Irak Petrol Bakanı Adil Abdulmehdi, “Biz 100 yıl boyunca Irak’ın bütçesini Kürt milletine karşı ve Kürdistan köylerini tahrip etmek için zayi ettik” dedi.
Adil Abdulmehdi, bugün Kürdistan Peşmerge Güçleri’nin bütün Irak için şehit düştüğünü kaydetti.
Bakan Abdulmehdi, Erbil’le yen bir sayfa açarak yanlış politikaları değiştirmek istediklerini söyleyerek, Kürdistan Bölgesi ile Irak Merkezi Hükümeti arasındaki bütün açıkları kapatacaklarını belirtti.
Abdulmehdi, Rûdaw’ın sorularını yanıtladı.
Neden Bağdat Kürdistan Bölgesi’nin bütçesini vermemekte ısrar ediyor?
Ben Kürtler’in safında savaştım ve onların uğruna canımı veririm. Bu nedenle paralarının kesilmesine izin vermeyeceğim. Hiç kimse birinin rızkına mani olmak istemez ama bence herkes Irak’ın içine girdiği krizin farkındadır. Herkesin bu durumda sorumluluk üstlenmesi gerek.
Eski Irak hükümeti doğru yolda yürümediği için değiştirilmesini istedik. 2010’de yapılan anlaşmaya göre Kürdistan Bölgesi de Bağdat’taki hükümette yer alarak, sorumluluk üstlenmektedir. Dolayısıyla bu konuda hepimiz sorumluyuz. Bu ülkede petrol var ama kötü bir şekilde işletiliyor.
Bu durum Irak’ın geneli için geçerli mi?
Petrol Merkezi Hükümet tarafından kötü bir şekilde işletilmiş, ancak Kürdistan Bölgesi hakkında bilgi sahibi değilim. Kürdistan Bölgesi’nde yapılan petrol anlaşmalarının nasıl yapıldığını, üretilen ve ihraç edilen miktar hakkında bilgim yok. Irak Petrol Bakanı olarak elimde şeffaf bir rapor yok. Kürdistan Bölgesi’nin diğer hakları ise tamamen Maliye Bakanlığı ile ilgilidir.
Petrol Bakanı olarak bu sorunun çözülmesi için ilk adımı ben atarak Erbil’e geldim. Daha sonra geçen Kasım Erbil’le bir anlaşma imzalayarak karşı duran birçok siyasi tarafla mücadele ettik. Bağdat başta olmak üzere birçok yer konuya şüpheyle bakıyordu.
Irak dışında başka ülkeler de mi konuya şüpheli bakıyordu?
Evet, çünkü verilen bilgiler sağlıklı değildi. Kürdistan Bölgesi’nin petrol ihraç etme hakkına sahip olmadığı ima ediliyordu. Bütçenin kesilmesi de bundan kaynaklanıyordu. 14 Kasım’da buna uygun bir çözüm üretmeye çalıştık.
Merkezi Hükümet’e verilen 150 bin varil petrol karşılığında 500 milyon dolar üzerinde anlaştık. Bu 150 bin varil petrol, karşılığın değil ancak iyi niyetin bir göstergesidir. Ben sana bir demet çiçekle gelirken, sen de bana bir paket çikolata hediye ediyorsun.
Yani çikolatayı veren Erbil mi?
Evet, bu aramızda yeni bir sayfayı açarak yanlış politikaları değiştirmek istediğimiz anlamına geliyor. Daha sonra büyük anlaşmaya vardık ve daha da büyük bir anlaşmaya doğru adım atıyoruz. Erbil – Bağdat arasında geçmişte oluşan bütün açıkları kapatacağız. Biz Kürdistan Bölgesi’nin bütün haklarını savunanlardanız.
Kürdistan Bölgesi memurları Bağdat’ın neden maaşlarını göndermediğini soruyor?
Biz bunun için savaşıyoruz. Biz toplu cezalandırmak veya bütçeyi petrole bağlı göndermekten yana değiliz. Hükümet birkaç taraf arasındaki dengeden ibarettir. Kimileri yüzde 100, kimileri yüzde 50 destekliyor. Başbakan ve Bakanlar Kurulu bu dengeleri gözönünde bulundurmak zorunda.
Şimdiye kadar Kürdistan Bölgesi’nin ne kadar petrol ihraç ettiğini bilmediğini söyleyen bir mantık var. Anayasa’ya göre bu petrol Irak’ın bütün milletlerine ait. Erbil bu konuyu iyi bir şekilde kavramalı çünkü başka sorunlar doğurabilir.
Kürdistan Bölgesi’nin petrol anlaşması yanlış bir şekilde mi uygulanıp işletiliyor?
Hayır, yanlış geçmişe dayanıyor. Ben yanlışı birilerinin üzerine yıkmak istemiyorum. Eğer liderler ve yetkililer gerçek kararı vermek ve politikayı uygulamak için tarih ve zamandan yaralanmazlarsa, bir tarafın kabul etmeyeceği yanlış sonuçlar doğuracaktır.
Petrol ve gaz yasanın onaylanmasının gecikmesi ilk tarihi yanlıştı. Şimdi bedelini ödediğimiz gibi bugün anlaşmaya varmazsak, yarın da bunun bedelini ödeyeceğiz.
Erbil – Bağdat ilişkileri alıcı ve satıcı ilişkilerine dönüştü…
Böyle olmamalı. Ama birileri nezdinde buna dönüşmüş durumda. Bugün peşmergeler hepimizin yerine canını feda ediyor. Bu birlikte yaşamanın anlayışıdır. Hepimizin hizmet ettiği ortak bir menfaat var.
Kürdistan Bölgesi neden Bağdat’ın az para gönderdiğini soruyor? Başka yerde maaş aksaklığı yaşanıyor mu?
Aslında iki mesele var. Irak’ta mali sorun var. Bağdat’ın elinde çok fazla para yok. Ülke genelinde maaş aksaklığı yaşanıyor. Birçok yerde bazı kurumda üç aydır maaşlar alınamıyor.
Hayır başka yerde sorun bu şekilde değil. Kürdistan Bölgesi’nin durumu farklı. Bir miktar parayı göndermezsin. Birileri, “Neden hala petrol ihraç eden Kürdistan Bölgesi’ne para gönderiyorsun” diye soruyor. İhraç edilen petrol miktarının tamamı hesaplanmalı.
Kürdistan Bölgesi geçmişteki haklarını tamamlamaya çalıştığını söylüyor. Merkezi Hükümet de aynı fikirde. Ben medyanın yanlışların belirlenmesi için uygun bir araç olmadığın düşünüyorum. Kısacası bu sorunu küçük görmemek gerekir.
Bugün Kürdistan Bölgesi’nde bir milyondan fazla mülteci var, Bağdat yardım etmeli.
Erbil – Bağdat anlaşması başarılı olacak mı?
Başarılı olmaması düşük bir ihtimaldir. Gittikçe anlaşma daha da güçleniyor. Bence ekonomi kriz olmasaydı anlaşmanın uygulanması başka işleri de kolaylaştırırdı.
Karşılıklı güven sorunu var mı?
Evet var. Ancak bazı küçük gruplar dışında Irak’taki siyasi tarafların yanısıra Birleşmiş Milletler (BM) ve büyük devletler de anlaşmayı destekliyor.
Bağdat merkez olduğu için bu sorunda daha büyük sorumluluk üstlenmeli deniliyor?
Ben abi olduğum zaman küçük kardeşlerimden sorumlu olurum. Ancak bu hiçbir yanlışın olmadığı anlamına da gelmez.
Kürt kardeşlerimizin bazı hassasiyetleri konusunda kendimizi gözden geçirmeliyiz. Bu açıdan birinci sorumluluğu Bağdat üstlenmeli. Sağlıklı bir şekilde bu gerçekleştirilirse, diğer tarafların yanlışları daha kolay giderilir.
Irak Başbakanı Haydar Abadi’nin son toplantıda “Erbil ne kadar petrol satarsa o kadar para vereceğiz” ifadeleri Bağdat’ın niyeti hakkında soru işareti bıraktı. Nasıl değerlendiriyorsunuz?
Sevgili kardeşim, biz medyayı diyalog platformu yapmak istemiyoruz. Bir tek kelime bile çok şeyi bozabilir. Önemli olan alınan kararlardır. Bence her iki taraf da toplantının sonucundan memnun kalmıştır.
Kamuoyu neden Haydar Abadi’nin Erbil’i ziyaret etmediğini merak ediyor?
Bu konudaki hassasiyeti anlıyorum. Kürt milleti çok acı çekti. Biz 100 yıl boyunca Irak’ın bütçesini Kürt milletine karşı ve Kürdistan köylerini tahrip etmek için zayi ettik. Ben bütün bu sorunları anlıyorum.
Hükümet de anlıyor mu?
Anlamak zorundadır. Anlamak istemeyen gözlerini kapatıyordur. Kürdistan Bölgesi de Irak’ın diğer bölgelerinin derdini biliyor.
Bağdat’a döndüğünüzde Abadi’ye ne diyeceksiniz?
Sayın Abadi yönetime geldiğinden beri büyük başarılar kaydetmiştir. Bence Erbil – Bağdat arasındaki ilişkiler de ilerleme kaydetmiştir. Sorumluluk üstlenerek gerçek devlet adamı gibi davranmalıyız.
Erbil – Bağdat ilişkilerinin geleceğini nasıl görüyorsunuz?
Bölgede büyük politik değişiklik medyana gelecektir. Bu birtakım meselelere bağlıdır. Kürdistan Bölgesi halkı kendi geleceğine nasıl bakıyor? Menfaatleri nerede? Bağdat Hükümet Kürtler’in yanısıra Şiiler ile Sünniler’in ilgi odağı olmalı.
Bir taraf her şeyi kontrolü altına almak istediğinde Irak’ta siyasi kararlardan kendini uzaklaştırmış olacak. Ortak sorumluluk geleceği kuracak bu verilen bir emir değildir.
Bağdat Kürdistan Bölgesi’nin bütçesini ve memur maaşını gönderecek mi?
Maliye Bakanı’na sormanız lazım.
Ama sizde o hükümettesiniz?
Ben bütün Irak milletinin hakkının eşit bir şekilde verilmesini savunuyorum.
Yorumlar
Misafir olarak yorum yazın ya da daha etkili bir deneyim için oturum açın
Yorum yazın