Kürt filozof Sureverdi’nin ‘Hikmetü’l-İşrâk’ ve geniş yorumu Kürtçe çıktı

Erbil (Rûdaw) – Tarihte iz bırakan ancak Kürtlerden çok Türk, Fars ve Arapların sahip çıktığı İşrak Felsefesinin kurucusu ünlü Kürt filozof Sureverdi’nin “Hikmetü’l-İşrâk” adlı eseri ve bu eserin kapsamlı yorumu ile Süreverdi gerçeğini anlatan Kürtçe kitap geçtiğimiz hafta yayımlandı.

Erbil’de yaşayan yazar Hoşeng Şeyh Muhammed, tarihte iz bırakan ve günümüze kadar fikirleri ile felsefe dünyasına düstur olmuş ilim adamları arasında gösterilen Kürt filozor Şahabeddin Sureverdi’nin en önemli eseri olan “Hikmetü’l-İşrâk” adlı eserini Kürtçe’nin Sorani lehçesine çevirdi.

Yazar bu çeviri ile birlikte Sureverdi’nin felsefesi ve hayatını anlatan “Hikmetü’l-İşrâk’a bir bakış-Süreverdi” adlı kitabını yayımladı.

Rûdaw’a konuşan yazar Hoşeng Şeyh Muhammed, yaklaşık 3 yıllık bir araştırma ve çalışmanın sonucunda bu iki kitabı basıma hazırladığını söyledi.

Şeyh Muhammed, “Hikmetü’l-İşrâk’I Arapça’dan çevirdim. “Hikmetü’l-İşrâk’a bir bakış-Sureverdi” kitabını yazmamdaki tek amacım Türk, Arap ve Farsların tarih boyunca kendilerine mal ettikleri bu büyük düşünürü tekrar gerçek evine ve toplumuna getirip tanıştırmaktır” dedi.

Nazarî bilgi ile mistik bilgiyi tek bir epistemolojik sistem içinde birleştirmeye çalışan, bu yüzden de hem filozoflar hem de mutasavvıflar tarafından felsefe ile tasavvufun buluşma noktası olarak görülen İşrak Felsefesinin kurucusu (Şeyhu’l-İşrâk) olarak tanınan Süreverdi’nin en önemli ve meşhur eseri olan Hikmetü’l-İşrâk’ın 800 yıl önce yazıldığını hatırlatan Hoşeng Şeyh Muhammed, “Filozof Sureverdi’yi tanımak için bu kitabı anlamak gerekiyor. Malesef biz şu ana kadar farklı dillerdeki şevirileri ile okuduk. Kitabın hakkını vermek için çok çabaladım” diye konuştu.

“Hikmetü’l-İşrâk’a bir bakış-Sureverdi” kitabını filozofun felsefesinin daha anlaşılır olması için yazdığını dile getiren Şeyh Muhammed, bu kitabı okuduktan sonra dönüp “Hikmetü’l-İşrâk”ı okursanız daha açımlayıcı olur. Ben araştırırken çok etkilendim, eminim okurlar da öyle etkilenecektir. Bu aynı zamanda Kürt edebiyatına ve yararlanmasını bildiğimiz zaman Kürt toplumunun zihniyetine de etki yapabilecek bir eser” ifadelerini kullandı.

Sureverdi’nin Kürt olduğunun tartışma götürmez bir gerçek olduğunu vurgulayan yazar, Şarezuri başta olmak üzere, dönemin düşünürlerinin de eserlerinde Sureverdi’nin Rojhılatlı bir Kürt filozof olduğunu  yazdığını söyledi.

Şeyh Muhammed, “Sureverdi diyorum çünkü doğduğu yerin adı Sureverd’dir. Araplar Sühreverdi dedikleri için ismi böyle kalmış ve ismindeki ‘H’ harfi de Arapça’dan gelmiştir ki Kürtçe’den birçok Arapçaya geçen sözcüktee bu vardır” dedi.

Yazar Şeyh Muhammed, Sureverdi’nin kendinden sonraki düşünceleri ve filozofları nasıl etkilediğini de kitapta kapsamlıca ele aldığını belirtti.