Kürdistan Parlamentosu Başkan Yardımcısı Cafer İbrahim, parlamentonun aktif hale gelmesi için ciddi girişimlerin olduğunu, bir ay içinde bu girişimlerin sonuç vereceğini söyledi.
Cafer İbrahim, Erbil’e girişi engellenen Parlamento Başkanı Yusuf Muhammed ile hiçbir bağlantısının kalmadığını ifade etti.
Cafer İbrahim, Kürdistan’da yapılması planlanan referandumda, Irak’ın farklı bölgelerindeki Kürtler ile yurtdışında yaşayan vatandaşların da oy kullanacağını belirtti.
Parlamentosu Başkan Yardımcısı, referandumun Eylül’de yapılacağını öngördüğünü dile getirdi.
Cafer İbrahim, bağımsızlık referandumu ve gündeme ilişkin Rûdaw’ın sorularını yanıtladı...
Kürdistan Parlamentosu 18 aydır toplanmıyor. Parlamentonun aktifleştirilmemesinin nedeni nedir?
Sebebi taraflar arasındaki görüşmelerdir. Görüşmeler ne yazkı ki istenilen düzeyde değildi.
Görüşmelerin bu şekilde olmasından hangi taraf sorumlu?
Parlamentonun aktifleştirilmesi için ciddi girişimler var. Bu yüzden hiçbir tarafı suçlamayacağım. Ben, genel bir görev söz konusu olduğunu, parlamentonun milli bir kurum olduğunu ve bu sorunun milli bir duyguyla çözülmesi gerektiği inancındayım. Bana göre parlamentonun aktifleştirilmesi konusunda bütün taraflar sorumlu.
Bu ciddi girişimler nelerdir?
Başkan Barzani’nin mesajı açık ve netti. Bu sorunun çözümü için bir yol haritası mahiyetindeydi. Doğrusu mesajın içeriğiyle ilgili birçok çalışma yapıldı. Bu da taraflar arasında güven yarattı. Sorunlar parlamentoda çıkmıştı.
Şimdi Kürdistan’da olumlu bir siyasi atmosfer hakim. Ayrıca Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) ile Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB) birlikte önemli bir çalışma yaptı. Diğer taraflar da katıldı. Kürdistan İslami Birlik (Yekgırtu) yerinde bir rol oynadı. Şu an çözüme her zamankinden daha çok yakın olduğumuz görüşündeyim.
Referandumun yapılması gündemde. Referandumun parlamentoyla bir bağlantısı var mı? Yani bunun için parlamentonun aktifleştirilmesine gerek var mı?
Parlamento referandum için temel bir altyapı oluşturdu. Çok iyi bir yasa çıkardı: Referandum ve Komisyon Yasası. Bu yasa, gerekli durumlarda referandum ve özel sistem için yetkiyi komisyona veriyor. Bunun için de komisyon tam yetkiye sahip. Referandumun yapılması genel seçimler gibidir ancak daha kolay ve sade şekilde. Dolayısıyla yasal açıdan bir sorun yok.
Peki referandum sadece Kürdistan Bölgesi’nde mi yapılacak?
Hayır. Referandum Kürdistan halkının referandumudur, sadece Kürdistan Bölgesi’nin değil. Kürtler Irak’ın hangi bölgesinde olursa olsun, hatta yurtdışında yaşayan Kürtler ve Güney Kürdistan ile Irak vatandaşları oy kullancabilecek. Tartışmalı bölgelerle ilgili olan 140. Madde sonuçlanmıştır.
O bölgelere neler olduğunu görüyoruz. Irak Hükümeti 2014’te buralardan çekildi, peşmerge tarafından korundu. Şimdi de o bölgeler Kürdistan Bölgesi ile bir bütündür. Üzerinde müzakere yürütülen bölgeler değildir. Bu yüzden referandumun o bölgeleri de kapsaması doğaldır.
Tartışmalı bölgelerde referandum yapılması hakkında Irak Hükümeti ile bir görüşme yaptınız mı?
Bu sorun için Erbil ile Bağdat arasında görüşmeler gerçekleştirilip, anlaşma sağlanmalıydı. Sudan örneğinde olduğu gibi. Kuzey ve güney Sudan arasında anlaşma yapıldı. Şu aşamada Bağdat’la bu tür bir anlaşma yapılması mümkün değil. Erbil - Bağdat arasında güven olmadan böyle bir anlaşma yapılamaz. Yani Kürdistan halkının görüşüne başvurulmalı. Yine Bağdat’ta, Irak Anayasası’na saygı duyacak bir akıl hakim olmalıydı. Referanduma saygı duyulmalıydı. O zaman böyle bir anlaşma daha kolay olurdu.
Yasa haricinde referandum için de ortak bir komisyon gerekiyor. Bu komisyonun kurulma süreci hangi aşamada?
Evet referandum için bir komisyona ihtiyaç var. Komisyon zaten her şeydir. Ancak Kürdistan’ın bağımsızlığı için kim destek kampanyası yürütüyor? Bazılarının ‘Hayır’ demesi gerekiyor. Bu yüzden bütün taraflarının görüşünün bilinmesi için siyasi bir komite lazım. Bu komite sadece siyasi açıdan süreci yürütecek, teknik konular komisyonun işi.
KDP ile KYB’nin ziyaretleri sembolik miydi yoksa onların bağımsızlıkla ilgili tutumlarından şüphe mi duyuyorlar?
Taraflara yapılan ziyaretler çok önemli. Birbirini anlama, karşılıklı saygı, görüş alışverişi açısından çok önemli. Bu ziyaretler halkta inanç oluşturuyor. Kürdistani bir gücün referanduma karşı olacağını asla düşünmedim. Ancak tarafların görüşleri birbirinden farklı. Bu da sadece referandumun zamanıyla ilgili.
Seçim komisyonu dışında herhangi bir uluslararası örgütün referandumdan haberi var mı? Referandum sürecini takip edecekler mi?
Hangi taraf yahut örgüt isterse referandumu izleyebilir. Uluslararası örgütler referandumu izlerse memnuniyet duyarız. Bana göre Irak Yüksek Seçim Komisyonu’nun da davet edilmesi çok önemli. Ayrıca Iraklı siyasi taraflar da gelip izleyebilir.
Parlamento Başkanı Yusuf Muhammed ile aranızda bir bağlantı var mı?
Doğrusu bağlantımız sadece parlamento çalışmaları çerçevesindeydi. Şu an görüşmüyoruz, bu yüzden bir bağlantımız yok.
Sizce parlamento bu yıl aktifleştirilir mi?
Bu konuda çok önemli karşılıklı bir anlayış var. Bir ay içinde aktifleşeceğini düşünüyorum.
Peki referandum bu yıl yapılacak mı?
Evet, Eylül ayında referandumun yapılacağı kanaatindeyim.
Yorumlar
Misafir olarak yorum yazın ya da daha etkili bir deneyim için oturum açın
Yorum yazın