Cewad Mervanî: 42 bin Kürtçe klasik şarkıyı arşivledik
Erbil (Rûdaw) - Erivan Radyosu’nun Kürtçe Şarkı Arşivini kitap olarak hazırlayan Kürt Sanatçı Cewad Merwanî, bunun yanı sıra yeni arşiv çalışmaları yaptıklarını ve şu ana kadar 42 binden fazla klasik Kürtçe şarkı topladıklarını söyledi.
Erivan Radyosu’nun Kürtçe müzik arşivinde yer alan yaklaşık 1000 şarkının sözlerini, notaları ile birlikte uzun bir araştırma ve 4 yıllık çalışmanın sonucunda dört ciltlik kitap haline getiren Kürt Müzik Araştırmacısı ve sanatçı Cewad Merwanî, ayrıca bu arşivde yer alan şarkıların orjinal sesinin de bulunduğu bir DVD hazırladı.
Rûdaw TV’de yayınlanan “Diaspora” özel programında Almanya’dan Hêmin Abdullah’ın konuğu olan Merwanî, bu çalışma hakkında bilgi verdi.
Kitapların bir ekip çalışması olduğuna vurgu yapan Merwani, çalışmada emeği geçenlere teşekkür etti. Kürt sanatçı, “Şiyar, Ewran ve Veysel hocalar notaları çıkardı. Veysi Varlı hocamız hem notaları kontrol etti hem de analizini yaptı. İlk tekst dökümünü ben yapmıştım” dedi.
Cewad Merwanî, “Neden Erivan Radyosu arşivini tercih ettiğiniz?” sorusuna şu yanıtı verdi:
“Erivan Radyosu 1955’te açıldı ancak yayınları bütün Kürdistan’ı özellikle Kuzey Kürdistan’ı etkiledi. Erivan’daki Kürtlerin çoğu Kuzey Kürdistan’dan giden Kürtler olduğu için ençok onlara hitap ediyordu. Ben de 1995-96’da Ermenistan’a gittim. Rahmetli Reşidê Baso, Dilovan, Egîdê Cimo, Diyana Wekîl ve Karapêtê Xaço’ya konuk oldum. Emeklerinin önünde saygıyla eğiliyorum, gerçekten onlar Kürt kültürü ve müziği için pahabiçilmez bir emek verdiler.
Yeni projelerimiz var
Merwanî, “Sadece Erivan Radyosu şarkıları değil, Kürdistan’ın dörtbir yanından arşiv toplama gibi bir projemiz var. Şu ana kadar 42 binden fazla klasik Kürtçe şarkı topladım” dedi.
9 Ağustos’ta Almanya’da kitapların tanıtımını yapacaklarını belirten Merwanî, isteyenlere internet üzerinden de kitapları ulaştırabileceklerini söyledi.
Yeni çalışmasında Serhad dengbêjlerinin klamlarını yazıya dönüştüreceğini belirten Kürt sanatçı, bunun yanı sıra Bağdat Radyosu şarkıları da aynı şekilde kitaplaştıracaklarını belirtti.
Merwanî, “Çalışmamız ekip olarak bununla da sınırlı kalmayacak. Daha sonra Diyarbakır, Mardin yörelerininin klamlarını, Rojava’nın şarkı ve klamlarını toplayacağız” diye konuştu.
Avesta yayınları tarafından basılan “Kilam-Stranen Kurdi” adlı kitabın daha önce okurları ile buluştuğunu hatırlatan Merwanî, “Bu kitapta sadece 300 Soranca şarkı var. Hesen Zirek, Mihemed Mamili, Tahir Tofîq ve diğer sanatçıların şarkıları var” dedi.
Cewad Mervanî, “Bu çalışma her Kürt’ün evinde olmalı. İçinde çok şey var. Şarkılar, öyküler ve film senaryosu olabilecek eserler var. Halkımıza kutlu olsun” ifadelerini kullandı.
4 çiltlik kitap
Belli bir sistematik ile hazırlanan kitapta şarkılar, sanatçıların isimlerinin alfabetik dizilişi esas alınarak kitaplaştırıldı. Kitapta 900 şarkının notasının yanı sıra sözleri de bulunuyor.
Kitapta şarkılar “Ritmik” ve “Serbest” şeklinde iki ana başlık altında toplanmış. 1 ve 2. Ciltlerde “Ritmik Şarkılar”, 3 ve 4. Ciltlerde de “Serbest Şarkılar”a yer verildi.
Kitabın giriş kısmında Kürt müziği, sözlü gelenek ve dengbêjlik ile ilgili bilgiler bulunuyor. Ayrıca yine girişte temel müzik terimleri ile ilgili bir sözlük hazırlanmış.
Kitap ile birlikte 1955 yılından bu yana Kürtler arasında klişe haline gelmiş olan “Êrîvan xeber dide. Guhdarên ezîz, naha bibîzin deng û behsên teze“. (Erivan Radyosu haberleri sunar. Değerli dinleyiciler, şimdi yeni haberleri dinleyeceksiniz) sözü artık sadece söz olmaktan çıkıyor ve yazılı bir hal alıyor. Böylece arşiv kitap aracılığıyla, müzisyenler başta olmak üzere müzikolog, etnomüzikolog ve araştırmacılar için de önemli bir başucu kaynağı haline geliyor.
Enstitü bu dört ciltlik hacimli kitap ile birlikte bir de 900 şarkının tümünün yer aldığı bir DVD de hazırlamış.
Erivan Radyosu arşivini dijital platformlarda yayınlamıştı
Alman-Kürt Kültür Enstitüsü (Deutsch-Kurdisches-Kulturinstitut) önceki ay, Erivan Radyosu’nun 900 şarkılık Kürtçe arşivini dijital platformlarda yayınlamıştı.