نەورۆز لە شیعر و گۆرانی کوردیدا
رووداو - هەولێر
نەورۆز لە هەموو ژانرەکانی ئەدەبی کوردیدا زۆری لەسەر گوتراوە، بەڵام لە هەموویان زیاتر شیعرە؛ شاعیرانی رێبازی کلاسیک و قۆناخەکانی دیکە شیعریان بۆ نەورۆز گوتووە و بەشێکیشیان لەلایەن هونەرمەندانەوە کراون بە گۆرانی.
نەورۆز یان ساڵی تازەی کوردی، ئەو رۆژەیە کە خەڵکی ئاهەنگ دەگێڕن و خۆیان ئامادەدەکەن بۆ ساڵێکی تازە و هاتنی وەرزی بەهار.
نەورۆز لەلایەن بەشێکی زۆری گەلانی رۆژهەڵاتەوە یاددەکرێتەوە، بەڵام بۆ کورد مانایەکی جیاوازی هەیە، ئەوەش دەگەڕێتەوە بۆ مێژووی ئەم رۆژە و چیرۆکێکی کۆن. ئەویش چیرۆکی کاوەی ئاسنگەر و کوشتنی زووحاکی دیکتاتۆرە.
شاعیر و نووسەر و رۆشنبیری گەورەی کورد، ئەحمەدی خانی دەڵێت:
بیلجومله دهچوونه دهر ژ مالان
حهتتا دهگههیشته پیر و کالان
رۆژا کو دهبوویه عیدێ نهورۆز
تهعزیم ژ بۆمه دهما دل ئهفرۆز
پیرەمێرد:
ئەم رۆژی ساڵی تازەیە نەورۆزە ھاتەوە
جەژنێکی کۆنی کوردە بە خۆشی و بە ھاتەوە
نالی شاعیر لە بەیتێکدا وەها وەسفی نەورۆزی کردووە:
تەشریفی نەوبەھارە کە عالەم دەکا نوێ
دڵ چونکە میسلی خونچەیە بۆیە دەپشکوێ
مەولەوی بەچاوی سرووشتە دڵڕفێنەکەی هەورامان لە نەورۆز دەڕوانێت:
نیشانەی نەورۆز وادەی وەھارەن
یا نەشئەی ئامای نامەی نیگارەن
هێمن، شاعیری جوانناسی ئەم شیعرەی بۆ نەورۆز نووسیوە:
بە بەرگی سەوزە رازاوە قەد و لاپاڵ و شیو و دۆڵ
چرۆی دەرکردووە دار و ملیدا یەکتری گیا و گوڵ
بەسەر بەفری کەویدا کرد شەماڵی خاکەلێوە خۆڵ
ڕەفیقان ڕۆژی کوردانە بەهارە جەژنی نەورۆزە
بەدڵ لێتان دەکەم لەو رۆژەدا من جەژنە پیرۆزە