Batman ve Diyarbakır’dan sonra Cudi’de de ‘kaliteli petrol’ çıkarılıyor
Haber Merkezi – Türkiye’nin, 2021 yılı ekim ayı sonu itibariyle 19.8 milyon varil ham petrol üretimi gerçekleştirdiği belirtiliyor. Batman, Diyarbakır ve Adıyaman’ın ardından Cudi kuyusunda da günlük “kaliteli petrol” üretimi yapılıyor. Öte yandan Türkiye'nin toplam petrol ithalatı, eylülde geçen yılın aynı ayına göre yüzde 11,4 azaldı.
Enerjide dışa bağımlı olduğu kaynaklarda kontrol edilebilir bir seviyeye gelmek isteyen Türkiye, bir yandan petrol, diğer yandan da doğalgaz aramalarını sürdüyor.
Diyarbakır-Batman’dan sonra Şırnak’ta da son dönemde başlatılan çalışmalarda netice alındığı belirtiliyor.
Türkiye Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, geçtiğimiz gün Ankara’da bir otelde gerçekleştirdiği toplantıda, Diyarbakır, Batman, Adıyaman ve Şırnak’ta üretilen petrol oranlarına ilişkin yeni bilgiler paylaştı.
45 yeni kuyu
Dönmez, 2020 yılında bölgede ağırlıklı olmak üzere toplam 106 kuyu açıkları bilgisini verdi.
106 kuyunun; 48'i üretim, 39'u arama, 19'u ise tespit kuyusu olduğunu belirten Dönmezi “Bu kuyularda toplam 236 bin 477 metre sondaj yaptık. Arama kuyularımızın 6'sı petrol, 7'si doğal gaz, tespit kuyularımızın 12'si petrol, 1'i doğal gaz ve üretim kuyularımızın ise 45'i petrol açısından olumlu neticelendi" dedi.
Diyarbakır’da 39 yıl önce açılan kuyuda çalışma
Diyarbakır’da 1982 yılında kapatılan Varınca-1 kuyusunda yeniden çalışmalara başlayacaklarını belirten Dönmez, “1982 yılında kapatılan Varınca-1 kuyumuzu, bugün yeni teknolojilerle yeniden değerlendirdik ve günlük 3 bin varilin üzerinde bir üretimle devreye aldık. Yatay sondajlarla da özellikle çatlak rezervuara sahip alanlarda üretimlerimizi artırıyoruz" bilgisini paylaştı.
Varınca, Diyarbakır’ın Hazro ilçesine bağlı bir köy. Diyarbakır’a 64 km, Hazro’ya 10 km uzaklıktaki Varınca'da çok sayıda petrol kuyusu bulunuyor.
Batman’da üretim 41 bin varili geçti
Bu yıl Nisan ayında Batman-Diyarbakır il sınırındaki Akoba-1 kuyusu yakınında açılan dört yeni kuyudan da petrol üretiliyor.
Akoba ve Kocalar köylerinin yakınlarında açılan 4 sondaj kuyusunun yanı sıra TPAO Batman Bölge Müdürlüğü’nün, bölgede sondaj arama çalışmalarını yaptığı kuyu sayısı ile 21’e çıktığı belirtliyor.
Batman Bölgesi’nde günlük petrol üretimi ise 41 bin varili geçti.
Adıyaman’da iki katına çıktı
Bakan Fatih Dönmez, Adıyaman'daki Karakuş sahasının da 1995 yılında üretimi sona eren kuyulardan biri olduğunu hatırlatarak, “Ancak yeni bir yöntemle kuyumuzu yeniden açtık ve bugünkü üretimimiz daha öncekinin neredeyse 2 katına çıktı” diye belirtti.
Cudi’de kaliteli petrol çıkıyor
Dönmezin’in açıklamasına göre daha önce arama-üretim yapılmayan Cudi'de bugün 35 API kalitesinde günlük 700 varillik petrol elde ediliyor.
Buradan çıkarılan petrolün kalitesi ile ilgili Dönmez, “Bunun ne denli kaliteli olduğunu sizler daha iyi bilirsiniz” ifadelerini kullandı.
Türkiye Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Dönmez, 2020 yılında 22 milyon 269 bin 326 varil ham petrol, 457 milyon 826 bin 359 metreküp doğal gaz üretimi gerçekleştirildiğini bildirdi.
Petrol sahaları havadan tespit ediliyor
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı, 2018’denberi bölgede uçakla petrol kuyuların yerlerini araştırıyor.
Jeolojik yüzeysel çalışmaların yanı sıra sismik çalışmayı da kolaylaştıran uçaklar, “sismik alanları” tespit edip, yerçekimi farklılıklarını datalara yükleyerek kayıtları, petrol yatakları bulunup bulunmadığının tespiti için Arama Daire Başkanlığı`na gönderiyor.
Ankara'daki Arama Daire Başkanlığı da bu verileri değerlendirilerek, yeni açılacak petrol kuyuları için sondaj alanları tespit ediliyor.
Dönemin Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı olan Berat Albayrak, “Şemdinli'den Cizre'ye, kuzeyde Van'dan Siirt'e kadar alan içinde çok yoğun uçakla gravite veri toplama işlemine başladıklarını” açıklamıştı.
Yüzde 76'sını TPAO, yüzde 24'ünü özel sektör üretiyor
Bu yıl ekim sonu itibarıyla 19 milyon 800 bin varil ham petrol ham petrol ürettiklerini dile getiren Bakan Dönmez, şu bilgileri paylaştı:
"Bunun yüzde 76'sını TPAO kalan yüzde 24'ünü ise özel sektör eliyle ekonomimize kazandırdık. Doğalgaz üretiminde ise toplam 347,3 milyon metreküp üretimi gerçekleştirdik. Bunun da yüzde 80'ini TPAO kalan yüzde 20'sini ise diğer şirketler üretti. Günlük ham petrol üretim ortalamamız ise 65 bin 328 varil olarak gerçekleşirken, 1.15 milyon metreküplük de doğalgaz üretimimiz oldu.”
Ham petrol ithalatı azaldı
Buna paralel olarak Türkiye Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun eylül ayına ilişkin "Petrol Piyasası Sektör Raporu"na göre, Türkiye'nin toplam petrol ithalatı içinde en büyük kalemi oluşturan ham petrolde ithalat yüzde 16,6 azalarak 2 milyon 843 bin 451 tona düştü.
Toplam petrol ithalatı ise eylülde geçen yılın aynı ayına göre yüzde 11,4 azalışla 3 milyon 983 bin 275 tona geriledi.
En fazla ham petrol ve petrol ürünleri ithalatı 1 milyon 75 bin tonla Irak'tan yapılırken, bu ülkeyi 823 bin 258 tonla Rusya ve 375 bin 194 tonla Norveç izledi.
Abdulhamit’in 120 yıl önceki “Petrol Haritası”
Osmanlı padişahı Sultan II. Abdülhamit’in 120 yıl önce yaptırdığı petrol rezervi çalışmasına göre, Diyarbakır, Mardin, Siirt ve Hakkâri gibi illerde de petrol rezervleri tespit edilmişti.
Türkiye Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü tarafından daha nöce basılan "Osmanlı Döneminde Irak" isimli kitapta II. Abdülhamit döneminde maden mühendisi Paul Groskoph’a yaptırılan petrol araştırmasının raporları ve haritalarına yer verilmişti.
Kitapta yter alan bilgilere göre, Musul ve Bağdat çevresinde, Dicle ve Fırat nehirleri havzasında petrol taraması yapan Alman maden mühendisi Paul Groskoph ve Habip Necip Efendi yönetimindeki araştırma ekibi, çalışmalarını 22 Ekim 1901’de Sultan II. Abdülhamit’e rapor olarak sundu.
Rapora göre, Musul, Kerkük, Bağdat ve Erbil’de gösterilen petrol yataklarının yanı sıra Diyarbakır, Mardin, Bismil, Siirt, Hakkâri gibi bölgelerde de petrol yatakları tespit edildi.
Dağlardaki petrol
Haritayı hazırlayan heyet, Bitlis Suyu denilen çayın kıyısı boyunca önemli petrol rezervleri belirlediklerini belirtiyor.
Heyetin başkanı Paul Groskoph, petrol noktalarını tek tek gezerek tespit ettiklerini aktarırken, takip ettikleri güzergâhı da isimlerine kadar raporda anlatıyor. Groskoph, Hakkâri, Bingöl, Siirt dolaylarında ve Dicle Nehri kıyısında zengin petrol rezervlerinin bulunduğunu kaydediyor.
Dicle Nehri kıyısında suların yükselmesi nedeniyle bazı noktalarda yeterli araştırmayı yapamadıklarını da raporuna ekleyen Groskoph, nehrin kıyısı dışında, Dicle’nin kıyı şeridi boyunca uzayıp giden yüksek dağlarda da petrol bulunduğunu kaydetmiş.
Yine de o dönemin teknik imkânları açısından 900 metre yükseklikteki bu dağlardan petrolün çıkarılmasının zorluğuna değinerek, aynı zamanda bu yüksek dağlardan petrolün taşınmasının maliyeti artıracağına dikkat çekiyor.
Bitlis Çayı kıyısı
Bölgenin tümünü kapsayan petrol haritasında Diyarbakır, Mardin, Bismil, Hazro Çayı etrafı, Sinan, Botan Çayı etrafı, Batman Çayı etrafı, Dicle bölgesi, Midyat, Bedran, Tulan, Siirt, Habur, Fındık, Cizre, Habur Çayı etrafı, Bitlis Çayı kıyısı ve Hakkâri’de (Colemerg) önemli petrol yataklarının bulunduğu kaydediliyor.
Petrol araştırmaları buralarda yapıldı
Musul ve Bağdat havalisinde Dicle-Fırat nehirleri havzasında yapılan petrol araştırmalarının yerlerini gösterir harita
1 Diyarbakır
2 Mardin
3 Bismil
4 Hazro çayı
5 Sinan
6 Batman çayı
7 Dicle
8 Midyat
9 Bedran
10 Bitlis Suyu
11 Tulan
12 Siirt
13 Botan Çayı
14 Habur
15 Fındık
16 Cizre
17 Dehuk
18 Zaho
19 Habur Çayı
20 Çölemerik (Hakkâri)
21 Ahmediye
22 Bisan
23 Alkuş
24 Akra
25 Büyük Zap
26 Revanduz
27 Musul
28 Karakuş
29 Nemrut
30 Küçük Zap
31 Erbil
32 Köysancak
33 Altınköprü
34 Şargat
35 Hamrin Dağı
36 Kerkük
37 Taşhurmatı
38 Tavuk
39 Karadağ
40 Süleymaniye
41 Karadağ
42 Aksu
43 Tuzhurmatı
44 Kefri (Salahiye)
45 Deli Abbas
46 Tikrit
47 Samarra
48 Haso Çayı
49 Narib Suyu
50 Diyale Suyu
51 Ramadi
52 Felluce
53 Mendeli
54 Bakuba
55 Kâzımiye
56 Bağdat
57 Museyyeb
58 Hılle
59 Kerbela
60 Hit
61 Fırat
62 Anah
63 El-Kadim
64 Ebu Kemal
65 Meyadin