KÜRDİSTAN - Yıllık 10 milyon fidan ve gül ithal ediliyor
Erbil (Rûdaw) - Kürdistan Bölgesi Park ve Bahçeler Genel Müdürü Hüseyin Hemekerim, refah seviyesinin yükselmesi ve çevre duyarlılığın artmasıdan dolayı fidan ekimi ve doğal güllere olan talebin arttığını söyledi.
Kürdistan Bölgesi’nde yıllık 10 milyon fidan ve doğal gül ithal ediliyor.
Park ve Bahçeler Genel Müdürlüğü verilerine göre, 2013 yılında 4 milyon 500 bin fidan ve gül ithal edildi. 2019 yılında ise bu rakam 9 milyon 917 bin olarak gerçekleşti. Söz konusu ithalat, Türkiye, İran, Hollanda ve İtalya’dan gerçekleşti.
Hüseyin Hemekerim, “Kürdistan Bölgesi’nde halkın refah seviyesinin yükselmesi ve duyarlılığın artması ile birlikte yıllık iç üretimin yanı sıra 7 ile 10 milyona arasında fidan ithal ediliyor. İthal edilen fidanların bir kısmı Irak kentlerine gönderiliyor” dedi.
Kürdistan Tarım ve Su Kaynakları Bakanlığı’na bağlı yıllık 3 milyon fidan yetiştirme kapasitesine sahip 32 fidan yetiştirme merkezi bulunuyor. Bu merkezlerde yıllık bir milyon bahçe fidanı ve 175 bin süs fidanı yetiştirilebiliniyor. Ancak gerekli bütçenin sağlanamamasından dolayı üretim kapasitesi önemli oranda azalmış.
Hemekerim, “Ekonomik krizden önce yıllık 4-5 milyon fidan üretiyorduk. Çeşitlerine göre yüzde 50 – 75’ini maliyet fiyatı üzerinden çiftçilere dağıttık. Bir çok kez de kurum ve merkezlere ücretsiz verdik. Ancak şu anda bütçe ayrılmamasından dolayı üretimimiz yüzde 70 oranında düştü” ifadelerini kullandı.
Park ve Bahçeler Müdürlüğü’nün 2018 yılı üretimi 320 bin bahçe fidanı ve 663 bin de orman ve süs fidanı olarak gerçekleşti.
Resmi fidan yetiştirme merkezlerinin yanı sıra özel sektördeki fidan yetiştirme merkezleri de her yıl artıyor. Fidan ve gül ithalatı için bazı şirketler de kuruldu.
Kürdistan Bölgesi’nde özel sektördeki fidan yetiştirme merkezlerinin artmasının ardından geçen yıl Fidan ve Gül Yetiştiricileri Derneği kuruldu.
Rûdaw’a konuşan Fidan ve Gül Yetiştiricileri Derneği Başkanı Şemal Muzaffer İsmail, “Derneği fidan ve gül yetiştirme merkezlerinin işlerini düzenleyerek iç üretimi arttırma ve ithalatı azaltma amacıyla kurduk. Bu şekilde gençlerimize istihdam sağlamayı ve ithalattan dolayı dışarıya giden paranın miktarını azaltmayı amaçlıyoruz” dedi.
Derneğin verilerine göre, Türkiye, İran, İtalya, Hollana ve bir kaç farklı ülkeden 200 çeşit fidan gül ithal ediliyor.
Şemal Muzaffer İsmail, “Yıllık 10 milyon fidan, doğal gül ve bahçe ağacı ithal ediliyor” diye konuştu.
Gül ülkesi olarak tanınan Hollanda’nın gül satış borsası bulunuyor. Ülkelerin çoğu gül ve fidanlarını Hollanda borsasında satışa çıkarıyor. Kürdistan firmaları da gül ve fidanları Hollanda borsasından satın alıyor.
Kürdistan’da kaçak ağaç satılıyor
Irak Tarım Bakanlığı, hastalıkların bulaşma riskine karşılık bazı ağaçların ithal edilmesini yasaklamış. Hurma, vaşinton, zeytin, İran elması, şeker kamışı ve mango ağaçları yasaklı listede. Ancak bu ağaçların bir kısmı Kürdisan Bölgesi’nde satılıyor.
Şemal Muzaffer İsmail, “Yasaklı ağaçlar yüklerin arasında kaçak bir şekilde getiriliyor. Burada da sıkı bir denetim olmadığı için rahat bir şekilde alınıp satılıyor” ifadelerini kullandı.