Sam Darmo: Biz Süryanilerin Kürtlerle kaderi ortak, birlikte çalışmalıyız
ABD'deki Adalet için Süryani Vakfı Başkanı Sam Darmo, Kürdistan Bölgesi'ni ziyaret ederek Başkan Mesud Barzani, Kürdistan Bölgesi Başkanı Neçirvan Barzani ve Başbakan Mesrur Barzani ile bir araya geldi.
Darmo, ziyaretin ana amacının ABD'deki Süryaniler ile Kürdistan Bölgesi Hükümeti arasındaki ilişkileri güçlendirmek olduğunu belirterek “Halkımız için burada bir misyonumuz vardı; Amerika'daki Süryaniler ile Kürdistan Bölgesi Hükümeti arasında daha iyi bir ilişki kurmak. Bu yüzden buradayız” dedi.
Irak’taki Süryanilerin Kürdistan Bölgesi’ne göç ettiğini belirten Darmo, “Buraya gelmelerinin sebebi emniyet ve güvenlikti. Burada kimse kiliseleri bombalamıyor. Kimse evlerine gidip çocuklarını öldürmüyor. Ayrıca kimse onları dinlerini değiştirmeye zorlamıyor. Bu yüzden buradalar. Ama bazı sorunlarımız vardı. Buraya gelmemizdeki asıl amaç, Süryanilere ülkeyi terk etmeleri için değil, burada kalmaları için nasıl yardımcı olabileceğimizdir. Burası bizim ata toprağımızdır. Bu yüzden buradayız. Bunu gerçekleştirebilmek için Kürdistan Bölgesi Hükümeti'nin yardımına ihtiyacımız var” ifadelerini kullandı.
Darmo, “Başbakan Mesrur Barzani'ye ve Kak Mesud'a da söylediğim gibi, şu anki amacımız, rahmetli Abdülselam Barzani ve şehidimiz Süryani Patrik Mar Binyamin Şemun zamanında sahip olduğumuz ilişkiyi yeniden inşa etmektir. Onların çok güçlü bir ilişkisi vardı. Ve bir konfederasyon, bir Süryani-Kürt-Ermeni konfederasyonu kurmak için birlikte çalışıyorlardı ve bu, birçok farklı nedenden dolayı gerçekleşmedi. Biz, Kürtler ve Süryaniler olarak bu bölgedeki kaderimizin bir olduğuna inanıyoruz. Bu yüzden birlikte çalışmalıyız. Birbirimizi kabul etmeliyiz. Birbirimizi korumalı ve barış içinde birlikte yaşamalıyız. Bu yüzden ilişkimizi güçlendirmek için elimizden geleni yapmalıyız. Ve Kürdistan Bölgesi liderliğinin de hedeflerinin bunlar olduğuna dair tam bir inancım var” şeklinde konuştu.
ABD'deki Süryani Adalet Örgütü Başkanı Sam Darmo, Şehyan Tehsin'in sorularını yanıtladı.
Rûdaw: Rûdaw'a hoş geldiniz, burada olmanızdan büyük mutluluk duyuyorum.
Sam Darmo: Teşekkür ederim.
Rûdaw: Öncelikle ziyaretinizin amacından ve hedefinden bahsedebilir misiniz? Kürdistan'a ziyaretinizin sebebi neydi? Bu ziyaretin arkasındaki amaç nedir?
Sam Darmo: Öncelikle hayatımda hiç buraya gelmemiştim. Bu yüzden artık ata topraklarımı ziyaret etme zamanının geldiğini söyledim. İkincisi, halkımız için burada bir misyonumuz vardı; Amerika'daki Süryaniler ile Kürdistan Bölgesi Hükümeti arasında daha iyi bir ilişki kurmak. Bu yüzden buradayız.
Rûdaw: Buraya ilk gelişiniz olduğu için, nasıl buldunuz? Nasıldı? Hayallerinize yakın mıydı?
Sam Darmo: Gerçekten, bu kadar güzel olduğunu hiç bilmiyordum. Yaşanan gelişme inanılmaz. Meslektaşlarıma sanki Amerika'daymışız gibi görünüyor diyordum. Gerçekten de Amerika'dan hiç ayrılmamış gibiyiz. Bu yüzden burada Kürdistan Bölgesi Hükümeti tarafından gerçekleştirilen gelişmeyi takdir ediyorum.
Rûdaw: Sayın Başkan Barzani, Başkan Neçirvan Barzani, Başbakan Mesrur Barzani ve Kürdistan'daki diğer birçok kişiyle görüşme fırsatınız oldu. Bu toplantıların sonuçları hakkında bilgi verebilir misiniz?
Sam Darmo: Çok iyi ve verimli toplantılardı. Öncelikle, 92 yıl içinde ilk kez Kürdistan Bölgesi Hükümeti'nden, Duhok Valisi Sayın Ali Tatar aracılığıyla, 1933 yılında Simele'de Irak hükümeti ve ordusu tarafından silahsız sivil Süryanilere karşı gerçekleştirilen Simele Katliamı'nı anmak için bir arazi tahsis edileceğine dair onay alabildik. Bu yüzden, 92 yıl içinde ilk kez Kürdistan Bölgesi Hükümeti tarafından bir anıt ve aynı zamanda bir sergi inşa edebilmemiz için bir arazi tahsis edilecek.
Rûdaw: Simele'de mi?
Sam Darmo: Simele'nin kendisinde. Katliam oradan başladı. Ancak 62 diğer Süryani köyü de bundan etkilendi ama başlangıç noktası Simele'ydi. Bu yüzden. Bu büyük bir kazanımdı ve bununla çok gurur duyuyoruz.
Rûdaw: Görüştüğünüz kişi ve heyetlerden, Kürdistan'daki Süryanilerle ilgili özel talepleriniz oldu mu?
Sam Darmo: 2003'te savaş başladığında, savaştan hemen sonra Irak'taki sayımız çok azaldı. Örneğin, Basra'da bir kilisemiz, bir kulübümüz vardı, şimdi Basra'da tek bir Süryani bile yaşamıyor. Bağdat'ta ise halkın yüzde 95'i gitmiş ve Irak dışında mülteci olmuş durumda.
Rûdaw: Hepsi mi?
Sam Darmo: Evet. Birçoğu buraya geldi. Buraya gelmelerinin sebebi emniyet ve güvenlikti. Burada kimse kiliseleri bombalamıyor. Kimse evlerine gidip çocuklarını öldürmüyor. Ayrıca kimse onları dinlerini değiştirmeye zorlamıyor. Bu yüzden buradalar. Ama bazı sorunlarımız vardı. Buraya gelmemizdeki asıl amaç, Süryanilere ülkeyi terk etmeleri için değil, burada kalmaları için nasıl yardımcı olabileceğimizdir. Burası bizim ata toprağımızdır. Bu yüzden buradayız. Bunu gerçekleştirebilmek için Kürdistan Bölgesi Hükümeti'nin yardımına ihtiyacımız var.
Rûdaw: Ne tür bir yardım? Neye ihtiyacınız var?
Sam Darmo: İnsanların ülkeyi terk etmesini istemiyorsanız, neye ihtiyaçları var? İşe ihtiyaçları var. Güvenlik var.
Rûdaw: Hizmetler, güvenlik.
Sam Darmo: Güvenlikle ilgili bir sorun yok ama işe ihtiyaçları var. İyi okullara, iyi Süryani okullarına ihtiyaçları var. O konuda biraz iyileştirme yapmamız gerekiyor. İşe, eğitime, hastanelere ihtiyaçları var ve bunlar temel şeylerdir. Ayrıca kota ve seçimlerle ilgili tartıştığımız bazı konular var ve bunların nasıl değiştirilmesi gerektiği.
Buna Hristiyan kotası diyorlar. Ama, demek istediğim, eğer bu Hristiyanların ise, Hristiyanların kendilerini temsil etmesini istedikleri kişilere oy vermesi gerekir. Mevcut durumda, Bağdat'taki Hristiyan temsilciler, aslında Hristiyanları temsil etmiyorlar, çünkü onlara Hristiyanlar oy vermedi. Hristiyan olmayanlar onlara oy verdi. Bu yüzden buna Hristiyan kotası diyemezler. Bu konuyu da tartıştık. Bu konunun Irak Federal Hükümeti tarafından çözülmesi gerekiyor. Kürdistan Bölgesi Hükümeti'nin bunun üzerinde bir kontrolü yok. Bu yüzden Amerika'ya dönüp hükümetimize, bunu gerçekleştirmesi için Irak hükümetine baskı yapmasını söyleyip söyleyemeyeceğimizi görmemiz gerekiyor.
Rûdaw: Bağdat'a da gidecek misiniz?
Sam Darmo: Hayır.
Rûdaw: Peki. Buradaki Süryanilere gelirsek, sözlerinizden anladığım kadarıyla buradaki durumlarından memnunsunuz ama elbette daha fazlasını istiyorsunuz. Kürdistan'da veya genel olarak Irak'ta kalan Süryanilere, eğer varsa, bir mesajınız var mı? Onlara ne söylemek istersiniz?
Sam Darmo: Kürdistan Bölgesi liderliğiyle tartıştığımız başka konular da vardı. Özellikle Kak Mesud'a teşekkür ediyoruz. Sürekli olarak Süryanilerin burada kalması gerektiğini vurguluyordu. Gitmeleri için hiçbir nedenleri olmamalı. Ne isterlerse sunacağız ama burada kalmalılar. Burası onların ülkesi. Yabancı bir ülkede değiller. Burası onların ülkesi. Bu yüzden burada kalmalılar. Başkan Neçirvan Barzani de bunun onların otantikliği (yerliliği) olduğunu belirtti. Bu insanlar yerli halktır. Burası onların ülkesi. Gitmemeliler. Bu yüzden arazi gasplarıyla ilgili bazı konuları tartıştık ve bugün bu dosyaları Başbakan Mesrur Barzani'ye sunduğumda çok mutlu oldum. Bunları çözeceğine söz verdi. Bazıları var…
Rûdaw: Hukuki sorunlar mı?
Sam Darmo: Öncelikle, bazı mahkeme kararları var. Halkımız, arazilerine el konulduğunda mahkemelere gitti.
Rûdaw: Ve davayı kazanmışlardı.
Sam Darmo: Davayı kazanmışlardı. Ama hiçbir zaman uygulanmadı. Asla icra edilmedi. Bu yüzden Başbakan Mesrur Barzani'nin elinde şimdi bu dosyalar var ve kendisinin çözeceğini söyledi. Ve biz buna teşekkür ediyoruz. Ve Süryaniler, arazi sahipleri, buna çok teşekkür edecekler. Ayrıca, mahkemeye hiç gitmemiş diğer arazi gaspı dosyaları da var, onlar da bu iş bittikten sonra çözülecek. Ve adım adım, her şey çözülecek. Bundan eminim.
Rûdaw: Kürtler ve Süryanilerin tarihi ilişkileri var.
Sam Darmo: Kesinlikle.
Rûdaw: Bunlardan biraz daha bahsedebilir misiniz? Bu ilişkileri nasıl görüyorsunuz? Bu ilişkileri şu an nasıl değerlendiriyorsunuz?
Sam Darmo: Başbakan Mesrur Barzani'ye ve Kak Mesud'a da söylediğim gibi, şu anki amacımız, rahmetli Abdülselam Barzani ve şehidimiz Süryani Patrik Mar Binyamin Şemun zamanında sahip olduğumuz ilişkiyi yeniden inşa etmektir. Onların çok güçlü bir ilişkisi vardı. Ve bir konfederasyon, bir Süryani-Kürt-Ermeni konfederasyonu kurmak için birlikte çalışıyorlardı ve bu, birçok farklı nedenden dolayı gerçekleşmedi. Biz, Kürtler ve Süryaniler olarak bu bölgedeki kaderimizin bir olduğuna inanıyoruz. Bu yüzden birlikte çalışmalıyız. Birbirimizi kabul etmeliyiz. Birbirimizi korumalı ve barış içinde birlikte yaşamalıyız. Bu yüzden ilişkimizi güçlendirmek için elimizden geleni yapmalıyız. Ve Kürdistan Bölgesi liderliğinin de hedeflerinin bunlar olduğuna dair tam bir inancım var.
Rûdaw: Çok teşekkür ederim.
Sam Darmo: Ben teşekkür ederim.
Rûdaw: Bu fırsat için teşekkürler.
Sam Darmo: Çok teşekkürler.
Rûdaw: Size burada, Kürdistan'da iyi vakit geçirmenizi dilerim.
Sam Darmo: Teşekkürler.
Rûdaw: Ve Amerika'ya yolculuğunuzda iyi yolculuklar. Çok teşekkürler.
Sam Darmo: Çok teşekkürler.