پیلانە یان گەڕانەوەیە

 د.بەرهەم ساڵح متمانەیەكی شكاند كە دەبووایە بەهیچ نرخ و شێوەیەك ئەو متمانەیە لەلای لایەنگرانی لەنێو یەكێتی و خەڵكی كوردستان و لەلای سەركردایەتی پارتی نەیشكێنێت ، چونكە ئەوە سەرمایەیەكی زۆر گەورەبوو بۆ گەورەبوونێكی سیاسی زۆر سەرنجڕاكێشی ئایندەیی بۆ ئەو . بەڵام شێوەو بازنەی رێككەوتنەكەی بۆ دیاریكرانی وەك بەربژێری سەرۆكایەتی كۆمار لەلایەن یەكێتییەوە ، زیاتر لەوەی لە رێككەوتن بچێت وەك سەپاندن و پیلانگێڕی دەركەوت .

بەرهەم ساڵح ، وای لێهاتبوو بەبێ ئەوەی پرسیار لە شوێن و بەرپرسیارێتییەكەی بكرێت ، وەك كەسایەتییەكی سیاسی كوردستان جێگەی رێزبوو ، لەبەرئەوەش خەڵكی كوردستان و سەركردایەتی پارتیش كە قسەی یەكەم دەكات لە باشووری كوردستان ، كەسایەتی ئەویان وەك خاوەنی دوو كورسی تەماشا نەدەكرد . بەڵام لەنێو یەكێتی نیشتمانی كوردستاندا ئەو كەسانە هەبوون كە دەیانویست بەرهەم ساڵح لە گفتوگۆیەكی نهێنی و شەخسی و سەفقەییدا ، وەك خاوەنی تەنیا دوو كورسی و وەك شێت و شەیدای پۆستی سەرۆككۆماری وێنا بكەن و بەوشێوەیە بیگێڕنەوە ناو ئەو یەكێتییەی ئەوان لە ئایندەیەكی زۆر نزیكدا دەیانەوێت .

بەرهەم ساڵح ، كوڕی باوكێكی رۆشنبیر و دایكێكی كوردپەروەرە ، واتە پەروەردەی خۆی لە ژینگە و ماڵێكی بەوشێوەیەدا وەرگرتووە . بۆیەش زیاتر وەك كەسێكی مەدەنی دەردەكەوێت ، بەڵام بەداخەوە ئاسان دەكەوێتە نێو ئەو داوە سیاسییانەوە كە بەڵێنەكە بۆ ئەو تێیدا پۆستی سەرۆككۆماری بێت .

ئەگەر بەرهەم ساڵح لە جێگەی كاك مەسعوود و سەركردایەتی پارتی بووایە هەمان ئەو هەڵوێستەی ئێستای پارتی دەبوو. بەرهەم ساڵح كە بە

ئاشكرا بە هاودیدەكانی خۆی دەگوت ئەو لەبەر شێوەی بەڕێوەبردنی ئەوانە یەكێتی بەجیهێشتووە كە ئامادەبوون خیانەتی 16ی ئوكتۆبەر بكەن ، ئێستا چووە لەگەڵ ئەوان رێككەوتنێكی شەخسی و شاراوەی كردووە . 16ی ئوكتۆبەر بەلای پارتییەوە خەنجەر لەپشتەوە لێدانی كوردستان و پارتی بوو ، رێككەوتنی بەرهەم ساڵح لەگەڵ ئەواندا و لە چوارچێوەیەكی نهێنی و شاراوە لە سەركردایەتی یەكێتی و تەنانەت لە هاوپەیمانی بۆ دیموكراسی و دادپەروەری، زۆر جێگەی گومانێكی گەورەیە ، كە بەهیچ شێوەیەك چاوەڕوانی پارتی بەوشێوەیە نەبووە لە بەرهەم ساڵح . لەبەر تەرەفی گفتوگۆ و رێككەوتنەكەی . ئەگەر گفتوگۆكانی لەگەڵ كۆسرەت رەسولی جێگری یەكەمی سكرتێری یەكێتی بووایە و ئەو ئەندازیاری رێككەوتنەكە بووایە ، هەڵوێستەكەی پارتی زۆر جیاوازتر دەبوو . بەڵام ئێستا رێككەوتنەكە وەك سەفقەیەكی شەخسی و بازنەیی بچووك و دارایی دەبینرێت ، كە چاوەڕوانی پێدا تێپەڕینی هەموو پیلانێكی دیكەی تێدا دەكرێت لە ئایندەدا .

ئەگەرنا پێش تەواو جیابوونەوەی بەرهەم ساڵح ، نێچیرڤان بارزانی وەك جێگری سەرۆكی پارتی زۆر هەوڵیدا بەرهەم ساڵح لە یەكێتی دوورنەكەوێتەوە و لەناو یەكێتیدا بەردەوامبێ و بگەڕێتەوە بۆ كاركردنێكی كارا لەنێو یەكێتیدا ، هەموو پارتی و گشت نزیكەكانیشی لەناو یەكێتیدا كە لەگەڵی نەڕۆیشتن، هەر ئەوەیان دەویست . هەروەك چۆن كاك مەسعوود زۆركات تاوەكو رادەی هەموو هەوڵدانێك بۆ مانەوەی یەكێتی هەوڵیداوە ، لە ناسكترین و سەختترین دۆخەكانی یەكێتیدا .

بەرهەم ساڵح خۆی باش دەزانێت ، ئەو گەڕانەوەیە بە رێككەوتن لەگەڵ كەسی یەكەمی فەرمی كۆسرەت رەسوڵ و ئۆرگانی یەكەمی یەكێتی ، مەكتەبی سیاسی ، نەبووە . بەرپرسی دەستەی كارگێڕی (كە كۆبوونەوەكەی بەجێهیشت ) و هێرۆخان (كە هەر نەچووە كۆبوونەوەكە) و 16 ئەندامی سەركردایەتیش كە رێككەوتنە نەنووسراوەكەیان وەك فەرمان برایە بەردەم لە كۆبوونەوەی سەركردایەتیدا ، سەرەڕای هەموو گوشارەكان ، دەنگیان بۆ نەدا . بەوشێوەیەش چۆن هەموو سەركردایەتی یەكێتی لەو رێككەوتنە هیچ لەبارەوە نەگوتراوە دڵنیا دەبێت ؟ ئایا بەیاننامەی ناوەندی بڕیار كە بەرهەم ساڵح خۆی نووسەری بوو ، لەدژی ئەوانە نەبوو كە ئێستا بە شاراوەیی لەگەڵیان رێككەوتووە ؟ چ گۆڕاوە ؟ ئایا ئەویش بەشداربووە لەگەڵیان لە 16ی ئوكتۆبەردا كە ئێستا ئاسان بەوشێوەیە پێكەوە بەشاراوەیی لە جێگری یەكەمی سكرتێری گشتی یەكێتی و سەركردایەتی یەكێتی، پێكەوە رێكدەكەون ؟ ، من باوەڕناكەم بەرهەم ساڵح دەستی لە 16ی ئوكتۆبەردا هەبێت ، بەڵام رێككەوتنەكەی بەوشێوەیە زۆر گوماناوییە .

فوئاد مەعسووم ، ئەوكاتەی سەرۆكی فراكسیۆنی هاوپەیمانی كوردستانی بوو لە پەرلەمانی عێراق ، كەسێكی چالاك بوو و چەند جاریش لەلایەن مەكتەبی سیاسی پارتی و یەكێتی و حكومەتی هەرێمی كوردستانەوە بەشێوەی ئاشكرا سوپاسكراوە ، بەڵام كە بە رازیبوونی تەنیا بەشێكی یەكێتی و بەوشێوە لاوازەی كە بینیمان و بە دەنگۆی هەندێ رێككەوتنی شەخسی ناوخۆیی بووە سەرۆككۆمار ، لە كوردستان و عێراقیش زەمینەی سەرۆككۆمارییە بەهێزەكەی تێكدرا ، ئێستا گونجاوە بەرهەم ساڵح بەشێوەیەكی زۆر خراپتر لەوە ببێتە سەرۆككۆمار بە رێككەوتنێكی گوماناوی؟

بەرهەم ساڵح هەر لەسەر باشكردنی سیاسەت و دەسڵاتدارێتی كوردستان قسەی دەكرد ، لەبەرئەوە كە یەكسەر لە دوای 16ی ئوكتۆبەرەوە داوای هەڵوەشاندنەوەی حكومەت و دروستكردنی حكومەتی رزگاری نیشتمانی دەكرد بە بەشداری خۆی ، بە گومانەوە تەماشای ئەو داوایەم نەدەكرد . بەڵام وادیاربوو ئەمریكا زانیاری و لێكدانەوەیەكی دیكەی هەبوو لەبەرئەوە بە بەیاننامەیەك كۆتایی بەو ئاراستەیە هێنا . هەروەك چۆن دوای هەڵبژاردنەكانی پەرلەمانی عێراق لە مانگی ئایاری ئەمساڵ ، كە 10 هەزار پێشمەرگە بە رێنوێنی شەریكە ئاشكراكانی ئێستای ، وێنەی بەرهەم ساڵحیان بە ناونیشانی "خائین" بەرزكردەوە لە زۆنی سەوز ، لەبەرئەوەی دژی ئەنجامی هەڵبژاردنەكانی كەركووك بوو ، وێنەكە بۆ خەڵكی بەشێوەیەكی دیكە خۆی دەنواند .

د.بەرهەم ساڵح وەك كەسێكی بە توانا لەلای كورد ناسرا . كەسی بە توانای وەك بەرهەم ساڵح لەنێو یەكێتی و حیزبەكانی دیكەشدا هەبوون ، بەڵام مام جەلال لە كەسێكی بەتوانای نەناسراوەوە لە دەرەوەی كوردستان گەورەی كرد و دواتریش سەرەڕای ئەوەی پێشمەرگەی شاخ نەبوو و زۆر كەسی دیكەش خۆیان لەو بە شایانتر دەزانی ، كردییە سەرۆكی حكومەتی هەرێمی كوردستان ئیدارەی سلێمانی و ئەندامی مەكتەبی سیاسی یەكێتی . تاوەكو ئێرە مام جەلال تەنیا بوو لە گەورەكردنیدا ، بەڵام دواتر سەركردایەتی پارتی رۆڵێكی گرنگی هەبوو لەوەی بەرهەم ساڵح لە وێنەی كەسێكی ئیداریی شەڕنەخواز و ئاشتەوایی خواز لە كوردستان بناسرێت و لە بەغداش پشتیوانی لێبكات . لەبەرئەوەش خۆیشی چەندین جار كە لەگەڵ كەسانی پارتیدا دانیشتووە باسی لە پشتیوانی سیاسی فراوانی كاك مەسعوود بارزانی كردووە ، تەنانەت لەكاتی كۆتایی كابینەی شەشەمدا خۆیشی دەزانێت ، كاك مەسعوود لاری لەوە نەبوو تێپەڕتر لە رێككەوتنی پارتی و یەكێتی لەسەر دوو ساڵ بە دوو ساڵی سەرۆكایەتی حكومەت ، لەبەر خاتری بەرهەم ساڵح ، دوو ساڵی دیكەش وەك سەرۆكی حكومەت بمێنێتەوە ، بەڵام مام جەلال بەڕوونی ئەوەی بە كاك مەسعوود گوت كە بەهیچ شێوەیەك حەزناكات دوو ساڵی دیكە بمێنێتەوە ، تاڵەبانی ئەوەی لە كۆبوونەوەی مەكتەبی سیاسی یەكێتیشدا یەكلاییكردەوە . جگە لەوەش بەرهەم ساڵح و نێچیرڤان بارزانی ، هەمیشە وەك پاڵپشتی یەكتر ناسرابوون ، كە پەیوەندییەكی بەهێزی بەردەوام كۆیدەكردنەوە .

هەموو ئەوانە راستی چەند ساڵێكن كە زۆر دوور نین و خەڵك هەموو ئەو رووداوانەی زۆر بەچاكی لەبیرن ، بەڵام بەرهەم ساڵح بەو رێككەوتنە گوماناوییە هەموو ریسە سیاسییەكەی خۆی لە پێش چاوی خەڵك كردەوە خووری ، بەبێ ئەوەی هیچ پێویست بكات ئەو ریسكە بكات . چونكە شێوەی گەڕانەوەو بەربژێركردنەكەی زیاتر لە پیلانێكی سیاسی دەچێت بۆ بارودۆخی كوردستان و دۆخی ناو یەكێتیش ، لەبەرئەوە خەڵكی كوردستان و زۆر لە نزیكەكانیشی لەنێو یەكێتیدا ئەو چاوەڕوانیەیان لە د.بەرهەم ساڵح نەبوو . ئەگەر مەبەستەكەش شكاندن و لاوازكردنی بەرهەم ساڵح نەبووایە ، نەدەبووایە گەڕاندنەوە و بەر بژێركردنەكەیشی بەوشێوەیە بێت .