فازڵ میرانی: نەناردنی مووچە خەتای تەیف سامی نییە

 

فازڵ میرانی، بەرپرسی دەستەی کارگێڕیی مەکتەبی سیاسیی پارتی لەم هەڤپەیڤینەدا، سەرەتا تیشک دەخاتە سەر هەڵمەتی بانگەشەی پارتی دیموکراتی کوردستان بۆ هەڵبژاردنی پەرلەمانی عێراق، کە کەمتر لە هەفتەیەک ماوە، ناوبراو ئاشکرای دەکات، پارتی ئەمجارە ئامانجی یەک ملیۆن دەنگی راگەیاندووە و بەڕێوەبردنی بانگەشەکە لەسەر ئاستێکی باڵا جێبەجێ دەکرێت، جەخت لەوە دەکاتەوە کە پارتی ئەم خولەی پەرلەمانی عێراقی ناو ناوە خولی جێبەجێکردنی دەستوور.

 

فازڵ میرانی پێیوایە بەدەستهێنانی یەک ملیۆن دەنگ بۆ پارتی زۆر نییە، بەو پێیەی حیزبەکە خاوەنی مێژوویەکی دەوڵەمەندە لە بزووتنەوەی نیشتمانپەروەری، لە شۆڕشی ئەیلوول و گوڵانەوە تاوەکو بەدەستهێنانی دەستکەوتە نەتەوەییەکان، ئەو ئاماژە بەوە دەکات کە خەڵکی کوردستان مێژوو و جوگرافیا دەخوێننەوە و باشترینیان هەڵدەبژێرن.

 

سەبارەت بە گرنگی بوونی پارتی وەک حیزبی یەکەم لە عێراقدا، میرانی دەڵێت "ئێمە لە کۆنترین حیزبین دوای حیزبی شیوعی و حیزبی بەعس لە عێراقدا"، ئەو پارتی وەک حیزبی پێکهاتەکانی کوردستان دەناسێنێت، کە نوێنەرایەتی کرێکار، کاسبکار، جووتیار، خوێندکار، رۆشنبیر، مەسیحی، ئێزیدی، موسڵمان، تورکمان و ئاشووری دەکات، هاوکات، جەخت لەسەر ئەو بیرۆکەیە دەکاتەوە کە پارتی تەنیا بیری لە کوردستاندا قەتیس نەکردووە، بەڵکو وەک حیزبێکی عێراقی بیریکردووەتەوە و لە رابردوودا لانەی ئۆپۆزیسیۆنی عێراق بووە.

 

لە بەشێکی دیکەی گفتوگۆکەدا، بەرپرسی دەستەی کارگێڕیی مەکتەبی سیاسیی پارتی دیموکراتی کوردستان، باسی دۆخی سلێمانی و چاوەڕوانییەکانی پارتی لەو ناوچانە دەکات، ئەو پارتییەکانی ئەو دەڤەرانە بە پارتی عەیار 24 ناودەبات و سوپاسی خۆڕاگرییان دەکات، لە وەڵامی پرسیارێک سەبارەت بە کاریگەریی رووداوەکانی لالەزار و نیگەرانییەکانی سلێمانی، میرانی دەڵێت "ئێمە حوکمڕانین، ئێمە پشت بە هەڵە و ناشیرینیی بارودۆخی خەڵکی دیکە نابەستین، یەکەم ئێمە پشت بە خۆمان دەبەستین و دەمانەوێ گوتاری ئێمە لەگەڵ هەر بارودۆخێک گونجاو بێت بۆ ئەوەی خەڵک قبووڵی بکات."

 

بەرپرسی دەستەی کارگێڕیی مەکتەبی سیاسیی پارتی دیموکراتی کوردستان، بە تووندی رەخنە لە حکومەتی عێراق و بەتایبەتی محەممەد شیاع سوودانی دەگرێت بەهۆی جێبەجێ نەکردنی رێککەوتن و دەستوور، ئەو باس لەوە دەکات کە سەرۆکوەزیرانی عێراق ئەو رێککەوتنانەی لەگەڵ هەرێمی کوردستان واژووی کردووە، جێبەجێی نەکردووە و داوای "تەوتینکردنی مووچەی مووچەخۆرانی هەرێمی کوردستان" دەکات، کە ئەمەش بە پێچەوانەی دەستوور و سیستەمی فیدراڵی دەزانێت.

 

میرانی پێیوایە کێشەی مووچەخۆرانی هەرێم، کێشەی تەیف سامی (وەزیری دارایی عێراق) نییە، بەڵکو کێشەی بڕیاری سیاسیی حکومەتی عێراقە، ئەو جەخت لەوە دەکاتەوە کە "هەر مرۆڤێک پەیڕەوی لە دەستوور نەکات، پەیڕەوی لە رێککەوتن نەکات، مرۆڤ دەبێت نیگەران بێت".

 

سەبارەت بە یەکڕیزی نێوان پارتی و یەکێتی، میرانی یەکڕیزی کورد بە گرنگ دەزانێت بۆ ئەوەی بتوانن مەرجەکانیان بەسەر عێراقدا بسەپێنن. ئەو دەڵێت "هەر کاتێک لەناو ماڵی خۆت بەهێز بیت، هێزی ناوخۆ لەناو خۆت بەهێز بێت، لە دەرەوەش بەهێز دەبی، لەناو خۆت بەهێز نەبی، لە دەرەوەش بەهێز نابی." میرانی بەشێک لە کێشەکانی نێوان پارتی و یەکێتی بۆ دەستی دەرەکی و پیلانگێڕیی ناحەزانی گەلی کورد دەگەڕێنێتەوە.

 

لە وەڵامی پرسیارێکدا سەبارەت بە پێکهێنانی حکومەت بەبێ یەکێتی، میرانی جەخت لەسەر قسەی پێشتری خۆی دەکاتەوە و دەڵێت "جێگرەوەی یەکێتی هەر یەکێتییە". ئەو ئاماژە بەوە دەکات کە مامەڵەی نێوان پارتی و یەکێتی لەسەر بنەمای کورسی نەبووە و بەرژەوەندیی نیشتمانی لەپێش هەموو شتێکەوەیە.

 

لە کۆتاییدا، فازڵ میرانی جەخت لەوە دەکاتەوە کە "هیچ شتێک جێگرەوەی ئاشتی نییە، هیچ شتێک جێگرەوەی رێککەوتن نییە" و، داهاتووی هەرێمی کوردستان و پەیوەندییەکانی لەگەڵ بەغدا پەیوەستە بە لێک نزیکبوونەوە و یەکڕیزی نێوان پارتی و یەکێتی.

 

فازڵ میرانی: رووداو بە سەنگەرەوە بەخێربێن سەرچاوان.

 

 

فازڵ میرانی: ئێمە ئێوەمان دەبینی.

 

 

فازڵ میرانی: دووبارە بەخێربێن کاکە سەنگەر، چاڵێنجی ئێمە لەسەر قسەی بەڕێز جێگری سەرۆکی حیزبمان، کاک نێچیرڤان بارزانی بووە، بۆ ئامانجێک بۆ هەموومان، بۆ خەڵکی ئێمەش، بۆ جەماوەری ئێمە و بە دیدی بەندە هەر لە خۆمانەوە بگرە تاوەکو ئەندام و لایەنگرانی حیزبمان هەوڵێکی زیاتر لە جارانی ئەم پلانە بدرێت، هەوڵدەدەین بۆ ئەوەی ئەم ژمارەیە بەدەستبهێنن، من بە زۆریشی نابینم بۆ پارتی، چونکە خەڵکی ئێمە جێگیرە، خەڵکیش تەماشای جوگرافیا دەخوێنن و مێژووش دەخوێنن، پارتی مێژوویەکی دەوڵەمەندی هەیە لە بزاڤی نیشتمانپەروەری، لە بابەتی نەتەوەیی، لە بەدەستهێنانی دەستکەوتەکانی نەتەوەیی، لە شۆڕشی ئەیلوولەوە بگرە و شۆڕشی گوڵان و رێککەوتنەوەی ساڵی 1970 و فیدراڵییەتی 1992، کە من هەمیشە جەختدەکەمەوە بیری فیدراڵییەت لەناو پارتیدا پێش 1992 بوو، لە ساڵی 1974 پارتی خۆی ئامادەکردبوو گەڕێکی دیکەی دانوستاندنەکان لەگەڵ حکومەتی عێراق پاش ئەوەی شەڕ هەڵگیرسا، داوای فیدراڵییەت بکاتەوە نەک حوکمی زاتیی راستەقینە وەک جاران باس دەکرا،ئەمە مێژووبوو، جوگرافیاکەش با بێن لە پەیامی سەرۆک بارزانییەوە لە کۆیە کە وازهێنان لە شەرعیەتی شۆڕشگێڕی بۆ شەرعیەتی یاسایی لە شاخەوە بۆ شار و ئەوە بوو لە مانگی پێنجی 1992، یەکەمین هەڵبژاردنی ئازاد کرا، بەو بێ تواناییە و بەو بێ ئەزموونییە، بەڵام فێستیڤاڵێکی دیموکراسی، نەتەوەیی نیشتمانپەروەری لە هەرێمی کوردستان بەڕێوەچوو، خەڵکەکە دووجار پێیخۆش بوو، جارێک سەرکەوتنی راپەڕینەکە، دوو جاری یەکەم بە ئازادی نەک حیزبێکی دیاریکراو وەک باڵادەستی پێشووی بەعس، براوەکان دیاری بکاتەوە پێش ئەوەی دەنگەکان جیا بکرێنەوە، لەبەر ئەوە گەشتێک بوو هەڵبژاردنی 1992 ، ئێستاش من چێژی پێوە دەبینم لە هەڵبژاردنەکانی ئەوکات، ئاسان نەبوو، بەڵام هەم ئامانجەکە ئاسانتر بووە و لەوانەیە خەڵکێک لێم قەڵس بێت وەک بۆکانی دەڵێ، من دەڵێم تەنانەت کێبڕکێی هەڵبژاردن بە دروشمیش و بە گوتاریش نەرمتر و ئاسانتر، پەسەندتر بوو لەوەی کە دوای ئەو قۆناخانە هاتووە، ئیتر هەمیش پەیوەندیی بە هۆکارێکی زۆرەوە هەیە، لەبەر ئەوە من ملیۆن دەنگ زۆر نابینم بۆ پارتی، زۆریشی نابینم، واتە مافی خۆیەتی، بەڵام مرۆڤ واقیعی بێت، مرۆڤ ئەوەندەی هیوا دەخوازێت بە ئاسانی بەدەست نایەت، بەڵام هەندێک جار لە هیواکەی زیاتریش بەدەست دێت، ئێمە هیوامان زۆرە، ئێمە لەو ژمارەیە زیاتر دەهێنین و چاڵێنجی ئێمە ئێستا ئەوەیە لەو یەک دانەش لە ملیۆنەکە زیاتر بێت، ئێمە بۆ ئەوە دەچین.

 

 

فازڵ میرانی: رێکلامێک لە تەلەڤیزیۆنی ئێوە دەردەکەوێ دەڵێ یەکەم دەبم، هەر یەکەم بم، یەکەم، ئێمەش وەک ئەو ریکلامە بۆچی یەکەم نەبین، ئێمە لە کۆنترین حیزبین دوای حیزبی شیوعی و حیزبی بەعس لە عێراقدا وەک مێژوو، بنەماکانی ئەم حیزبە، ئەو خەڵکەی لە دەوری ئەم حیزبە کۆبووەتەوە چ لەسەر بنەمای بڕوا بە رێبەرایەتییەکەی بارزانیی نەمر بووبێت، یان لە پەیڕەو پرۆگرامی ئەم حیزبە بووبێت، ئێمە حیزبی پێکهاتەکانی ئەم کوردستانە بووین، پێشتر حیزبی پارتی دیموکراتی کورد بوو، پاشان بیرکردنەوەیەکی زیاتر بووینە حیزبی کوردستانی، هەمووی بە پێکهاتەی ئایینی و نەتەوەیی، حیزبی چینێکی دیاریکراو نەبووین، حیزبی ئێمە کرێکاری تێدایە، کاسبکاری تێدایە، جووتیاری تێدایە، خوێندکاری تێدایە، رۆشنبیری تێدایە، جاران دەمانگوت رۆشنبیری شۆڕشگێڕی تێدایە، ئایینەکان مەسیحی و ئێزیدی و موسڵمانی تێدایە، تورکمان و ئاشووری و کلدانی تێدایە، ئەم پێکهاتە نەتەوەییانە گەیشتنە لووتکەی حیزبیش، ئەندامانی نووسینگەی سیاسی، سکرتێری خوێندکاران، سکرتێری لاوان، بەرپرسان، وەزیرەکان، جێگری سەرۆکوەزیران و وەزیری دارایی ئێمە ئاشووری بووە، کاک سەرکیس، ئەم حیزبە سەلماندی ئەم خەڵکەی هاتووەتە ناوی هۆکارێکی دیاریکراو نییە، کۆمەڵێک هۆکار هەن، یەکێک بنەما گشتییەکان، دووەمیش سوودەکان، چ سوودی نەتەوەیی بێت، چ ئایینی بێت، چ نیشتمانیش بێت، نیشتمانپەروەرەکان، ئەندازیارەکان، پزیشکەکان، پارێزەرەکان، هەموو جۆرە کەسێک لەناو حیزبەکەتدا هەبووە، لەبەر ئەوە بۆ پارتی حیزبی یەکەم نەبێت، ئەم هەموو بابەتانەی تاوەکو ئێرە هێناوە، بابەتێکی دیکە هەیە، پارتی تەنیا بیری لە کوردستاندا قەتیس نەکردووە، پارتی وەک حیزبێکی عێراقی بیری کردووە، لە شۆڕشەکەی ئەو، شۆڕشی ئەیلوول، لانەی ئۆپۆزیسیۆنی عێراق بووە، دیموکراتیخوازەکانی عێراق، لە حیزبی شیوعی بگرە کە بەیاننامەی ژمارە 13 گەورە یان 1963 دەرچوو، هۆشیاری لە چارەسەرەکەشی، سۆسیالیستە نەتەوەییەکان، ناسڕییەکان، بەعسییەکانی چەپ، ئەمانە هەموو لەناو بنکەی پارتیدا پارێزراو بوون، کەواتە حوکمدانی لە پارتی تەنیا لەسەر جوگرافیایەکی دیاریکراو نییە، بەڵکو جوگرافیایەکی گشتییە و تاوەکو دوێنێ دروشمی پارتی دیموکراسییە لە عێراق و حوکمی زاتی لە کوردستان، ئێستاش دروشمی ئێمە کە بۆ خولی داهاتووی پەرلەمان جێبەجێکردنی دەستوورە، تەنیا بۆ ئێمە نا، بەڵکو بۆ هەموو عێراق، کەواتە پارتی حیزبی یەکەمی کوردستانە و حیزبی یەکەمی عێراقیش دەبێت، بەپێی مێژوو باسمکرد، بەڵام دەمانەوێت بە جوگرافیاش، چونکە جوگرافیا مێژوو جوان دەکات.

 

 

فازڵ میرانی: من پێش ئەوەی بێمە باسی دەنگەکان بکەم لەناو خۆماندا لە سەرۆک بارزانییەوە بگرە و تاوەکو جێگرەکان و کاک نێچیرڤان دوێنێ کە لە کۆبوونەوەی مەکتەبی رێکخستنی پارێزگاکان باسی کردووە پارتییەکانی ئەو دەڤەرە پارتیی عەیار 24ن، عەیار 24 وەکو دەڵێن گرانترین یان باشترین جۆری زێڕە، پارتییەکانی ئەوێ پارتیی عەیار 24ن، پاراستنیان لەگەڵ خۆڕاگریی ئەوان لای ئێمە گرنگە، پێشینەی ئێمە ئەمەیە، دووەم: بێگومان ئێمە لە ئیدارە نەبووین لەوێ، حیزبەکان کە هەڵبژاردن دەکەن، دەیانەوێت حوکم بگرنە دەست، لەڕێگەی ئەو حوکمەوە دەیانەوێت خزمەتگوزاری پێشکەشی خەڵک بکەن، چونکە حکومەت دەتوانێ دەرفەتی کار بۆ خەڵک بڕەخسێنێت، ئینجا لە خزمەتگوزارییە، لە کارەکان، لە دامەزراندن و تادوایی..، پارتییەکانی ئەوێ، دەستە حیزبییەکانمان لەوێ جێگەی رێزن، سوپاسیان دەکەین، رێزیان لێدەگرین، بەبێ ئەوەی هیچ یەکێک لەم شتانەیان لەدەست بێ ، نەک پارێزگارییان لە خۆیان کردووە، خول بۆ خول بەره و زیادبوون دەڕۆن، بە بۆچوونی من سەلماندنی ئەم ژمارانە خۆی دەستکەوتێکی گەورەیە بۆ ئێمە لەو بارودۆخ و لەو هەلومەرجەی هەیە، ئێمە زیادبوون لە دەنگەکان و زیادبوون لە رێکخستنەکانیشمان دەبینین، ئەمە هیوایەک دەبەخشێت دەنگەکانمانیش بەپێی ئەو زیادبوونە زیاد دەبێت، بەڵام دیسان من دەڵێم کورسیش نەهێنین، ئێمە هەر ئەو خەڵکە خۆشەویستیمانە و ئێمە هەر قەرزاری ئەو خەڵکەی کە وەک پارتی دەمێننەوە، ئینجا کە کورسی بێنن یان نەهێنن، خۆشەویستی و خۆڕاگری و هەڵسەنگاندنی خەباتگێڕیی ئەوان پەیوەندیی نییە بە ژمارەی دەنگەکانەوە ،بۆ؟ چونکە بە بۆچوونی بەندە، چۆن خوێندکار هەموو جار نابێت هەڵسەنگاندن لەسەر نمرەکانی بکەیت، چونکە لەوانەیە خوێندکارێک لەڕووی زانستییەوە زۆر زیرەک بووبێت کە کێشەیەک یان بەربەستێک دێتە پێش لە تاقیکردنەوە، نمرە ناهێنێت، یان نمرەی پێویست ناهێنێت، کەواتە ئەوە نییە ئەو خوێندکارە نەزانە، یان هیچ نازانێت، یان فێرنەبووە، حیزبیش، خەباتکاریش وایە، بەرپرسانی ئێمە لەو دەڤەرانە کە دەنگ نەهێنن واتە کورسی زۆر نەهێنن، مانای ئەوە نییە خەباتکار نین، مانای نییە هەڵسەنگاندنی ئێمە بۆ ئەوان لەڕووی دەروونییەوە لەرووی ناوەوە لەسەر ژمارەی کورسی نییە، لەوانەیە لەرووکەشەوە سبەی یەکێک بڵێت وەڵڵا ئەگەر ئەوەندە کورسیمان هەبووایە رەنگە باشتر هەڵسەنگاندنمان بکرایە، هەم سەرۆک بارزانی و هەم ئێمە هەڵسەنگاندنی هاوڕێیانی خۆمان لە دەستە حیزبییەکان لەو دەڤەرانە لەسەر ژمارەی کورسی ناکەین، بەڵکو لەسەر خۆڕاگری و عەیار بیست و چواری ئەوان دەکەین.

 

 

فازڵ میرانی: کاک سەنگەر، ئۆپۆزیسیۆن بەڵێن بە خەڵک دەدات و پشت بە هەڵەکانی حوکمڕان دەبەستن، ئێمە حوکمڕانین، ئێمە پشت بە هەڵە و ناشیرینیی بارودۆخی خەڵکی دیکە نابەستین، یەکەم ئێمە پشت بە خۆمان دەبەستین و دەمانەوێت گوتاری ئێمە لەگەڵ هەر بارودۆخێک گونجاو بێت بۆ ئەوەی خەڵک قبووڵی بکات، بەڵام چونکە لەوێ بارودۆخ باش نەبوو، من چی بکەم؟ من دەبێ بە چاکەی خۆم لەگەڵ خەڵک قسە بکەم نەک بە نەرێنییەکانی خەڵکی دیکە، ئەوە هەمیشە حیزبە ئۆپۆزیسیۆنەکان وادەکەن، خۆیان هیچیان نییە پێشکێشی بکەن، لەسەر کەم و کووڕییەکانی حوکمڕان دەچن بانگەشە بۆ خۆیان دەکەن، مافی خۆشیانە، ئیتر چی بکەن؟

 

 

فازڵ میرانی: بە بۆچوونی من ئێستا نا، لەم مێژووە زۆربەیان حوکمڕانبوونە، لەبەر ئەوە ئەگەر باسی حوکمڕانی دەکەن و بەشداری لە حکومەت بڕێک بە خۆپارێزییەوە باسی دەکەن، چونکە کەم یان زۆر، ئەم خولە یان خولێکی دیکە لە حوکمڕان بوونە، ئینجا برادەرانی یەکگرتوون، برادەرانی کۆمەڵی دادگەری، ،برادەرانی گۆڕان بوون، تەنانەت حیزبی شیوعیش، ئەمانە هەموو لەگەڵ پارت و یەکێتی لە حوکمڕانیدا بوونە.

 

 

فازڵ میرانی: بە بۆچوونی من بەڵی، هەر وەزیرێک لە وەزارەتی خۆی حوکمڕانە، ئەمە ناکرێ وەزیرێک حوکمڕانیی هەموو وڵاتەکە بکات، ناکرێ وەزیرێک بڵێ دەبێ من سیاسەتی ئەم حکومەتە دابنێم، نەخێر، بەپێی قەبارەی خۆی، بەپێی پێگەی خۆی حوکمڕانە، بەپێی پێگەی خۆی، بەپێی قەبارەی خۆی، جاروبار وەزارەتی داد بە دەستی برادەرانی یەکگرتوو بوو، بزانە وەزارەتی داد واتە چی، وەزارەتی دارایی ئێستاش بە دەستی برادەرانی گۆڕانە، وەزارەتی پێشمەرگە بە دەستی برادەرانی یەکێتیی دایە، وەزارەتی خوێندنی باڵا بە دەستی یەکێتییەوەیە.

 

 

فازڵ میرانی: نەخێر وەزارەتی بە دەستەوەیە، نەخێر، مرۆڤ هەندێکجار کە لەگەڵ تیمەکەی شایی (هەڵپەڕکێ) جوان نەکات، خەتاکە دەخاتە پاڵ زەویییەکە، نایکاتە خەتای خۆی هەڵەی خۆی، لەبەر ئەوە بە بۆچوونی من، منیش چوار ساڵ وەزیر بووم، وەزیر ئەگەر وەزیر بێت توانای خۆی، پشتیوانیی خۆی، دیدی خۆی بەکاربهێنێت بە شێوەیەکی راست دەتوانێ کاریگەری لەسەر بەڕێوەبردنی، بە ئەندازەی خۆی کاریگەری لەسەر بەڕێوەبردنی حکومەت بکات، کۆبوونەوەی ئەنجوومەنی وەزیران هەیە، پەیوەندی لەگەڵ نووسینگەی سەرۆکایەتیی ئەنجوومەنی وەزیران دەکات، ئەمەی دەڵێ هیچمان بە دەستەوە نییە، نا، شتیان بە دەستە، تۆ وەزیری، وەزیری هەر وەزارەتێک یەکێک ناتوانێ شتێکی لەسەر فەرز بکات، تەنیا بڕیارەکانی ئەنجوومەنی وەزیران نەبێت.

 

 

فازڵ میرانی: باشە ئەگەر برادەرانی یەکێتی گلەیی نەکەن، ئەی چ پاساوێک بهێننەوە؟ 

 

 

فازڵ میرانی: بە بۆچوونی من لە گلەیی زیاتر نا، جێگری سەرۆکوەزیران هی ئەوانە، وەزیری خوێندنی باڵا هی ئەوانە، وەزیری پێشمەرگەی هی ئەوانە، وەزیری کشتوکاڵ هی ئەوانە، بە بۆچوونی من وەزارەتی کشتوکاڵ یەکێکە لە گرنگترین وەزارەتەکان بۆ ئەم بارودۆخە، ئەگەر وەزیر و وەزارەت گرنگ نەبێت بۆچی دەکەنە وەزارەت؟ دەیکەینە بەڕێوەبەری گشتی، یان دەیکەینە بەڕێوەبەری گشتیی کشتوکاڵ، نایکەینە وەزارەت گرنگە، بۆیە کراوە بە وەزارەت، لەبەر ئەوە وەزارەت گرنگە، وەزیریش گرنگە، ئەگەر ئێمە بەپێی ئەو بنەمایە بچین، کەسی شیاو بۆ شوێنی شیاو، یەکێک بە توانای وەزارەت لە وەزیر دابنێین.

 

 

فازڵ میرانی: نا من ئەوە ناکەم، من ئەو کارە ناکەم، من رێزم بۆ حیزبەکان هەیە، مافی هەڵبژاردنیش بە خۆیان دەدەم، ئەگەر وا باسی بکەم یەکەمجار بەو شێوەیە باسی خۆمان دەکەم پێش ئەوەی باسی خەڵکی دیکە بکەم، من کەسێكم هەوڵدەدەم لەو دادپەروەرییەی خۆم لانەدەم لەژێر هەندێک کاریگەریدا، چونکە من ناتوانم، عەرەب دەڵێن " لا تمدحنّ امرءً حتى تُجربه ،ولا تذمنه من غير تجريب". هەندێک وەزیر، دەتوانم ناوبهێنم وەزیری حیزبەکانی دیکە، من زۆر رێزیان دەگرم، چونکە لێهاتوو بوون، بەتوانا بوون، تۆ ناکرێ لێهاتوویی مرۆڤێک بەپێی تێکچوونی میزاجی سیاسی ستەمی لێبکەی لەو حیزبەدا یان حیزبێکی دیکە، ئینجا میزاجی تۆ لەگەڵی باش بێت یان باش نەبێت، ئەوە بابەتێکی دیکەیە، بەڵام دەبێ هەر مرۆڤێک مافی خۆی پێبدرێت.

 

 

فازڵ میرانی: دەستی خۆش بێت.

 

 

فازڵ میرانی: دەستی خۆش بێت، هێرشیکردە سەر پارتی، ئێمە سوودی لێ دەبینین.

 

 

فازڵ میرانی: دەزانی "مصائب قوم عند قوم فوائد"،

 

من نامەوێت باسی کاک بافڵ بکەم هەرگیز، لە هەڵبژاردنەکانی دیکە بانگەشە ئیدی قسەیەکم پێ گوتە پاشان پەشیمان بوومەوە گوتم: خۆزگە ئەو قسەیەم نەگوتبا، ئێستاش بۆ نموونە، من ئەگەر بەم بیرکردنەوەی خۆم یەکێتی بم، ئەو قسەی برادەرانی یەکێتی دەڵێن ئەها وامان نەکرد حکومەت دروست بێت، من واز دەهێنم، وازیش نەیێنم دڵم دەشکێت، دەڵێم ئەم حیزبەی ئەوەندە شەهیدی داوە، بە دەربڕینی خۆیان شۆڕشی نوێی گەلی کوردیان لە 1975 دروست کردووە، داوای کۆنفیدراڵییەتیان کردووە لە ریفراندۆم بەشدار بوونە بۆ قەوارەیەکی سەربەخۆ، لە پێکنەهێنانی حکومەت، گلەیی لە پارتییان هەیە، خۆ گلەییان لە گەلی کورد نییە، پارتی خراپە لەگەڵیان خۆ کوردستان و ئەم ئەزموونەی  شەهیدەکانی ئێمە و ئەوان و خەڵکی دیکە، ئەمە ساڵێکە حکومەتمان راگرتووە، ئەم بێ حکومەتی و بێ پەرلەمانییە بەرامبەر عێراق لاوازی کردووین، ئەوانیش و ئێمەش، هەرێمی کوردستانیش، دەڵێم ئایا ئەمە بیرکردنەوەیەکی راستە؟ بیرکردنەوەی نەتەوەیی وادەبێت؟ سوودی گەلێک و هەرێمێک و خوێنی ئەوەندە شەهید و ئەمە پێچەوانەی دروشمی هەموومانە، بۆ نموونە، من بم وەڵامیش نادەمەوە، چونکە ئەمە تای هەڵبژاردنە، هەندێکجار تای هەڵبژاردن دەگاتە ئەو ئاستە، "وَتَرَى النَّاسَ سُكَارَى وَمَا هُمْ بِسُكَارَى" خەڵکێک دەبینی وەک سەرخۆشە، بەڵام سەرخۆشیش بێت قسە دەکەن، ئەم هەڵمەتی هەڵبژاردنە دەڕوات نامێنێت، هەڵبژاردنی پێشتریش وەڵا کاک بافڵ خراپتریشی گوت، بەڵام دوای هەڵبژاردن دانیشتین پێکەوە و فارس دەڵێن: وەک بڵێی نە ئەو قسەی کردووە نە ئێمە گوێمان لێ بوو، مرۆڤە و رەنگە دوای ئەم هەڵبژاردنە ئەم حاڵەتەش بێتەوە پێش، چونکە یەک شت هەیە، هەموومان، بە پارتییەوە و بە یەکێتییەوە و بە حیزبەکانی دیکەوە، ئەوانەی پەرلەمانتارن، ئەوانەی کورسی بێنن، خوای دەکرد هەموویان کورسی دێنن، ئەوانەی کورسی نەهێنن دەبێ دیلی دوێنێ نەبێت، بەڵام ئەگەر دیلی دوێنێ بووی ئەمڕۆ هیچت پێ ناکرێ و ناتوانی بەرەو سبەیش بڕۆی، بەڵام ئەگەر دیلی دوێنێ نەبووی، بیری ئەمڕۆ بیردەکەیەوە  بۆ ئەوەی بەرەو بەیانی بڕۆیت.

 

 

فازڵ میرانی: من پێم گوتی ئەگەر من یەکێتی بم دەڵێم بە دەستکەوتی نازانم، ئەمە چییە نازانم؟ ئەمە بەرژەوەندیی حیزبێک پێش بەرژەوەندیی گەلێک دەخات، کەواتە بە پارتی و یەکێتی بەرژەوەندیی خەڵک لەبەرچاو ناگرن، بەرژەوەندیی خۆیان وەک حیزب، ئایا ئەمە لە بەرژەوەندی ئەم دوو حیزبەدایە؟ با باسی خۆشمان بکەین، کێ هۆکارە من ئەوە ناڵێم، بەڵام، گفتوگۆیەکی بابەتیی دەکەن، دەڵێن پارتی و یەکێتی هەموو گەلی کورد و کوردستان نییە، ئێمە بەشێکین لەم میللەتە ، باشە ئینجا من نازانم بەشێکی زۆرین یان گەلەکە زۆرترە؟ چونکە بنەمایەکی بیرکاری هەیە دەڵێ گشتی گەورەترە لە بەشەکەی و یەکسانە بە کۆی گشتی، ئایا، ئایا بەرژەوەندی ئەم گەل و ئەم هەرێمە رابردوو و داهاتوو و خوێنی شەهیدەکانمانی پێویستە یان بەرژەوەندی حیزبەکان لەپێشترە؟ من دەڵێم بەرژەوەندی نەتەوە و وڵاتەکەمان باشترە، تۆ کە خەڵکێک بە کوشت دەدەی و شەهید دەبێت لەپێناوی چییە؟ لەپێناوی خۆتدا؟ ئەگەر لەپێناوی خۆت بێت ئەم خەڵکە خۆی بە شەهیدکردن نادات، یان فێڵمان لە خەڵک کردووە، گوتمان بڕۆ لە پێناوی کورد و کوردستان خۆت شەهیدکە، بەڵام بەرژەوەندیەکەی بۆ ئێمە بووە، من گەل بم ئەو پرسیارە لەم دوو حیزبە دەکەم.

 

 

فازڵ میرانی: من دەڵێم ئێمە دەبێ بەرژەوەندیی ئەم ئەزموونە، کە پیلانگێڕی لەسەری زۆرە، ئەم فیدراڵییەتەی کە خۆی پێ هەڵدەدەینەوە و دەستکەوتێکی مێژوویی بوو بۆ هەموو کوردستانییەک و بۆ حیزبە سیاسییەکان و لە سەروویانەوە بە تایبەتی بۆ پارتی و یەکێتی، چونکە زیاتر خەباتی چەکدارییان کردووە، قوربانییان داوە، بەرپرسیارێتییەکی زیاتر لەسەر شانیایە ، ئیتر خەڵک باسی پارتی و یەکێتی دەکات، باسی حیزبەکانی دیکە ناکات، مافیشیانە، ئایا ئەم دوو حیزبە گەورەترن لە کورد و کوردستانییەکان یان گەل گەورەترە؟ کەواتە ئێمە ناڵێین: ئێمە خزمەتکاری گەلی خۆمانین، خزمەتکاری وڵاتی خۆمانین؟ ئەی لە کوێ؟ ئەی چۆن؟ لەبەر ئەوە دەنگمان پێ بدەن، من هەمیشە دەڵێم ئەم گەلە هیچی نەماوە پێشکێشی نەکات، بە خۆبەختکردن، بە گیان، بە ماڵ، بە خوێن، بە کیمیاباران، بە دەربەدەرکردن، بە دەنگدان، کاتی ئەوە هاتووە و لە مێژە کاتی هاتووە، لە 1992ـەوەوە جگە لەو پیلانگێڕییەی دژ بەم هەرێمە بووە، کاتی هاتووە ئێمە قەرەبووی گەلی خۆمان بدەینەوە.

 

 

فازڵ میرانی: بە پێشخستنی بەرژەوەندییەکانی ئەو لەسەر بەرژەوەندییەکانی حیزبی خۆمان، هیچیتر ناڵێم.

 

 

فازڵ میرانی: بەخوا وەڵامی پرسیارەکەت لەناو ئەمەدایە، بەڵام هەوڵ مەدە قسەی بکەیتە ناو دەمم و دواتر من قسەی تۆ بکەمەوە، لەبەر ئەوەی قووتی دەدەمەوەو نایلێم.

 

 

فازڵ میرانی: من جارێ وا ناڵێم.

 

 

فازڵ میرانی: من دەڵێم بەرژەوەندیی گەلی خۆمان لەپێش بەرژەوەندیی حیزبی خۆمان دانەناوە.

 

 

فازڵ میرانی: هەموولامان.

 

 

فازڵ میرانی: ئێمە ساڵێکە دانوستاندن دەکەین، بەڕاستی هەنگاوێکی زۆریشمان بڕیوە، بەڵام یەک شت هەیە لە سیاسەتدا، لێکتێگەیشتن شتێکە و سەپاندن شتێکی دیکەیە، ئەم دوو حیزبە یەکێک نابێت دەستی ئەوی دیکە بابدات، بەشێوەیەکی گشتی ناچنە ژێر باری یەکدی و بە بۆچوونی من ئەمە هەڵوێستێکە لە بەرژەوەندیی هەردوولاماندا نییە، چونکە ئەگەر حکومەتمان هەبووایە، حکومەتی عێراق بۆچی بیەوێت ئەوان لە بەغداوە بێن مووچەی مووچەخۆرانی ئێمە لێرە دابەش بکەن، خەتای چییە؟ مووچەخۆری ئەو مووچەی مانگی یازدەی وەرگرتووە، ئەوانەی ئێمە هێشتا مووچەی مانگی نۆیان نەهاتووە، ئینجا خەتای تەیف سامییە (وەزیری دارایی) ، بەڵام ئەشهەدوبیللا ئەمە خەتای تەیف سامی نییە. تەیف سامی تەنیا وەزیرە، من بە برادەرانی ئەولاشم گوت، پێم گوتن ئێوە راست ناکەن، یان سەرۆکوەزیران، سەرۆکوەزیران نییە، یان ئەنجوومەنی وەزیران ئەنجوومەنی وەزیران نییە، ئەگینا وەزیرێک ناتوانێت بڕیارێکی نووسین رەتبکاتەوە، ئەگەر ئەنجوومەنی وەزیران بڕیار بدات مووچەی فڵان مانگ بۆ مووچەخۆرانی کوردستان خەرج بکرێت، وەزیری دارایی ناچارە ئەو بڕیارە جێبەجێ بکات، چونکە ئەو ئەندامە لەو ئەنجوومەنی وەزیرانە.

 

 

فازڵ میرانی: ئەمە قابیلی گفتوگۆ نییە، چونکە ئەگەر سەرۆکوەزیران بڵێت من تەلەفۆنم کردووە بۆ تەیف سامی، جێبەجێی ناکات، ئەوا حەقی تەیف سامییە جێبەجێی نەکات، بۆ؟ من مرۆڤێکی یاساییم، سبەی دەستەی دەستپاکی دەچێتە یەخەی تەیف سامی و دەڵێت "کوا، لەسەر چ بڕیارێک ئەمەت کردووە؟" هیچی بەدەستەوە نییە، تەلەفۆنەکەشی تۆمار نەکردووە، چونکە قەدەخەیە، بەڵام ئەگەر سەرۆکوەزیران راست دەکات، ئەنجوومەنی وەزیران بڕیارێک دەردەکات، نووسراوێک دەنووسێت و دەڵێت لەسەر بڕیاری ژمارە چەند لە کۆبوونەوەی ئەنجوومەنی وەزیران بڕیاردراوە ئەوەندە پارە خەرج بکەیت بۆ حکومەتی هەرێمی کوردستان، بە نیو کاژێر تەیف سامی هەر وەزیرێکی دارایی بێت خەرجی دەکات.

 

 

فازڵ میرانی: هەر مرۆڤێک دەستوور پەیڕەو نەکات، پەیڕەوی لە رێککەوتن نەکات، مرۆڤ دەبێت نیگەران بێت، پێش ئەوە پەندێکی عەرەبیم پێگوتی، عەرەب دەڵێن پەسنی هیچ کەسێک مەکە ئەگەر تاقیت نەکردبێتەوە، بەڵام زەمیش مەکە بەبێ تاقیکردنەوە، ئێمە زۆر پەسنی ئەم برادەرەمان کرد، پێش تاقیکردنەوە، بردمانە ئاسمان، ئێستاش هاتوون نازانین چۆن زەمی بکەین، هەرچەندە تاقیمان کردووەتەوە.

 

 

فازڵ میرانی: بە دیدی من، هەموو سەرۆکوەزیرانێکی عێراق تاقیکردنەوەی خراپمان لەگەڵ هەبووە، تاقیکردنەوەی باشمان لەگەڵ هەبووە کە دەنگمان بۆ دا، رێککەوتنمان لەگەڵ کردن بۆ ئەوەی ببێتە سەرۆکوەزیران، با شتێکت بۆ بگێڕمەوە، لە فڕۆکەخانەی هەولێر کۆبوونەوەیەکمان کرد، رێککەوتنمان لەسەر دوازدە خاڵ کرد، یەکێکیان مام جەلال ببێتە سەرۆککۆمار، دووەم ئوسامە نوجەیفی سەرۆکی پەرلەمان بێت، سێیەم نووری مالیکی سەرۆکوەزیران بێت، خاڵەکانی دیکە پەیوەندییان بە هاوسەنگی و سازان و هاوبەشی و شایستەکان و مامەڵەی هەرێمی کوردستان وەکو هەرێمێکی فیدراڵی لەگەڵ بەغدا هەبوو، چوونە بەغدا، رێککەوتنە ئێستاش وێنەیەکی لای ئێمە هەیە و لای هەموویان لای برادەران هەیە، بە رەحمەت بێت مام جەلال بووە سەرککۆمار، ئوسامە نوجەیفی بووە سەرۆکی پەرلەمان و کاری خۆیان کرد، مالیکیش بووە سەرۆکوەزیران لە بەغدا، هەر سێ خاڵە لەو رێککەوتنە جێبەجێ بوو، خاڵەکانی دیکە ئێستاش جێبەجێ نەکراوە،چۆن نیگەران نەبین؟

 

 

فازڵ میرانی: نەخێر ئەوەی جێبەجێی کرد کەبەپێی رێککەوتنەکە حکومەت دروست بێت، لیژنەیەکمان هەبوو بە ناوی "هاوپەیمانیی بەڕێوەبردنی دەوڵەتی عێراق"، ئەگەر جێبەجێی بکرایە، بۆ داوای بەجێکردنی مووچەی مووچەخۆرانی هەرێمی کوردستان دەکات؟ ئەمە پێچەوانەی دەستوورە، چونکە ئەم فیدراڵییەتە لە دەستووردا هاتووە، سیستەمی فیدراڵی، بودجەی هەرێمی فیدراڵی لە بودجەی گشتی عێراق جیادەکرێتەوە، ئینجا چ بە بەش یان چ بە یەکجاری دەگوازرێتەوە بۆ وەزارەتی دارایی و خەزێنەی حکومەتی فیدراڵی، رێگەکانی خەرجکردن دەستنیشان دەکات بوارە سەرەکییەکان دیاری دەکات، بودجەی وەزارەتەکان دیاری دەکەن، پاش ئەوەی لە پەرلەمانی هەرێمی دەردەچێت،مووچەش ئەوان دەیدەن، ئەمەی ئێستا ئەم برادەرانە لە بەغدا دەیکەن فیدراڵییەت نییە، بەڵکون ناوەندییەکی نیمچەپێشکەوتووە، هەیکەلێک هەیە،ئێمە بە کوردی پێی دەڵێین ناوێکی گران بەڵام شوێنێکی وێران، ناوەکە فیدراڵییە، سیستەمێکی پەرلەمانی و حکومەتێکی عێراقی یەکگرتووە، بەڵام لە راستیدا نە سیستەمەکە پەرلەمانییە. نەهەرێمی کوردستان فیدراڵییەتە بە کردەوە، چونکە ئێمە ئێستا باسی دیموکراسی دەکەین، ئێمە باسی هەڵمەتی هەڵبژاردن دەکەین، هەڵبژاردن روویەکە لە رووەکانی دیموکراسی، بەڵام ئەو رووە وەک قوتابخانەیەکی وایە، تەنیا ئەوە نییە تۆ بڕۆیت خۆت بانگەشە بکەیت و دەنگ کۆبکەیتەوە. نەخێر، بەپێی بنەماکانی دیموکراسی لەو هەڵبژاردنانەدا، دەبێت شێوازی قسەکردنت دیار بێت، دەبێت بانگەشەکە بۆ خۆت بێت، دەبێت سووکایەتی بە خەڵکی دیکە نەکەیت، ئەمە کۆکایە و ئەوی دیکە سێڤن ئاپە، چەند بانگەشەت بۆ خۆت کرد بیکە، بەڵام مەڵێ ئەمە شێرپەنجەی لێدروست دەبێت، ئەمە هی تۆیە، تۆ دەتوانیت بەیانی سکاڵای یاسایی لەسەر من تۆمار بکەیت، یان ئەمە زیانێکی لێ دروست دەبێت، ئەمە هەموو بنەمایەکن، مرۆڤ دەبێت لەم رووەی دیموکراسییەتەوە شت فێر بێت و وردە وردە دەوڵەمەندی بکات، ئایا ئەمە چییە؟ ئەمە پرۆسەیەکی رۆشنبیرییە بۆ کۆمەڵگەش، ئەگەر کۆمەڵگای خۆتت بەمە راهێنا، سبەی بە خەڵکی خۆت و جنێو بە فڵان بدە، نایدەن، فێرنەکراوە، فێری روویەکی دیکە کراوە، بەڕای من بەرپرسیارێتی ئێمە ئەوەیە لە چوارچێوەی هەڵمەتی بانگەشەی هەڵبژاردندا، خەڵکی خۆمان رابهێنین ئادابی قسەکردن، ئادابی بانگەشەی هەڵبژاردن، ئادابی کێبڕکێی هەڵبژاردن، بۆ ئەوەی کۆمەڵگەی ئێمە ئارامی و ئاسایشی هەبێت، سەقامگیری هەبێت، تەنانەت لە هەڵمەتی هەڵبژاردنیشدا هەڵە بەرامبەر یەکدی نەکەن، یەکدی بریندار نەکەن، چونکە لە کۆتاییدا پێکەوە دەژین، ئاسایش و ئاشتی کۆمەڵگەی ئێمە بەو ئادابانەوە بەستراوەتەوە.

 

 

فازڵ میرانی: ئێمەی کورد سەرۆکوەزیرانی عێراق دانانێین، نە پارتی، ئێمەی کورد، ئێمەی کوردستانی داینانێین، رێککەوتنێکی رێزداریی هەیە، دەستووری نییە، سەرۆکی حکومەت پێکهاتەی شیعە دایدەنێت، سەرۆککۆمار پێکهاتەی کوردی دایدەنێت و سەرۆکی پەرلەمان پێکهاتەی سوننی دایدەنێت، لە نێوان خۆتان چۆن رێکدەکەون، کێبڕکێ دەکەن بە دیموکراسییەت، بەڵام یەک شت هەیە، عێراق سەروەرییەکی کەموکوڕی هەیە، گلەییم لێدەکەنەوە برادەران، بەڵام ئێستاش دەڵێم عێراق دەوڵەتی سەروەری بە کەموکوڕییە، چونکە هەر دەوڵەتێک جۆری سیستەمی چ بێت کاک سەنگەر، سەربازی بێت، پەرلەمانی بێت، سەرۆکایەتی بێت، کودەتای کردبێت، بەڵام دەبێ جۆرێک یان دەبێ سەروەریی تەواوی هەبێت، یان سەروەریی نەبێت، کە سەروەریی تەواوی نەبوو سەروەرییەکەت بە کەموکوڕییە، چونکە دەوڵەتە و ئەندامە لە نەتەوە یەکگرتووەکان و ئەنجوومەنی وڵاتانی عەرەبی، سوپای هەیە، پارەی هەیە، دراوی هەیە، ئاسمانی هەیە، دەریای هەیە، زەوی هەیە، ئەمە بەشێکە لە سەروەری، بەڵام ئەمە هەموو سەروەریی تەواو نییە، سبەی وڵاتێک بێت دوو کیلۆمەتر لە زەوی تۆ داگیربکات یان سەربازی لێ بێت و تۆ ناتەوێ دەری بکەیت، یان ناتوانی، ئەوە سەروەرییەکەت بە کەموکوڕییە، ئیتر نێوان سەروەریی تەواو و نێوان نەبوونی سەروەریی، سەروەری کەموکوڕییە، لەبەر ئەوە ئەم سەروەرییە  بە کەموکوڕییە کاریگەریی لەسەر دانانی سەرۆکوەزیرانیش هەیە.

 

 

فازڵ میرانی: بێگومان.. زۆر دوورتریش لە دەوروبەر.

 

 

فازڵ میرانی: ئەمریکاش کاریگەریی هەیە، با روون بین، پێش ئێستاش بە ئەمریکات بگوتبا برادەرانی شیعە بەربژێریان دیارییکردووە بۆ سەرۆکوەزیران، دەیانگوت ئێرانییەکان رایان چییە، بە برادەرانی ئێران گوتبایە شیعەکان بڕیاریان داوە کاک سەنگەر بکەنە سەرۆکوەزیران، دەیانگوت ئەمریکا چی دەڵیت؟ بزانە ئەم وڵاتانە ئەو دەوڵەتانەی سەروەری لاوازیان هەبێت، بڕیاریان تەواو نییە، عێراق لەو رووەدا خاوەنی بڕیاری ئیرادەی خۆی نییە، لەڕووی نێوەڕۆکەوە، من لەڕووی تیۆرییەوە قسە ناکەم.

 

 

فازڵ میرانی: نا رێککەوتن نییە، بەڵام رێککەوتنی بەرژەوەندی، هاوبەشیی بەرژەوەندییەکانیان لە تاکدایە لە شێوەی حوکمڕانیدا.

 

 

فازڵ میرانی: زۆر کەس بەتەمای زۆر شتە، ئەوە پێمگوتی نەک هەرچی مرۆڤ بێت ئەوێت بەدەست دەکەوێت، ئەم رێککەوتنەی کراوە، بنەمای هاوبەشی و هاوسەنگی و سازان، ئەم کارە بە سازان کراوە لە دوای رووخانی رژێم، لە دەستووردا نییە، لوبنانیش هەمان شتە، ئەویش دەستووری نییە، لە لوبناندا رێککەوتنی ریازە، ئێمەش رێککەوتنێکی جەنتلمەنی بۆ دابونەریتێک و بەرژەوەندیش لەوەدا بووە،  بە بۆچوونی من ئێمەی کورد چۆن بۆ فیدراڵییەتی خۆمان شەڕ دەکەین دەبێ بۆ سەرۆکایەتیی کۆماریش شەڕ بکەین، چونکە بە درێژایی مێژوو کورد هاووڵاتیی پلە دوو بووە، من ناڵێم بە سەرۆکایەتیی کۆمارەوە بێتە پلە یەک، ئەمە دەرکەوتنەکە، بەڵام دەرکەوتنێکی گرنگە کوردێک نوێنەرایەتی عێراق بکات لە کۆبوونەوە یاسایی و نێودەوڵەتییەکان.

 

 

فازڵ میرانی: محەممەد حەلبووسی زۆر شت دەڵێ، چەندی راستە، چەندی راست نییە ئەو بابەتێکی دیکە و بەڕاستیش ئێمە لەگەڵ پێکهاتەی سیاسیی کردەیی سیاسیی عێراقی لایەنین، لەگەڵ حەلبووسی یان کەسێک یان لایەنێکی دیاریکراو لایەنین، ئێمە بە دەستەجەمعی ئەم پێکهاتە سیاسییانە لە عێراق، کورد نە هاوپەیمانییەکی سیاسییە، کورد نە حیزبێکە، کورد نەتەوەیی دووەمە لەم وڵاتە، بەبێ دابینکردنی مافی ئەم پێکهاتەیە، بەڵام بە یەکرێگەیی کورد نەک بە پەرتبوون و لێکترازانی کورد، ئەم وڵاتە یان دەبێ مافی ئەم گەلە نەتەوەیی دووەم دابین بکرێت لەرووی دەستوورییەوە، هەروەها بە کردار و تیۆری، و دەنا ئەم وڵاتە ئارامی بە خۆیەوە نابینێت، ئێمە کاتی خۆی لە شۆڕشی ئەیلوول دەمانگوت 10 کەسیش بژین لە شاخ ئەم عێراقە ئارام نابێتەوە، چونکە ئێمە حیزبێک نین، ئێمە گەلێکین.

 

 

فازڵ میرانی: من یەکڕیزی ناڵێم، من یەکڕێیی دەڵێم، هاوڕێ بین نەک هاوڕێز بین، یەکڕێیی کورد دەڵێم، یەکڕێیی کورد، یەکڕێ بن.

 

 

فازڵ میرانی: ئەوە لە هەمووی باشترە، چونکە لەناو ماڵی خۆت بەهێز بیت، هێزی نێوخۆ لەناو خۆت بەهێز بێت، لە دەرەوەش بەهێز دەبی، لەناو خۆت بەهێز نەبی، لە دەرەوەش بەهێز نابی، عەرەب دەڵێن "من و برام دژی ئامۆزام، بەڵام من و ئامۆزام دژی دوژمنەکەم، ناحەزەکەم"، ئینجا ئەگەر من و برا و برا، کورد دەڵێم برا لە پشت برا بێت مەگەر قەزا لەلای خودا بێ، بەڵام ئەگەر ئێمە یەک نەبین، ئێمە چۆن دەتوانین مەرج لەسەر عێراق بسەپێنین؟ و یەکێک لە پیلانەکانی ناحەزانی ئێمە هەمیشە ئەوە بوو درزێک بکەوتایە ناو بزووتنەوەی کوردی، ئەمە کۆنە، ئەمە لە 1963ـوە دەستی تێدەخەن.

 

 

فازڵ میرانی: دەستی تێدایە، نەتێی دەخەن، دەستی تێدایە، ئایا ئەم لێکدوورکەوتنەوەی پارتی و یەکێتی ئەنجامی ئەو دەستە نییە؟ دەبێ بزانین، کاتی ئەوە هاتووە مرۆڤ هەندێک لە شتەکان واقیعی ببینێ و مەترسی لەسەر پارتی بە تەنیا نییە، مەترسی بەسەر یەکێتیش هەیە، مەترسی لەسەر ئەو حیزبانەش هەیە، کە گرەو لەسەر ناتەبایی پارتی و یەکێتی، ناڕێکیی پارتی و یەکێتی دەکەن، کە بە بۆچوونی من بیرۆکەیەکی راست نییە، حیزبە ئۆپۆزیسیۆنەکانی ئێمە رێزمان بۆیان هەیە، یەکێک لە هەڵە سیاسییەکانیان، من لەگەڵیان رێک ناکەوم لەڕووی لۆژیکەوە، ئەوانە گرەو دەکەن، دەڵێن با پارتی و یەکێتی یەک نەبن بۆ ئەوەی ئێمە جێگەمان خۆشتر بێت، ئارامترە بۆ ئێمە، ئەم دوو حیزبە یەکبن قووتمان دەدەن، بەشێکیان وا دەڵێن لە نەزانیدایە، بەشێکیشیان بڕوایان پێیەتی، بە بۆچوونی من هەردووکی راست نییە، چونکە ئەم دوو حیزبە ئەگەر یەکبن، هەرێم ئارامتر و جێگیرتر دەبێت، جێگەی ئۆپۆزیسیۆنیش خۆشتر دەبێت.

 

 

فازڵ میرانی: وەڵڵاهی باشترە مرۆڤ پێش رووداوەکان نەکەوێت، بەڵام هیچ شتێک جێگرەوەی ئاشتی نییە، هیچ شتێک جێگرەوەی رێککەوتن نییە، من هەموو جار دەڵێم ئەگەر رێکنەکەوین جێگرەوەی نارێککەوتن چییە؟

 

 

فازڵ میرانی: ئەم قسەیەم زۆر دووبارە کردووە، من حەز ناکەم دووبارەی بکەمەوە.

 

 

فازڵ میرانی: تۆ ڕای من دەزانی لەسەر ئەوە، لە گەرمەی هەڵبژاردنی پێشتر گوتم جێگرەوەی یەکێتی هەر یەکێتییە، ئەوسا ئەو کوڕە چاوپێکەوتنی لەگەڵ کردم، دواتر جەنابیشت کردت، ئەوەی ئێستا لە تورکیا دژی ئێمەیە ناوی چییە؟

 

 

فازڵ میرانی: بەڵی رێبوار کەریم وەلیش پرسیاری لە من کرد، گوتم لە گەرمەی هەڵبژاردندا بووین، گوتم جێگرەوەی یەکێتی بۆ ئێمە هەر یەکێتییە، لەوانەیە گلەیی بکات، بەڵام مرۆڤ واقیعبین بێت، بەبێ یەکێتی نەمانتوانی ئەوکاتیش حکومەت دروست بکەین، بۆ یەکێتیش وایە جێگرەوەی ئێمەش بۆ یەکێتی هەر ئێمە بووین، چونکە بەڵگەکەش لە دوو هەڵبژاردن پێشتر گۆڕان 25 کورسییان هێنا، من نامەوێت بچمە بۆ لاپەڕە نەرێنییەکان هەڵبدەینەوە، یان منەت و شت، بە بۆچوونی من ئێمە منەت لەسەر یەکدی نەکەین، واتە رۆژێک چاکەیەکمان بۆ یەکێتی کردبێ یان یەکێتی چاکەی بۆ ئێمە کردبێ، نەکەینە منەت بەسەر یەکدیدا، ئەمە ئەرکێکی ئەم نیشتمانەیە لەسەر ئێمە دەیکەین، ئەمە قەرزێکی خوێنی شەهیدەکانی ئێمەیە، ئەم قەرزە دەدەینەوە، نەک منەت لەسەر یەکدی بکەین.

 

 

فازڵ میرانی: ئەم جارە نەمانتوانی.

 

 

فازڵ میرانی: وەڵڵاهی ئەو قسەیە لەژێر دانوستاندندایە، دەزانی چییە؟ ئەگەر بێینە سەر ئەو هاوکێشەیە، باسی هەڵبژاردن و قەبارە و راست دەکەین، مافەکانی کورسی دیارە چەندە، یەکێتی سەرۆککۆماری هەیە ئێمە سەرۆکی هەرێممان هەیە، یەکێتی سەرۆکی پەرلەمانیان هەیە، ئێمە سەرۆکوزیرانمان هەیە، یەکێتی جێگری سەرۆکی هەرێمیان هەیە، ئێمە جێگری سەرۆککۆمارمان نییە، هەر بۆ زانیاریت، یەک کارمەندی پارتی لە سەرۆکایەتیی کۆماری عێراقدا هەیە، تەنیا یەک دانە، ئەویش راوێژکاری کاروباری ئاو و ئاوەڕۆیە، چونکە پێشتر لەگەڵ عەبدولــلەتیف کە وەزیری ئاو و ئاودێری بوو، کاک محەممەد ئەمین پێندرۆیی ئێمە بەڕێوەبەری گشتی بووە، ئێستا راوێژکاری ئەوە بۆ هەمان بوار، یەک فەرمانبەر یەک سەرباز یەک نووسەری چاپیشمان لە سەرۆکایەتیی کۆماری عێراقدا نییە، سەرۆکایەتیی هەرێم پڕە لە برادەرانی یەکێتی، بەڵام با منەت لەسەر یەکدی نەکەین، بەرژەوەندیی کورد، بەرژەوەندیی فیدراڵییەت و چەسپان، پاراستنی ئەم هەرێمە هەیە؟

 

 

فازڵ میرانی: ئەوەی مرۆڤ بە قەناعەتی خۆی رێککەوتنی لەسەر کردبێت بۆچی ستەملێکراو بێت؟ نە یەکێتی عێراقە، ئێمە هەست بە ستەملێکراوی خۆمان بکەین، نە ئێمە عێراقین یەکێتی هەست بە ستەملێکراوی خۆی بکات، پێویستە ئێمە و یەکێتی هەست بە ستەملێکراوییەکی هاوبەش و یەکگرتوو بکەین و بەرامبەر بە حوکمڕانەکانی عێراق.

 

 

فازڵ میرانی: بۆچی ستەملێکراوە؟

 

 

فازڵ میرانی: باشە پرسیارێک دێت پێش، با من هەندێک بە شەعبی قسە بکەم، هاووڵاتیی کوردستان، ئەندامانی پارتی و یەکێتی، خەڵکی دیکە هەست بە ستەملێکراوی ناکەن لەم وڵاتە؟ من پرسیار دەکەم، لەناو پاس دابنیشە گوێ لە خەڵک بگرە باسی ستەملێکراوی دەکەن، گەشت بکە بۆ دەرەوە لەناو فڕۆکە پشتەپشتێک زۆر لێ بوو، بەڵام واز لە هاووڵاتیبوونی خۆیان دەهێنن؟، پشت لە کوردستان دەکەن، سبەی هێرشێک هەبێ؟ وادەکەن؟ شتێکت پێ بڵێم، شەڕی داعش بوو، شەڕی داعش بوو، ئەوەی هەست بە ستەملێکراوی دەکرد، ئەوەی هەست بە ستەملێکراوی دەکرد، خەڵکمان لە دەرەوە هاتووە شەڕی داعشی کرد، وڵاتینامەی نەرویجی هەیە، وڵاتینامەی ئەڵمانیای هەیە، وڵاتینامەی کەنەدای هەی، وڵاتینامەی ئەمریکی هەیە، وڵاتینامەی دانیمارکی هەیە، لەگەڵ من لە شەڕی داعش شەهید بوون، خەڵکێک هەیە لێرە نە ئەندامی پارتییە نە ئەندامی یەکێتییە، چەکی هەڵگرتووە هاتووە پشتیوانیی سەنگەری شەڕی کردووە، خەڵکێک هەیە بەخشینی کردووە، ئەمە چییە؟ ئەمە ستەملێکراوییە وای لێناکات ئەرکی نیشتمانپەروەری خۆی ئەدا نەکات، ئەندامانی کادیرانی پارتی و یەکێتی لە کۆنگرەیەک لە کۆنفرانسێک هەست بە ستەملێکراوی دەکات، بەڵام واز لە حیزبەکەی ناهێنێت، مانگی هەست بە ستەملێکراوی، مانگی دووەم دەچیت کاری خۆی دەکاتەوە یان حیزبەکەی بکەوێتە تەنگانە دەچێت بەرگریی لە حیزبەکەی دەکات، لەبەر ئەوە ناکرێ بەراورد بکرێت،کەس کچی خۆی ناکاتە قوربانی کوڕی خەڵک.

 

 

فازڵ میرانی: ئاخر ناکرێ من بڵێم بەڵێ، دەبێ ئەو بدوێنی.

 

 

فازڵ میرانی: ئاخر دەبێ دەبێ بنەمایەک هەبێت، لەسەر چ بنەمایەک ئێمە ئەم حکومەتەمان پێکهێناوە؟ بە بڕوا یان بە زۆر؟ مادام شتێک بە رێککەوتن و بە بڕوایە، پرۆگرامێکی وەزاریی هاوبەشمان کردووە، شتەکانمان بە رێککەوتن واژۆکردووە، پۆستەکانمان هەمووی واژۆ کردووە، کاتێک تۆ هەست بە ستەملێکراوی دەکەیت، لایەنێک شتێک لەسەر تۆ سەپاندبێت، ئەمەش لەناو رێککەوتن نییە، ئەمریکا لە دوای جەنگی کەنداو شتی لەسەر عێراق سەپاندەوە، عێراق ناوی لێ نا رێککەوتن، بەڵام رێککەوتن نەبوو، وەک عەرەب دەڵێن"بتەوێت ئەمەیە و نەتەوێت ئەمەیە"، بەڵام ئەمە لە نێوان ئێمە و برایانی یەکێتی نەبووە.

 

 

فازڵ میرانی: یەکێتیش دەزانی هۆکارەکان چین و ئێمەش دەزانین هەر کاتێک ئەو هۆکارە نەمێنن، وەزارەتی پێشمەرگە گرنگترە لە وەزارەتی نێوخۆ لە نێوەڕۆکدا.

 

 

فازڵ میرانی: کە من وەزیری ناوخۆ بووم، ئۆتۆمبێلی پۆلیسی ئێمە بەرازیلی بوون، تێدەگەی من چی دەڵێم؟ کۆنسووڵخانە نەبوون لێرە، فڕۆکەخانەشمان نەبوو، ڤیزەشمان نەدەدا، پاسپۆرتیشمان واژۆ نەدەکرد، خەڵکیش لە دەرەوە نەماندەهێنا بۆ کوردستان، خەڵکیشمان نەدەبردەوە، دەزانی؟ ئەگەر ئەوە گرنگیی وەزارەتی ناوخۆی ئێستا جیاوازە لە وەزارەتی ناوخۆی ئەوسا، پەیوەندیی بە ئاسایشی نێوخۆمانەوە هەیە و پەیوەندیی بە متمانەوە هەیە.

 

 

فازڵ میرانی: بڕیارمان داوە و مافی خۆمانە، ئێمە چەند کورسیمان هەیە، برادەرانی یەکێتی چەند کورسییان هەیە، هەرچەندە مامەڵەمان لەگەڵ یەکێتی لەسەر کورسی نەکردووە،  ناکرێ ئێمە و ئەوان مامەڵە لەگەڵ یەکدی بکەین لەسەر بنەمای کورسی، یەک پرسیار لە برادەرانی یەکێتی دەکەین ئەوان لە جیاتی ئێمە بە وەزارەتی ناوخۆیان بە ئێمە دەدا؟ ئەو پرسیارەیان لێیان بکەن، ئەگەر بڵێن بەڵێ، من ناتوانم بڵێم راست دەکەن.

 

 

فازڵ میرانی: بە بۆچوونی من تاوەکو ئەم ساتە بەڵێ، بەڵام لە نێوان مەغریب و عیشا خودا هەرچییەک بیەوێت دەیکات، مرۆڤ نازانێت.

 

 

فازڵ میرانی: ئەو پرسیارە لەوان بکە.

 

 

فازڵ میرانی: ئەوە ناڵێم من ئەو حوکمە نادەم، کاک هێمن ئەو حوکمەی لە خۆیەوە دەدات، بەڵام من ناتوانم بڵێم تۆ وەزارەتی ناوخۆش بدەی نایێت، چونکە سبەی دەڵێم یەکێتی دەڵێت کاکە دەی وەزارەتی ناوخۆ بمدەیە بزانم دێم یان نایەم، چی دەڵێم پاشان؟ وانییە؟ دەڵێ کوا وەزارەتی ناوخۆم پێبدە بزانە دێم یان نایەم، ئەوسا بۆ خۆم دەچم دەبینم.

 

 

فازڵ میرانی: وەزارەتی پێشمەرگەیان هەیە، وەزارەتی داراییان هەیە، وەزارەتی کشتوکاڵ و سەرچاوە ئاوییەکانیان هەیە، وەزارەتی خوێندنی باڵایان هەیە، وەزارەتی بازرگانی و پیشەسازییان هەیە.

 

 

رووداو: بەڵی، هەشت وەزارەتیان هەیە و بەڕێوەبەری گشتی و سەرۆکی دەزگەی ئاسایشیش، کە دەبێتە جێگری ئەنجوومەنی ئاسایشی وادەزانم.

 

 

فازڵ میرانی: با بزانین بەغدا چی لێدێت سەرەتا.

 

 

فازڵ میرانی: بزانین بەغدا چی لێدێت، مرۆڤ نازانێت، تاوەکو دەرئەنجامی هەڵبژاردن دیار نەبێت تۆ ناتوانی هیچ ئەو پێشبینییە بکەین، من زۆر لەگەڵ پێشبینی نابم دەزانی، چونکە هێشتا تۆ نازانی کام لایەنێک لە عێراق دێتە پێش، ئەوەی گرنگ بێت لە بەغدا، ئەم کوتلەیەی کێبڕکێ لەسەر پۆستی سەرۆکوەزیران دەکات، کام کوتلەیەک سەرکەوتوو دەبێت، مرۆڤ بزانێ بەرەو کوێ کورد دەبێت بزانێت مامەڵە لەگەڵ کێ بکات، ئەمەش دەرئەنجامی هەڵبژاردن، بەڵێ راپرسی دەڵێ بۆ نموونە کوتلەی سوودانی نزیکەی پەنجا کورسی دەهێنێ، چاوەڕوانیی چل کورسی دەهێنێ، بەڵام ئەمە راپرسییە، هەموو هەڵبژاردنێکیش هەندێک جار وەکو تۆپی پێ وایە، تیمێک دەچێتەوە دەڵێ من بە سێ گۆڵ سەردەکەوم، تەماشا دەکەیت تیمێکی لاواز هەیە گۆڵێکی لێکرد و خوداحافیز یارییەکە تەواو بوو؟

 

 

فازڵ میرانی: زۆر جار سوپرایزێکی هەیە، لە کوردستان برادەرانی دادگەری، لە عێراقیش جەماعەتی حەکیم، سوپرایز بوو بە لای ئەوانەوە.

 

 

فازڵ میرانی: پەیوەندیی بە سوپرایزەوە هەبوو بە لای ئەوانەوە، جا دیزاین کراوە بێت دیزاین نەکرابێت ناچمە سەر ئەوە، بەڵام من نموونەت بۆ دەهێنم، لە بەغدا جەماعەتی حەکیم لێرەش برایانی دادگەری، سوپرایز بوو بە لای ئەوەوە.

 

 

فازڵ میرانی: ئەمە دەگەڕێتەوە بۆ پارتی و یەکێتی چەند لە یەکدی نزیکدەبنەوە، چونکە ئەم دوورییەی هەیە نەک دوورییەی جەستەیی من دەڵێم دووری مامەڵەکردن، من دەڵێم بە جیاوازیی مامەڵەکردن لەگەڵ عێراقییەکان هەردوولامان سوودمەند نابین، هەر ئەوەندە دەڵێم.

 

 

فازڵ میرانی: سوپاس بۆ ئێوەش.