lewma biryar hatiye cîbicîkirin. Herwiha Wezîrê Dadê yê Almanyayê jî derbarê dersînorkirinê de got, peyama welatê wî zelal e, ew jî ew e ku kesê mafê wî yê manê li Almanyayê nebe, divê ji vir biçe. Lê parlamenterê federal Max Luks ê ji lîsteya Keskan, ku kesekî Kurdistan-dost e, daxwaz dike ku ne tenê malbat were vegerandin Almanyayê, belkû Hans-Eckhard Sommer, serokê BAMFê jî ji ber biryara redkirina wê malbatê dest ji kar berde.
Saziya "Pro Asyl" ku piştgiriyê dide mafên penaber û koçberan li Almanyayê, ragihandiye ku nabe qurbaniyên jenosîdê ji bo wî welatî bên vegerandin ku jenosîd li hember wan hatiye kirin. Karêba Hagemann parêzera malbata Qasim e, ew dibêje bi biryara dadgeha Berlînê ew ê dest bi pêvajoya yasayî bike ji bo vegerandina malbatê bo Almanyayê.
Dadgeha Brîtanyayê cezayên giran li 24 qaçaxçiyên koçberan birî
10 ji wan qaçaxçiyan Kurd in
Li Brîtanyayê jî hefteya borî Kurd dîsa ketin nav navan. Hikûmeta Brîtanyayê ji bo cara yekemîn di dîrokê de û wek yekem welatê cîhanê, sîstemeke cezakirin û dorpêçê li dijî 43 kes û şîrketekê sepand ku dibêje hatiye îsbatkirin ku destê wan di anîna koçberan de bi qaçaxî heye. Di nava wan 43 kesan de, 10 kes Kurd in û navên wan li cem vê bernameyê parastî ne.
Beşek ji wan Kurdan li Brîtanyayê ne û yan hatine girtin an reviyane, beşek jî li Başûrê Kurdistanê ne. Di nava wan Kurdan de, hinek ji ber ku ji Başûrê Kurdistanê karê hewaleyê kirine, an ji Kurdistan, Tirkiye, Sirbistan, Belçîka û Fransayê koçber gihandine Brîtanyayê, hinek jî ji ber ku di nav Brîtanyayê de koçber wergirtine û gihandine cihê wan, ev ceza li wan hatine birîn. Me li ser wan navên ku li Brîtanyayê ne lêkolîn kir. Di nav wan de kesên xwedî supermarket, dikanên Polonî û şîrketên xurekê hene.
Cezayê hikûmeta Brîtanyayê ji bo van kesan ew e ku her çi serwet û samanên wan li Brîtanyayê hebin, dest datîne ser. Herwiha, van kesan mafê derketin an hatina nav Brîtanyayê nîne. Her kesê ku derkeve holê ku bi yek ji van kesan re kar dike an alîkariya wan dike an tiştekî dike ku qezenca wan tê de hebe, ji aliyê hikûmeta Brîtanyayê ve tê cezakirin.
Ji bilî 10 Kurdan, yên din Albanî, Sirbî û Mexribî ne. Yek ji wan ku wek "Serê Mar" tê naskirin û niha li Sirbistanê dijî, paşnavê wî Tetwanî ye. Tetwan (Tatvan) bajarekî Bakurê Kurdistanê ye, lê li gorî lêkolîna Dîasporayê, ew Tetwaniyê ku Brîtanya li pey wî ye, xelkê herêma Tetwanê (Tétouan) ya li Mexribê ye.
Hikûmeta Yewnanistanê koçberên neyasayî desteser dike
Her koçberê ku bi awayekî neyasayî bigihîje Yewnanistanê, yekser tê desteserkirin. Piştî wê jî, dibe ku ji bo dema 2 heta 5 salan di zindanê de bê hiştin. Ev guhertina nû di rûniştina roja 11'ê vê mehê de li Parlamentoya Yewnanistanê hat pejirandin û vê hefteyê dest bi cîbicîkirina wê hatiye kirin. Heta niha zêdetirî 190 kes hatine desteserkirin. Her di heman rûniştina parlamentoyê de biryar hatiye dayîn ku ji bo dema 3 mehan ti serlêdaneke penaberiyê ji koçberan neyê wergirtin.
Gelek caran koçber ji bo neyên girtin û dersînorkirin, daxwaza mafê penaberiyê li Yewnanistanê dikin. Bi vê yekê, Yewnanistan li gorî yasayên Yekîtiya Ewropayê neçar dibe ku koçberan dersînor neke û wek penaxwaz muameleyê bi wan re bike.
Li ser asta cîhanê û Yekîtiya Ewropayê û di nav Yewnanistanê bi xwe de jî rexneyên mezin li vê biryarê û cîbicîkirina wê tên girtin. Rêxistina Penaberan a ser bi Neteweyên Yekbûyî, Civata Yekîtiya Ewropayê û rêxistinên wek Amnesty International jî dibêjin ku biryar û cîbicîkirina wê dijî yasayên bi bandor ên Yekîtiya Ewropayê û peymanên parastina mafên koçberan e. Di nava Yewnanistanê de jî partiyên opozisyonê bi 74 dengan li hember 177 dengan li parlamentoyê dijî biryarê deng dabûn û ji bo betalkirina biryarê dest bi kampanyayekê kirine.
Düsseldorf.. Di pevçûna xwepêşanderên Kurd û Erebên Sûriyeyê de 5 polîs birîndar bûn
Roja Yekşema borî, li qadeke mezin a li ber stasyona trênê ya bajarê Düsseldorfê, xwepêşanderên Kurd û Erebên Sûriyeyê bi kevir, şûşeyên cam û kulman li hev dan. Xwepêşandana Kurd û pêkhateyên Sûriyeyê ji bo piştgiriya Durziyên Sûriyeyê û redkirina siyaseta hikûmeta niha ya Sûriyeyê ya li hember pêkhateyên wî welatî bû.
Polîs dibêje ku di wê xwepêşandanê de nêzîkî 500 kes beşdar bûbûn. Li hember wan, her li gor gotina polîsan, nêzîkî 200 kesên ku Erebên Sûriyeyê bûn, ji bo piştgiriya hikûmeta niha ya Sûriyeyê bi serokatiya Ehmed Şer' û wek nerazîbûn li hember xwepêşandana Kurd û pêkhateyan, li heman cihî kom bûbûn. 200 polîsên bi cil û berg û çekên taybet ji bo rêgirtina li tundûtûjiyê jî li cihê xwepêşandanê amade bûn. Dema ku alozî dest pê kir, ku her du alî hevdu bi destpêkirina şer tawanbar dikin, polîsan hewl da ku şerkeran ji hev cuda bikin. Di encama vê de 5 polîs birîndar bûn.
Li gor daxuyaniya polîsan, 4 kes ji herdu aliyan hatine desteserkirin, herwiha 20 kesan jî gilî li ser xwepêşanderan tomar kirine û dibêjin ku zirar gihîştiye mal û milkê wan.
Zanîngeha Kölnê nasnavê profesoriyê bexşî akademîsyenekî Kurd
Hefteya borî li bajarê Kölnê yê Almanyayê, tîma Dîasporayê serdana kesayetiyekî xelkê Silêmaniyê kir ku yek ji şanaziyên zanistî yên Kurdistan û Almanyayê ye. Ew jî Profesor Berhem Mihemed bû. Wî li yek ji zanîngehên herî navdar û bibandor ên Ewropa û cîhanê nasnavê profesoriyê wergirt. Di bin destê wî de, bi dehan xwendekar li Zanîngeha Kölnê bawernameyên master û doktorayê bi dest xistine û li nexweşxaneyên Almanyayê kar dikin, an jî li zanîngehên navdar ên Almanyayê wane didin.
Profesor Berhem Mihemed; Çîroka xweragirtinê ji Sabûnkeran heta lûtkeya zanistê li Almanyayê
Di nav holên bi heybet ên Zanîngeha Kölnê de, ku yek ji navendên akademîk ên herî mezin û kevn ên Almanyayê ye, zilamekî Kurd bi zimanekî Almanî yê rewan dersa anatomiyê dide bi sedan xwendekarên pizîşkiyê. Ew Profesor Doktor Berhem Mihemed e, ku karwanekî dûr û dirêj û tijî hilkişîn û daketin ji taxa Sabûnkeran a Silêmaniyê dest pê kiriye û îro li lûtkeya zanistî ya yek ji welatên herî bibandor ên Ewropayê rawestiyaye. Çîroka wî, çîroka baweriya bi xwe û derbaskirina hemû astengiyên ku dikevin pêşiya koçberekî ye.
Destpêka karwanê; Zîrekiyeke ku li Mûsil û Bexdayê dibiriqî
Berhem Şewket Mihemed di sala 1965an de li bajarê Silêmaniyê ji dayik bûye. Her ji destpêka jiyana xwe ya akademîk ve, wek xwendekarekî zîrek û jêhatî derket pêş. Di sala 1987an de bi pileya yekem li ser asta Koleja Pizîşkiya Veterîneriyê ya Zanîngeha Mûsilê derçû, ku ev yekem nîşana wê rêya geş bû ku li benda wî bû.
Ji bo pêkanîna xewnên xwe yên mezin, berê xwe da paytexta Iraqê û di sala 1992an de, bawernameya masterê di zanista Parazîtolojiyê de li Zanîngeha Bexdayê bi dest xist, dîsa bi pileya yekem li ser asta koleja xwe. Piştî vegera xwe bo Kurdistanê, di navbera salên 1988 û 1996an de, wek muîd û paşê mamoste li zanîngehên Selahedîn û Silêmaniyê xizmet kir, lê rewşa wî serdemî ya Kurdistanê wisa kir ku xewnên wî di çarçoveya sînoran de asê nemînin.
Werçerxana çarenûssaz; Koçberî û ceribandina dijwar a Almanyayê
Di sala 1996an de, Profesor Berhem tevî hevjîn û kurê xwe yê sê mehî, biryareke dijwar dide û ber bi Almanyayê ve koç dike. Destpêka jiyana wî li wir, wek çîroka hezaran koçberên din, tijî astengî bû. Ew wan rojan bi talî bi bîr tîne û dibêje: "Dema em gihîştin Almanyayê, ji min re gotin divê tu kar bikî. Dema min pirsî çi kar, di bersivê de gotin karê baxçevaniyê û paqijiyê. Ew gotin wek wê bû ku xençerekê di dilê min de bidin, çavên min tijî hêsir bûn, lê min di hundirê xwe de biryarek da: Ez ji bo vê nehatime."
Ew kêliya dijwar, bû xala werçerxanê û handera herî mezin ji bo wî. Li şûna ku teslîm bibe, biryar da ku bi şiyana xwe ya zanistî îsbat bike ku ew hêjayî cihekî mezintir e. Wî dest pê kir li deriyê zanîngehên mezin ên wek Bonn, Nürnberg û Hannoverê da.
Dîtina derfetê; Hevpeyvîna Zanîngeha Hannoverê
Piştî hewldaneke zêde, li Zanîngeha Hannoverê derfeta hevpeyvînekê jê re hat dayîn. Dîmen wek fîlmeke sînemayê bû; heşt profesorên Alman li odeyê rûniştibûn û ew wek tenê biyanî di nav wan de bû. "Almaniya min wê demê pir lawaz bû, tenê du sal bûn ez li vir bûm," Profesor Berhem wisa dibêje, "lê hevpeyvîn bi zimanê Îngilîzî birêve çû. Profesorekî wan ku mirovekî pir birêz û Kurd-dost bû, piştî gotûbêjeke zanistî ya kûr, heyranîtiya xwe ji şiyanên min re venaşart û yekser got: Em te dixwazin."
Ev ew werçerxan bû ku rê ji wî re vekir. Zanîngeha Hannoverê piştgirî da wî û همwextî karkirinê, dest bi xwendina doktorayê kir.
Gihîştina lûtkeya akademîk; Bawername li pey bawernameyê
Profesor Berhem tenê bi bawernameya doktorayê nesekinî, belkû bi awayekî sîstematîk hemû pileyên akademîk ên Almanyayê bi dest xistin, ku bidestxistina wan ji bo Almanan bi xwe jî ne karekî hêsan e. Ew niha xwediyê van bawername û nasnavên zanistî ye:
• Doktora (Dr. rer. nat.): Di zanistên siruştî de.
• Habilitation: Bilindtirîn bawernameya akademîk a Almanyayê ku şertê sereke ye ji bo bûyîna profesor.
• Venia Legendi: Mafê fermî yê wanedayîna serbixwe li zanîngehê.
• Pisporiya pênc salî: Di pizîşkiya veterîneriyê de, piştî temamkirina doktoraya xwe.
• Approbation: Destûra fermî ya pizîşkiyê ku rê dide wî li hemû welatên Yekîtiya Ewropayê klînîkê veke.
Ew bi ken dibêje: "Êdî bi rastî ti nasnav û bawernameyeke akademîk li Almanyayê nema ku min bi dest nexistibe, lê em tu carî ji lêkolîna zanistî nawestin û niha jî ez li ser du lêkolînên nû kar dikim."
Bandora li ser nifşê nû; "Li her nexweşxaneyekê xwendekarên min hene"
Ji sala 1999an ve, Profesor Berhem li Zanîngeha Kölnê, ku nêzîkî 73 hezar xwendekarên wê hene, wane dide. Ew şanaziyê bi wê bandora ku li ser nifşê nû yê pizîşkên Almanya û Ewropayê daniye, dike. "Gelek ji xwendekarên min niha bi xwe bûne profesor û pizîşkên payebilind. Bi şanazî dibêjim, dema ez diçim her nexweşxaneyeke Almanyayê, xwendekarên min lê ne û bi rêzdarî pêşwaziya min dikin."
Ew sira serkeftina xwe û rêza Almanan ji bo karê wî vedigerîne dilsozî û jêhatîbûnê. "Li vir kes pirs nake tu reş î an spî, xelkê kû yî? Tenê li wê dinêrin ku tu çi xizmetê pêşkêş dikî û şiyana te ya zanistî çiqas e."
Dil li Kurdistanê, laş li dîasporayê
Tevî van hemû serkeftinên mezin li Almanyayê, dilê Profesor Berhem hêjî li Kurdistanê û ji bo Kurdistanê lêdide. "Ruh û dilê min her tim li Kurdistanê ye. Çendîn caran ez vegeriyame û min hewl daye xizmetê bikim, lê mixabin jîngeha lêkolîna zanistî ya pêşketî li wir hêjî wek pêwîst nîne."
Ew qebûl dike ku jiyana civakî li Kurdistanê cuda ye. "Jiyan bi rastî tenê li Kurdistanê xweş e; li cem heval û xizm û kesan. Li vir ji ber mijûliya zêde, pêwendiyên civakî pir kêm in."
Çîroka Profesor Berhem Mihemed, ne tenê çîroka serkeftina takekesekî ye; belkû çîroka îradeya gelekî ye ku di hundirê her takekesekî wê de heza fêrbûn û gihîştina lûtkeyê pêl dide. Ew mînakeke zindî ye ku îsbat dike dema derfet ji takekesê Kurd re çêbibe, dikare li ser asta cîhanê bibe stêrkeke geş.
Mamosteyeke Kurd li Kanadayê şêwazeke nû ji bo fêrbûna zimanê Kurdî datîne
Fêrbûna zimanê Kurdî ji bo zarokên Kurd li dîasporayê bûye zehmetiyeke mezin, di demekê de ku neteweyên din ji ber hebûna sîstem û saziyên birêkûpêk û piştgiriya welatên xwe, bi hêsanî ziman û çanda xwe diparêzin. Di nava vê valahiyê de, hewldanên takekesî dibin çirayeke geş. Perî Çelebî, mamosteyeke ku li Kanadayê dijî, yek ji wan dilsozan e ku bi dariştina metodeke nû û serdemî hewl dide wê valahiyê tije bike.
Li ser vê mijarê Perî Çelebî mêvana bernameya Dîasporayê bû, û ragihand ku sîstema wê ya fêrkirinê li ser bingeha sîstema modern a Amerîkî-Kanadî ye, ku tê de zarok navend e û beşdarekî çalak e di pêvajoya fêrbûnê de. Wê rexne li sîstema kevn a perwerdeyê girt û got: "Sîstema kevn zarok wek leşkerekî lêkiribû, dibistan jî wek serbazgehekê bû. Zarok tenê wergir bû û ti derfeteke pirsiyarkirin û afirandinê nebû."
Lê di metoda wê ya nû de, ku bi rêya polên online tê birêvebirin, zarok dikare bi mamoste re bibe hevpar di wanedayînê de. Ev şêwaz bi taybetî ji bo wan zarokên ku ji ber rewşên wek ADHD nikarin ji bo demeke dirêj bala xwe bidin ser yek mijarê, guncaw e, ji ber ku wane bi awayekî înteraktîf tên birêvebirin û hemû zarok bi hev re beşdar dibin.
Yek ji sedemên balkêş ên vê metodê, bikaranîna bûkikekê bi navê 'Jwane' ye ku wek hevkareke mamoste Perî di polê de amade ye. Xatûn Perî di vî warî de dibêje: "Zarok pir zû bi bûkikê re pêwendiyê datînin. Bi raya min, zarok ji zarokî baştir fêr dibe û dema tiştekî ji hevaltemenekî an bûkikekê dibihîse, zûtir werdigire."
Fikra vî karî vedigere wê demê ku Perî Çelebî li Rojhilatê Kurdistanê û li herêmên Urmiyê mamoste bû. Wê li wir zulmeke mezin li hember zarokê Kurd dîtibû, dema ku zarokan ji mamosteyên Tirk û Faris fêm nedikir û pêvajoya xwendinê ji bo wan bê wate bû. Her ji wê derê biryar da ku divê Kurd xwedî sîstem û pirtûkên perwerdeyê yên taybet bi xwe bin ku xweşik û serdemî bin.
Niha dê û bav li her derê cîhanê bin, dikarin sûdê ji vê derfetê werbigirin. Pirtûkên vê projeyê bi rêya malpera Bawandata.org berdest in. Herwiha, ji bo beşdarbûna di polên online de, dikarin bi rêya e-nameya preschool@bawandata.org yan jî rûpela Instagramê ya "Perî û Pepûlekan" pêwendiyê deynin û li gor welat û asta zimanê zarokên xwe, demek guncaw ji bo wan tê destnîşankirin.
Yaneyeke futbolê ya Kurdî li Almanyayê navûdengê peyda dike
Azadî, yaneyeke Kurdî ye ku hewl dide bigihîje lîga pileya şeşem a futbolê ya Almanyayê
Di Dîasporayê de demek dirêj e ku Kurdan bi werzişê navek ji xwe re çêkiriye. Gelo bi futbolê be an bi werzişên din be, gelek caran ala Kurdistanê hejandine.
Mey Dost yek ji wan yaneyên werzişê dîtiye ku navê balkêş "Azadî" ji xwe re hilbijartine û nûçeyeke taybet (feature) li ser wan çêkiriye.
Teksta nûçeya taybet:
Di cîhana futbolê de hin çîrok hene ku sînorên werzişê derbas dikin. Li Almanyayê, yaneyeke ku li ser bingeha hevaltiyê û parastina nasnameyê hatiye damezrandin, li ber e destaneke geş a serkeftinê binivîse. Ev çîroka yaneya SV Azadî ye; yaneyeke Kurdî ku bûye sembola civak, çand û dilê wê ji bo lîstika xweşik lêdide.
Her tişt di sala 2016an de ji xewna sê hevalan dest pê kir. Ji wê destpêka sade, yaneya Azadî dest bi rêwîtiyeke balkêş a serkeftinê kir. Tîmê bi nîşandana behreyeke bêhempa û îradeyeke pola, çar werzan li pey hev serkeftin bi dest xist û xwe gihand lîga Verbandsliga, ku di sîstema lîgên futbolê yên Almanyayê de yek ji astên bilind e. Bêguman ev ji bo her yaneyekê destkefteke dîrokî ye.
Ev rêwîtiya bêhempa ji hêza fikrekê ji dayik bû. Em bi yek ji damezrînerên yaneyê re diaxivin da ku li ser wê xewna ku bûye destpêka her tiştî agahiyan werbigirin.
Azad Mêran, damezrîner û lîstikvan:
"Berê ti komeleyeke Kurdî ya wisa nebû. Cihek nebû ku Kurd tê de bicivin û hevdu nas bikin. Lewma me yaneya Azadî damezrand. Me dixwest em malekê ji bo Kurdan ava bikin, da ku jê nêzîk bibin û pêwendiyan çêbikin, cihekî ku taybet be bi Kurdan."
Yaneya Azadî her tim çavê wê li asoyan e û xewn û armancên mezintir li pêşiya wê ne û dixwazin bi baweriyeke xurt wan bi cih bînin.
Azad Mêran, damezrîner û lîstikvan:
"Armanca me ew e ku em bibin yaneya werzişê ya Kurdî ya herî mezin li Almanyayê. Em hêvîdar in rojekê stadyuma me ya taybet hebe û ji aliyê binesaziyê ve em serbixwe bin."
Ev ruhê tijî behre û hesta neteweyî, lîstikvan ji her alî ve kişandine cem xwe. Pêkhateya tîmê mînakeke zindî ya yekrêziyê ye; lîstikvanên Kurd ji her çar parçeyên Kurdistanê mil bi milê lîstikvanên Alman, Polonî û neteweyên din dilîzin.
Serkeftinên wan di nav stadyuman de bala wan lîstikvanan jî kişandiye ku di lîgên bilindtir de dilîzin, ji ber ku peyama Azadî û ruhê biratiyê yê yaneyê bandor li wan kiriye. Ji bo lîstikvanan, lixwekirina formayê Azadî ne tenê lîstikek e, belkû şeref û şanazî ye.
Elend Xelîl, lîstikvan:
"Cudahiya me ji tîmên din ew e ku em hemû bi hev re wek malbatekê ne. Em heval û birayên hev in û eger yek ji me pirsgirêkek wî hebe jî, em hemû bi hev re alîkariya wî dikin."
Bêguman, serkêşiya tîmeke wisa pirreng û xwedî îrade, şêwazek taybet dixwaze û yaneyeke wek Azadî, carinan rûbirûyî astengiyan jî dibe.
Nîwar Casim, rahêner:
"Dema em li derveyî stadyuma xwe dilîzin, carinan ji aliyê alîgirên tîma hember ve rûbirûyî gotin û reftarên nexweş dibin. Lê girîng e ku tu kontrola xwe bikî, bihêz bî û guh nedî wan. Tenê bala te li ser lîstikê be."
Rahênerê yaneya Azadî, behsa çend planên girîng ên pêşerojê dike ku dixwazin di nava pênc salên pêş de cîbicî bikin.
Nîwar Casim, rahêner:
"Plana me ew e ku em hêdî hêdî dest bi avakirina tîmên nûgihîştî û zarokan bikin. Ji bo tîma yekem a yaneya me jî, ez hêvîdar im ku di nava pênc salên bê de em bigihîjin asta Oberliga, ku pileya pêncem a sîstema lîgên Almanyayê ye."
Yaneyê rehên xwe kûr di nava civaka Kurdî de berdaye. Komeke govend û folklora Kurdî ji bo zarokan damezrandine, da ku çand û kelepora dewlemend a Kurdî bi nifşê nû bidin nasîn.
Ev pabendbûna bi parastina reseniyê û avakirina paşerojê re, niha çavê xwe berdaye armanca herî mezin, ew jî avakirina stadyumeke taybet bi xwe ye. Vîzyona wan ne tenê avakirina stadyumekê ye, belkû damezrandina navendeke civakî û çandî ye jî. Cihek ku hem lîstikên tîmê tê de bên lîstin, hem jî bibe navendek ji bo pêşkêşkirina dersên zimanê Kurdî ji bo zarokan. Malek ku keç û kurên Kurd bicivîne, da ku bi reh û rîşalên xwe ve girêdayî bimînin û bi hev re paşerojeke geştir ava bikin.
Muzîk...
Yaneya Azadî di nav stadyuman de dengê nasname û pêkvejiyanê bilind dike. Li vir, Kurdên her çar parçeyên Kurdistanê, bi şanazî û ruhekî biratî ligel Alman û neteweyên din dilîzin. Ji bo gelek lîstikvan û endaman, yaneya Azadî ne tenê tîmeke futbolê ye, belkû bûye beşek ji nasnameya Kurdî û çîroka civaka Kurdewarî li ser xaka Almanyayê.
Belav bike li ser
