Haber Merkezi - ABD Senatosu’nun uzun süredir beklenen CIA raporu kamuoyunda şok etkisi yaptı.
Raporda, CIA’nin 11 Eylül sonrasında tutuklulara yönelik agresif sorgulama tekniklerinin ve yer yer işkenceye varan yöntemlerin nitelikli istihbarat sağlamadığı ve teşkilatın halk ile yönetimi sürekli olarak yanılttığı belirtildi.
Washington merkezli düşünce kuruluşu Council for the National Interest’in (CNI) başkanlığını yürüten Philip Giraldi, “İşkenceyi herhangi bir kimsenin mantıklı ya da orantılı kabul edebileceği sınırın çok ötesine taşımışlar” ifadelerini kullandı.
Raporun CIA açısından oldukça yıkıcı etkileri olacağını belirten Giraldi, şunları söyledi:
“CIA ise söz konusu tekniklerin işe yaradığını belirterek kendini savunmaya çalışıyor ki bu kesinlikle doğru değil. John Yoo ve Jay Bybee tarafından dillendirilen yasal kılıfın sağlam olmadığını, rapordaki alt metinde CIA’nin Kongre’ye ve hatta kendisine oldukça dostça davranan Bush yönetimine de yalan söylediğinin belirtilmesinden anlıyorum."
Ortadoğu uzmanı ve araştırmacı yazar Joe Lauria ise, işkence raporu konusunda yaptığı değerlendirmede, CIA’nin uzun zamandır ABD yönetimlerinin kontrolünün dışında hareket ettiğinin bilindiğini söyledi.
6000 sayfalık raporun 500 sayfalık özeti olarak sunulan raporda, CIA’in “Geliştirilmiş Sorgulama Teknikleri”nin işlevsel hale getirildiği, 2002 yılından itibaren başarılı bir şekilde gözden kaçırıldığı ve Başkan George Bush’un 2006 yılına kadar konuyla ilgili hiçbir şekilde bilgilendirilmediği ifade edildi.
Bush yönetiminin iki üst düzey ismi olan Savunma Bakanı Donald Rumsfeld ve Dışişleri Bakanı Colin Powell’ın ise, CIA’nin söz konusu tekniklerinden ancak 2003’ün Eylül ayında haberdar olduğunun altı çizildi.
CIA’nin tekniklerinin ABD Adalet Bakanlığı’nın resmi görüş ve kabullerinin çok ötesine geçtiği vurgulandı.
Rapordaki işkence yöntemleri şöyle:
-CIA ajanları bir esiri düzmece bir idam sehpasına koydu, boğazına ip geçirip esiri konuşturmak için uzun süre infazla tehdit etti.
-2000 yılında USS Cole gemisine bombalı saldırı düzenlemekle itham edilen Abdurrahman el Nasiri’ye matkapla işkenye yapıldı.
-En az bir esire süpürge sapıyla tecavüz tehdidinde bulunuldu.
-Birçok vakada saldırgan sorgu tekniklerine başvuruldu. Esirlerden bazıları 180 saat uykudan mahrum bırakıldı.
-Bazı esirler saatlerce elleri başlarının üzerinden zincirlenmiş şekilde acı verici pozisyonlarda bekletildi.
-Betona zincirlenen bir esir hipotermiden (vücut ısısını kaybetme) öldü.
-Kafalarına kukuleta geçirilen bazı mahkumlar çıplak halde koridorlarda sürüklendi, kırbaçlanıp dövüldü.
-Birkaç esir gördükleri işkencelerden halüsinasyon, paranoya ve uykusuzluğa maruz kalarak kendilerine zarar vermeye kalkıştı.
-El Kaide zanlısı Ebu Zübeyde, suda boğulma hissi yaratan sorgu yöntemine uzun süre maruz kalınca tamamen tepkisizleşti. Ağzından köpükler çıkmaya başladı. Ebu Zübeyde ayrıca 266 saat tabut şeklindeki bir kutuda bekletildi.
-11 Eylül saldırılarını organize ettiğini söyleyen Halid Şeyh Muhammed birçok defa boğulmanın eşiğinden döndü.
-Bazı esirleri dışkılarını atmalarına izin verilmedi. Bu esirler dışkılarıyla birlikte aynı alanda yaşamaya zorlandılar.
ABD Başkanı Barack Obama, raporun içeriği hakkında Ağustos ayında “Bazı kişilere işkence yaptık” itirafında bulunmuştu. Obama, işkencenin kendi döneminde değil, George W. Bush döneminde olduğunu savunmuştu.
CIA’in “ileri düzey sorgulama” dediği işkence teknikleri, Başkan Obama tarafından 2009’da durdurulmuştu. (Ajanslar)
Yorumlar
Misafir olarak yorum yazın ya da daha etkili bir deneyim için oturum açın
Yorum yazın