Kerkük’te seçim yapılacak mı? Vali Taha yanıtladı

 

Rebwar Taha: Teşekkürler Senger bey, Rûdaw kanalının tüm izleyicilerine selamlarımı ve saygılarımı sunuyorum. Kesinlikle Kerkük, seçimin yapılacağı şehirlerden biridir. Yasada da açıkça belirtilmiştir ki bir şehirde seçim yapılmazsa, tüm şehirlerde seçimlerin iptal edilmesi gerekir. Bu konuda Temsilciler Meclisi ve İl Meclisleri seçim yasası çok açıktır, bu nedenle seçim Irak genelinde ve Kerkük’te de yapılacak.

 

Rebwar Taha: Geçtiğimiz dönemde Irak Yüksek Seçim Komisyonu açıklama yaptı, onlar üzerlerine düşen görevleri yerine getirdiler. Ancak Irak Parlamentosu’nun diğer tarafları birçok kez seçmen kütüğünün incelenmesini talep ettiler. Kürtler hiçbir zaman bu incelemenin yapılmasına karşı çıkmadı ve Irak Parlamentosu’ndaki hiçbir Kürt taraf bu incelemeye karşı olmadı. Ancak konu, inceleme için belirlenen mekanizmayla alakalı. Seçmen kütüğünün incelenmesi Kerkük’te değil, Yüksek Seçim Komisyonu ve belirlenen ilgili bakanlıklardaki taraflarca yapılıyor. Geçtiğimiz dönemde komisyon bu konuda tam bir açıklama yaptı.

 

Rebwar Taha: Bu konu federal hükümet ve Irak Bakanlar Konseyi’ne ait bir konu. Bu süreçte Irak Cumhurbaşkanı ile yaptığım görüşmede konuştuğumuz konulardan biri nüfus sayımıydı. Bu konuda Kerkük’te herhangi bir sorunumuz yok. Kerkük’teki nüfus sayımının hiçbir usulsüzlüğün kaydedilmediği tek şehir olduğunu söyleyebilirim. Bağdat’tan gelen özel komisyonların tüm raporlarına göre çok güzel ve verimli bir şekilde gerçekleştirildi.

Kerkük’te süreç çok düzenli, güzel ve hiçbir usulsüzlük olmadan yürütüldü. Kalan kısım federal hükümete ait. Kürdistan Bölgesi’nin diğer şehirleriyle birlikte idari olarak Kerkük’e bağlı olan ve nüfus sayımı Kerkük’te yapılan yaklaşık altı bölge var. Kürdistan Bölgesi’ndeki kardeşler bunların Kürdistan Bölgesi’ne ait olmasını istiyorlarsa ki böyle bir şey söylendi ya da Kerkük’ün idari sınırına bakarsak, bunların Kerkük’ün idari sınırları olduğunu görürüz.

 

Rebwar Taha: Evet kesinlikle, sadece biz değil, o bölgelerin halkı da kendileri biliyor; hepsi idari olarak Kerkük’e bağlı, Kerkük yerel yönetimi onlar için proje getiriyor. Ancak Kürdistan Bölgesi’nin yaklaşık altı bölgesi olan şehir ve kasabalarıyla bir uzlaşma olması gerekiyor. Bu konu bir sorun haline gelmedi, ancak Kürdistan Bölgesi’ndeki kardeşlerle bu konuda görüşmeler yapıldı.

 

Rebwar Taha: 140. maddeye çerçevesinde onlarla muamele ediliyor. Daha önce, bu 21–22 yıllık süreçte kendilerini kaydettirenler kendi yerlerine döndüler, kimlik belgeleri ve oy kartları kendi bölgelerine döndü. Ancak 140. madde işlemini yapmayanlar kendi yerlerinde kaldılar; kimlik belgeleri ve oy kartları da Kerkük’te kalıyor. Bildiğiniz gibi 140. madde için zamanında bu komisyon Kerkük’te kuruldu, halk başvuruda bulundu. Başvuruda bulunanlar 10 milyon veya 20 milyon dinar aldı, tüm yasal prosedürler tamamlandı. Ancak son yıllarda gelenler için oy kartları kendi bölgelerindedir. Örneğin Salahaddin veya Diyala’dan geldilerse, oylarını kendi şehirlerinde kullanacaklar, oyları Kerkük için değildir.

 

 

Rebwar Taha: Bu soru için teşekkür ederim. 2003’ten itibaren mülteciler 140. maddeye göre geri döndüler. Şartlardan biri, 140. maddeyi kapsayan her mülteciye bir parça arazi verilmesiydi. 2003’ten Kerkük hükümetini devraldığımız zamana kadar Kerkük ve çevresinde 140. maddeyi kapsayan tek bir Kürt mülteci arazi almamıştı. Ancak biz bir süre önce bu sürece başladık ve 140. maddeyi kapsayan ailelere arazi verdik. Arazi hükümetten tapulu ve hiçbir usulsüzlük yok. Tüm yasal prosedürleri tamamladık. Bu nedenle, özgürlük sürecinden (Irak’ın Saddam’dan kurtarılması süreci) sonra Kerkük’te 140. maddesi mültecilerine arazi veren ilk vali olduğumuzu söyleyebilirler. Allah’a şükür bu süreci başlattık, gelecekte diğer yerlerde de başlayacak. Önce ilçe ve kasabalarda başladık, gelecekte şehre de geleceğiz. Yerlerine göre 140. maddeyi kapsayan herkese arazi vereceğiz.

Rûdaw: Kürtler kendilerini çoğunluk gücü ve Kerkük’ün sahibi olarak görüyor. Geçmişte şehirde Arap bir vali varken, Kürt mahalleleri çok ihmal edilmişti ve projeler yoktu. Şehirdeki projelerde ayrımcılık olduğundan şikayet ediyorlardı. Vali olduğunuz dönemde, halkın arasına gidip açıkça söyleyip “Şu kadar proje yaptık, Kürde oy verin, Kürt bu şehrin sahibi olsun” diyebilir misiniz?

Rebwar Taha: Senger bey, Kerkük valisi olarak göreve başladıktan sonra Kerkük halkı için bir kez daha umut ve mutluluk getirdik. İnanın, Kerkük’ün bir tarafında özgürlük sürecinden sonra kurulan bu mahalleler yaklaşık 12 yıl boyunca projelerden yoksundu. Dört hizmet projesi vardı: içme suyu, kanalizasyon, yol (beton) ve elektrik şebekesi. Göreve başladığımızdan beri Kerkük halkı ne yaptığımıza tanıktık etmiştir. Halka minnettarız; hizmetlerin olmadığı o mahallelerde nasıl yaşayabildiklerine. Orta sınıf ve yoksulların yaşadığı bu mahalleler için dört projeyi hayata geçirmemiz gerçekten en rahat ve mutlu olduğum şey diyebilirim. Yüzlerce mahallede çalışmalar yürüttük. Şimdi kanalların kameraları bunu açıkça halka gösterebilir. O mahallelerin hizmetleri için çok iyi iş yaptığımızı ve %80’ini tamamladığımızı söyleyebilirim. Şehir içindekiler için 1 milyon metrekareden fazla beton ve yol yaptık ve şimdi 300 bin metrekare olan başka bir projeye başladık. Kalan tüm sokakları kapsayacak ve asfaltlanacak. Bu, Kerkük halkına karşı bir minnet değil; sadece meşru haklarından mahrum bırakılmışlardı. “Bu yasadışı bir evde” veya “bu bilinmez ne” bahanesiyle ayrımcılık yapılıyordu. Ancak şimdi o mahallelerde tamamen değişiklik yapıldığını söyleyebilirim; Kerkük halkı buna tanıktır. Bunun ötesinde, stratejik projelerde çok iyi projeler yaptık Senger bey.

 

Rebwar Taha: Hayır, ben şahsen bu konuda hiçbir konuşma yapmadım. Ancak Kerkük halkından oylarını boşa harcamamalarını ve yakmamalarını istiyorum. Dedikleri gibi, tek bir sandalye bile kazanamayacak bir listeye oy vermesinler. Bugün Kerkük halkı çok bilinçli ve tüm konuları anlıyor. Bu yüzden onlardan rica ediyorum: daha önce “hizmet yok” bahanesi vardı ama şimdi sokak sokak hizmetleri görüyorlar. Daha önce şehir çöp ve pislikle doluydu; şimdi Kerkük’ün caddeleri yıkanıyor ve çöp kalmadı. Rûdaw ekranının tanıklığıyla, şimdi halk bu şehirde huzurlu ve renk geri döndü; halk güvenlikli hissediyor ve bu şehrin güvenliği ve istikrarı için ciddi çalışma yaptık. Farklı bileşenler arasında Kürt, Arap, Türkmen, Hristiyan, Êzidî gerçek bir birlikte yaşam için ciddi çalışmalar yaptık. Göreve başladığımız günden beri tek kelimeyle bile kimseye haksızlık yapılmadı. Bugün Kerkük kendinde bir değişim gördü. Bugün yabancı şirketler Kerkük’e yöneldi. Bugün 25 yıldır şehrimizde olan bir şirket, 400 megavat kapasiteli bir elektrik santrali kurmak için 26 milyon dolar yatırım yapıyor, bizim için bir rafineri inşa ediyor, bir petrokimya şirketi kuruyor, gençler için binlerce iş fırsatı yaratıyor. Petrol ve gaz havzalarımız artıyor, yani projelerimiz artıyor; yani Kerkük ekonomik olarak ilerliyor. Şüphesiz Senger bey, sizin ve Rûdaw için bir şey söylemek istiyorum: Şunu diyoruz biz bir yıldır bu kenti yönetiyoruz, halk önceki yedi yıllık yönetimle bizi bir karşılaştırsın.

 

Rebwar Taha: Geçtiğimiz yedi yılla karşılaştırıldığında, gece gündüz fark var şehirde ve mahallelerde; halk bunu hissediyor. Bir yılda üç ay bütçemiz vardı. Önceki yönetim yedi yıl boyunca bütçesi vardı, tek bir yıl bile bütçesiz olmadı. Ben 1 Ocak 2025’ten bugüne kadar Kerkük’ün bütçesi sıfır, bana bir dinar bile gelmedi.

Rebwar Taha: Evet, Irak’ın tüm şehirlerine gönderilmedi, evet göndermediler. Federal hükümet 2025 bütçe planını parlamentoya göndermedi, onaylanmadı ve parlamentoya göndermediler. Sonuç olarak, o yıl yeni projeler için bütçe yok demektir. 2025 yılı için Kerkük’ün bütçesi sıfırdı. İşlerimiz durmadı; Allah’a şükür, tüm bu projelerin uygulandığı az miktarda petrol geliriyle idare edebildik.

 

Rebwar Taha: Şüphesiz Kerkük halkı bu konuda bizim için şahitlik edecektir. Vali olduğum gün, ilk gün şehre girdiğimde, Bağdat yolundaki caddelerden birinin önünde, eski Hukuk Fakültesi’nin karşısında, Runaki denen caddede bir Hamır gördüm. Hemen operasyon komutanına telefon ettim, bundan sonra şehirde hiçbir askeri araç görmek istemediğimi söyledim. Göreve başladığım günden itibaren şehirde tek bir operasyon aracı kalmadı. Şehrin güvenliğini sadece polise verdik, bölge polisi tarafından ortaklaşa denildiği şekilde. Bu açıdan hiçbir sorunumuz kalmadı. Göreve başladığımız günden itibaren tek bir askeri araç bile bir mahallenin önüne girmedi; ister Kürt, ister Türkmen, ister Arap olsun. Sadece mahkeme kararı ve yasal işler için, o da bölge polisi tarafından yerine getiriliyor. Kerkük’ün güvenlik durumunun çok ilerleme kaydettiğini söyleyebilirim; Kerkük’te olan o askeri görünüm kalmadı.

 

Rebwar Taha: Hayır, sadece belirli durumlarda var: Kerkük Yüksek Güvenlik Komitesi başkanı olarak ben kendim bir müfreze veya devriye istediğimde, bir amaç veya benimle doğrudan ilgili bir konu için caddelerden birinde kontrol yapılmasını istediğimizde olabilir. Aksi takdirde, polis araçları dışında hiçbir askeri araç yok ve bu Irak ve Kürdistan Bölgesi’nin tüm şehirlerinde de var.

Rûdaw: Rebwar bey, çoğu zaman KDP ve KYB’nin çekişmesi kendi itiraflarınızla hem siz, hem KDP hem de diğerleri Kerkük’e zarar verdi. Bu seçim için Kürt oylarının kaybolmamsı için KDP’ye mesajınız nedir. Kürt halkını sandık başına götürün ve Kürt oyunu arttırın?

Rebwar Taha: Bunun farkındayım. KDP’deki kardeşlerimiz Kerkük’teki yerel yönetim ve benim Rebwar olarak bu göreve gelmeme karşılardı. Bunun onların siyasi görüşü olduğunu düşünüyorum ve görüşlerine saygı duyuyorum. Sonuç olarak, Kürdistan Demokrat Partisi bir partidir, Kürdistan’da ve Kerkük’te büyük bir tarihi ve varlığı var. Benim tek talebim şu: bu iki parti arasında Kerkük’te güzel bir yarışma yapalım, kimin halka daha iyi hizmet ettiği temelinde. Birbirinize söz söylemekten ve birbirinizi kırmaktan vazgeçin; bu Kerkük’ün durumuna fayda sağlamaz, bu şehirde ulusumuz fayda sağlamaz, aksine Kerkük davasının kötüye gitmesine neden olur. Eminim bu iki partinin her iki liderliği de Kerkük’ün durumunun bozulmasından yana değildir. Parti çıkarlarını bir kenara bırakmamız gerekiyor. Aday olduğum için mikrofonu alıp konuşup KDP’ye laf söyleyemem; ya da KDP’ye kendi adayı olduğu için KYB’ye laf söyleyemez. Üst düzey liderler adayların nasıl konuştuklarının veya söylem verdiklerinin farkında olmalıdır.

 

 

Rebwar Taha: Daha sonuçları bekleyelim, Kerkük halkı sözünü söylesin.

Rûdaw: Eğer seçilirseniz ve Kerkük valiliği de varsa, hangisini seçersiniz?

Rebwar Taha: Kendi iradem olsaydı, Kerkük benim için her şeyin önündedir. Kerkük’te çalışmak, Kerkük halkına hizmet etmek benim için mutluluk verici. Kerkük’te projelerimiz var. Projeler sadece yönetim ve Kerkük valiliği değildir; bizim Kerkük’te ekonomi temelinde gerçek bir birlikte yaşamı getirmek için projelerimiz var. Kerkük’ü Irak ve Kürdistan Bölgesi’nin tüm şehirleri düzeyinde temizlik, güzellik ve yatırımda birinci olan bir şehir yapmak istiyoruz. Koyduğumuz bu projenin birkaç yıl sonra gerçekleşeceğinden eminim.

 

Rebwar Taha: Çok teşekkürler Sayın Senger.