Yazar Kejal Ahmed hakkında merak edilenleri anlattı
Kürt yazar ve şair Kejal Ahmed, hakkında merak edilenleri Rûdaw Edebiyat Bölümü’ne anlattı. Ahmed, edebiyat ve sanat dünyası ile bağını, sevdiği kitap ve yazarları, nasıl bir hayat hayal ettiğini ve daha birçok soruyu yanıtladı.
Bu da Kejal Ahmed ile söyleşinin tamamı:
Şu an hangi kitabı okuyorsunuz?
Elimde şu an Şilili güzel yazarlardan İsabel Allende’ın “Canım Sevgilim Ines” adlı kitabı var. Kitap tarihi bir olayı, İspanyolların Latin Amerika’yı işgal ettiği dönemi anlatıyor. Romanın kahramanı Inse adlı İspanyol terzi bir kadın ve sevgilisi Pedro de Baldibia ise işgalci bir asker. İspanyollar bu işgal hareketinde Latin Amerika’nın yerlilerini vahşice katlediyor kadınları ise köle olarak esir alıyor. Bölyece yeni keşfettikleri bu dünyanın yeni sahibi oluyorlar. Bu roman bana şunu hatırlattı; Allende Kürt olsa ve Iraklı bir asker ile evlenen Kürt bir kadının gözlerinden Enfal katliamını yazmış olsaydı ne çok şanslı bir millet olacaktık.
Hayatınızı değiştiren bir kitap oldu mu?
Okuduğum ilk kitap hayatımı değiştirdi. Çünkü o kitap bena okuma aşkı ve bağımlılığını kazandırdı. İlk okuldayken Amerikalı yazar Arthur Miller’in “Satıcının Ölümü” adlı kitabını okumuştum. Hayatımda ilgimi çeken ikinci büyük yazar olan Maxim Gorki’nin “Ana” adlı romanını okudum ve bu kitap benim kahramanı kadınlar olan kitaplar peşinden koşmamı sağladı.
Bana okuma alışkanlığı veren ilk kitaptan sonra hayatımın faklı dönemlerinde beni etkileyen yazarlar ve kitaplar oldu. Ama hiç biri için hayatımı değiştirdi diyemem. Kazancakis’in de Zorba adlı romanında bellirttiği gibi; insan hayatı için tek başıan kitap herşey değil. Sanırım bazen hayatımdaki küçük olaylar bile bir kitaptan daha fazla değişime neden olmuştur.
Peki fikirlerini değiştiren bir kitap oldu mu?
Amerikalı yazar Shere Hite’in 602 sayfalık “Kadın ve Sevgi” aldı kitabını okumadan önce kadınlığıma dair görüşlerim daha çok Marksis ideoloji ve Freud’un piskanalizleri ile Newal Sadi’nin oryantalist bakışı hakimdi. Shere Hite’i ve Mağripli yazar Fatime Mernisi’yi okumamış olsaydım şu an bir çok Kürt yazar gibi ben de o klasik bakış açısına mahkum kalmış olurdum. Shere Hite’in ana fikri kadınların kendilerini sınırlayan hiçbir ideolojiye bağımlı kalmadan kendi söz ve düşüncelerinin sahibi olmasını savunur. Çünkü dünyadaki bütün ideoloji ve düşünce akımlarının sahibi erkeklerdir. Yazarın bu kitabı 1972-1976 yılları arasında kendisine sorulan 4 bin 500 sorunun cevabından oluşuyor. Yazarın kendi dilinden derdini ve dermanını bulabilirsin.
Keşke bu kitabı ben yazmış olsaydım dediğini bir kitap var mı?
Nietzsche'nin “Zerdüşt Böyle Buyurdu” kitabını yazmak isterdim ve şüphesiz kitapta kadınlara karşı negatif olan şeyleri yazmazdım.
Sizi ağlatan bir kitap oldu mı?
Gabriel Garcia Marquez’in “Kolera Günlerinde Aşk”, Tolstoy’un “Anna Karenina”, İran İmparatoriçesi Sureyya’nın Anıları ve İngiliz filozof ve yazar Colin Wilson’ın “Kayıp Miras Atlantis” adlı kitaplarını okurken ağladım. Ancak son yıllarda okuduğum hiçbir kitap beni ağlatmadı. Sanırım hayatın yazılmamış hikayeleri okuduğum son kitaplardan dah aetkiliydi.
Birilerine hediye ettiğini kitap var mı?
Kendi şiir divanımı sevdiklerime hediye ederim. Onlar benim ülkeme ve halkıma karşı içimdeki ışığı ve gücü yansıtırlar çünkü.
Sizce iyilik nedir?
İyilik en zor zamanlarda bile çıkarsız sevebilmektir. İnsanın içindeki yardım ruhudur. İyi insan nerede ve nasıl olursa olsun kötülüğü engelleyendir.
Erkeklerin iyi özellikleri nelerdir?
İyi erkek sözde değil özde erkek olandır. Erkeklik de mertlik, fedakarlık, alçakgönüllülük ve anlayışlı olmaktır.
Kadınların iyi özellikleri nelerdir?
Kandın, erkeğin gözü ile baktığı şekilde olmayan hayattır. Kadın sevgi dolu olmak, bağışlayıcı ve cürretkar olmaktır.
Sizce arkadaş veya dostlarda olması gereken en değerli özellik nedir?
Vefakar ve destekçi olmaları.
Nasıl bir hayat arzuluyorsunuz?
Eflatun’un (Platon) Cumhuriyeti’nde ama onun bizi terbiye ve timar etmediği şiir gibi bir dünyada yaşamak.
Sizce ideal mutluluk nasıldır?
Böyle birşeyin olması mümkün değil. Mutluluğu sade duygular ve dönüşen hayatımızın evrelerinde yaşarız. İdealler insan hayatını kargaşa, kaos ve savaşlara sürüklemiştir. Bizi mutlu eden şeyler arkasında hiçbir takım, grup, cins veya topluluğun çıkarlarının olmadığı şeylerdir. Bu yaşta artık o icad edilen ideallerin hiçbirinin peşinden koşmuyorum ki birçoğu insanları kan ve gözyaşı deryasına mehkum etmiştir.
En kötü çözüm hangisidir?
Savaş en kötü çözümdür.
Nerede yaşamak istersiniz?
Tabi ki vatanımda yaşamayı seviyorum ve bu topraklarda uzun yıllar yaşamak istiyorum.
En sevdiğiniz renk ve çiçek hangileridir?
Firuze yeşilini severim ve gülleri severim.
En sevdiğiniz yazarlar hangileri?
Friedrich Nietzsche, William Shakespeare, ünlü biliminsanı Stephen Hawking, Gabriel Garsia Marquez, İsabel Allende, George Orwell, Simone de Beauvoir, Jean-Paul Sartre, Kamo, Selim Berekat, Colin Wilson, Orhan Pamuk ve Muhsin Mekmelbaf.
En sevdiğiniz yazarlar?
Nali, Ahmed Muhatar Beg Cafi, Mehu ve Goran. Ve ytabiki Adonis, Mahmud Derwiş, Suhrab ilşe Nima Yuşic.
En çok beğendiğiniz erkek roman kahramanı?
“Kolera Günlerinde Aşk” romanındaki Florentino Ariza.
Peki ya en beğendiniz kadın roman kahramanı?
Deborah Ellis’in “Kabil’in Kızları” adlı romanındaki Parvana.
En çok beğendiğiniz müzisyenler?
Beethoven, Mozart, Frederic Chopin, Nasir Şemme ve daha birçoğu.
En sevdiğiniz ressamlar?
Leonardo Da Vinci, Salvador Dali, Van Gogh, Picaso, Johannes Vermeer ve birçoğu.
En sevdiğiniz isimleri hangileri?
Bana tarihi, ebediyatı ve sanatı çağrıştıran isimler, Rodan, Dilan ve Mesture gibi isimler.
En çok nelerden nefret edersiniz?
Yalan, haram yemekten ve ihanetten.
Sizde olmasını istediğiniz bir özellik var mı?
Bana kötü davrananlara karşı daha sert kalpli olmayı başarmak isterdim.
Nasıl ölmek istersiniz?
Sevdiğimin kollarında, deniz kenarında ve tıpkı siyah beyaz filimlerde olduğu gibi, ışık içinde.
Favori sloganınız nedir?
Slogan ve ajite dönemi geçti. Slogansız ve büyük altyazılar olmadan hayat yoluna etkide bulunuyorum.
Herşeyi ilk başa sararsak, yeniden doğsaydınız bu koşullarda yine yazar olmayı tercih eder miydiniz?
Evet, neden olmasın, şüphesiz yazar olurdum.
Son olarak, elinizdeki çalışma üzerine bir soru soralım. Şu an hangi konu üzerine yazıyırsunuz?
“Kuşların Dilini Biliyorum” adlı divanın basımını bitirdik ve şimdi kitapçılarda satışa çıktı. Şimdi ise uzun yıllardır Ürdün’de yaşayan Kürtlerin siyasi, kültürel ve ekonomik durumunu anlatan bir çalışma ile meşgulüm. Kitabın adı “Kıralllıktan Bu Yana”dır. Elimde birçok bilgi ve belge var, Kürtlere ait duyulmamış hikayeler var. Gazetecilik yıllarımda topladığım arşivler bunlar. Çok güzel ve yararlı bir çalışma olmasını ümid ediyorum.