Ankara (Rûdaw) – Kürt siyasetinin en önemli isimlerinden biri olan Kemal Burkay, Türkiye İşçi Partisi ile başlayan 50 yıllık aktif siyasi yaşamına 26 Ekim’de yapılan Hak ve Özgürlükler Partisi (Hak-Par) Kongresi ile son verecek.
Hak-Par Genel Başkanlığını bırakacak olan Burkay, zamanını daha çok kitap yazmaya ve edebiyata ayıracak.
Rûdaw’a konuşan Burkay, bir parçası “Bağımsız Kürdistan” olmak üzere Irak’ın üçe bölünmesi gerektiğini söyledi.
Neden yöneticiliği bırakıyorsunuz?
Çok uzun zaman yöneticilik yaptım ve siyasette ön planda oldum. Yöneticilik çok yorucu bir iş. Her zaman koşturmanız ve ayakta olmanız gerekiyor. 50 yıla yakın yaptım. İlk defa 1964 yılında Türkiye İşçi Partisi ile örgütlü siyasete girdim. Daha sonra 1974 yılında Kürdistan Sosyalist Partisi’ni kurduk ve ben genel sekreter oldum. 2003 yılına kadar sürdürdüm. Yurda döndüktün sonra da Hak-Par Genel Başkanı oldum. Aslında yeniden yöneticilik yapmayı düşünmüyordum ama bu benim için bir vicdan borcuydu.
Genel başkanlığınız süreci nasıl geçti?
Partinin toparlanması için çaba harcadım. Kanımca başkanlığımın katkıları da oldu, parti büyüdü. Bir genel, bir yerel seçim yaşadık. Yerel seçimde oylarımızı iki misli artırdık. Dört 4 büyük parti dışında seçime katılan diğer 20 kadar partinin hemen hemen tümünün oyları büyük bir düşüş yaşarken bizim oylarımız 27 binden 52 bine çıktı
Bu artışı neye bağlıyorsunuz?
Bence iyi bir seçim çalışması yaptık. Dolaştık her tarafı. Kendi olanaklarımıza göre propaganda yaptık. Bu süre zarfında medya bize kapandı. Yandaş denen medya da muhalif medya da tümüyle bize kapandı. Seçimlerden önce günde belki 2-3 teklif alıyordum televizyonlardan programlarda yer almam için ama seçime 3 ay kala bıçakla kesilir gibi kesildi ve bugüne kadar devam etti. Bize karşı ambargo uygulandı.
Gelinin aşamada artık kongreye gidiyoruz. Bu iki senelik katkıyı yeterli buluyorum.Bundan sonra siyasete devam ama yönetici olmayacağım.
Ortadoğu’da önemli gelişmeler yaşanıyor. Tarih Kürtler’in önüne fırsat mı çıkarıyor yoksa tam tersi bir durum mu söz konusu?
Tarih Kürtler’in önüne bir değil, birden fazla çıkardı. Kürdistan Bölgesel yönetimi bunlardan bir tanesi ama Kürtler bunu ne derece olumlu bir şekilde değerlendirdiler bu tartışılır. İlk körfez savaşı 1990’da sonuçlandı ve Kürdistan Bölgesel Yönetimi oluştu ama Kürtler kendi aralarında çatıştılar. KDP ve KYB’nin yanı sıra PKK da onlarla çatıştı. O altın bir fırsatın birkaç yılını heba ettiler. İkinci körfez savaşının ardından yeni bir Irak şekillendi. Kürdistan Bölgesel Yönetimi o tarihten bu yana kültürel ve ekonomik alanlarda önemli bir gelişme gösterdi. Irak’ta terör devam ederken Kürdistan bir barış adası gibi kalıyordu.
Şimdi durum nasıl? Irak genelindeki gelişmeleri nasıl değerlendiriyorsunuz?
IŞİD olayı dengeleri bir kez daha bozdu. IŞİD’den önce de Irak durulmamıştı. Irak bu terörle devam edemez. Ya konfederal bir yapı olacak ya da Şii Arap, Sünni Arap ve Kürt bölgesi olmak üzere 3 ayrı devlet ortaya çıkacak. Bu mezhep çatışmasıyla yaşanmaz.
Kürtler bağımsızlığı düşündü. Biz de öyle düşündük. Artık Irak bu halde böyle devam edemez. Kürtler, Şii ve Sünni Araplar birbirleriyle yaşamak istemiyorlar. Keşke öyle olsaydı ama öyle değil. Zorla güzellik olmaz, madem bir arada yaşayamıyorlar ayrılmaları en doğrusu.
Bunu istemeyenler kimler?
İran bunu istemiyor çünkü kendi durumundan çekiniyor. Irak’taki bir parçalanma kendilerine de sirayet edebilir. Çok ciddi etnik ve bölgesel sorunları var. Türkiye de Suriye de benzer nedenlerle istemez.
Peki ABD ister mi?
ABD de istemez. Bölgede bozulacak statüko ve değişecek sınırlar konusunda kaygıları var. Bu ‘haliyle devam ederse iyidir’ diyor. Petrol bölünürse mesela güneydeki petrolün nereye gideceği belli olmaz. Basra bölgesindeki petrolü İran kontrol edebilir Amerikalılar petrol konusunda Türkiye ve Kürdistan bölgesi ilişkilerinden de rahatsız oldular. Bu yüzden onlar statükoyu sürdürmekten yana ama bu gerçekçi değil. Bir saatten sonra bunun yürümeyeceğini herkes görecek bence.
IŞİD’in durumu ne olur?
Taraflar anlaşıp IŞİD sorunun halledecekler. Çünkü IŞİD’le yaşanmaz. IŞİD gibi bir örgütün bölgeye dayatmak istediği yaşam tarzıyla yaşanmaz. Ondan sonra yeniden bir çözüm aranacak Irak ve Suriye için
IŞİD’in ve Suriye’deki çatışmaların ardından Kürtleri ne bekliyor? Ne yapmalılar?
Her parçanın durumu farklı ve her parça için aynı şeyi önermek doğru değil. Irak Kürtler’i federasyon istiyordu şimdi bağımsızlık istiyorlar. Çünkü şartlar değişti.
Suriye Kürtleri için de tarih olumlu fırsatlar çıkardı. Merkezi Suriye hükümeti reformlar yapamadı ve halk hareketiyle karşı karşıya kaldı. Bu da kanlı bir biçim kazandı. Burada Kürtler kendi aralarında birlik olsalardı kendi bölgelerinin korurlardı ve değişimde olumlu bir rol oynarlardı. Kürtler’in talebi Esad’ın gitmesi ve yerine demokratik ve federal bir Suriye’nin oluşması olmalıydı.
Yorumlar
Misafir olarak yorum yazın ya da daha etkili bir deneyim için oturum açın
Yorum yazın