CureVak CEO’su açıkladı; Covid-19 aşısı en erken ne zaman hazır olacak?

Alman biyoteknoloji firması CureVac CEO'su Dr. Franz-Werner Haas,  koronavirüs aşısını 2021 yılının ortalarında piyasaya sürmeyi hedeflediklerini söyledi.

Koronavirüs aşısı bulmak için araştırmalarını sürdüren Alman biyoteknoloji şirketi CureVac, insanlar üzerinde aşı denemeleri yapmak için gerekli izni geçtiğimiz Temmuz ayında almıştı.

Rûdaw Almanya muhabiri Ala Şali’nin sorularını yanıtlayan şirkletin CEO’su Dr. Franz-Werner Haas, aşı için yakın bir süre içerisinde üçüncü aşamaya geçeceklerini belirtti.

Ala Şali’nin Dr. Franz-Werner Haas ile yaptığı söyleşi şöyle:

Sayın Dr. Franz-Werner Haas, kısa bri süre önce, yakında aşı çalışmalarında üçüncü aşamaya geçileceğini açıklamıştınız. Bu süreç hakkında bize bilgi verebilir misiniz? Şirketiniz aşıyı ne zaman piyasaya sürmeyi planlıyor?

Birinci ve ikinci aşamaları başarı ile geçtiğimiz için mutluyuz, şu an üçüncü aşamadayız. Tabi bu süreç aşı hakkındaki denemelerin yürütüldüğü ülkelerin yasaları ile ilgli bir durum. Fakat biz önümüzdeki yılın ilk çeyreğinde gerekli izinleri almış olmayı hedefliyoruz. Aşamalarda daha iyi sonuçlar alırsak sürecin daha da hızlı yürütülmesi için de gerekli izinleri alabileceğimizi düşünüyorum. Biz karar verecek kurumların yanıtını bekliyoruz. Önmüzdeki yılın ortalarında aşının seri üretimine izin verilmesini bekliyoruz. Planladığımız gibi ilerlerse aşı önümüzdeki yıl piyasaya sürülecek. Fakat şu açık ki 2021 ortalarında piyasaya sürülen açı herkese yetmeyecek. Bu durum Vizier, Moderna ve aşı üzerinde çalışan diğer şirketler için de geçerli. Çünkü kısa sürece çok sayıda doz üretmek çok da kolay olmayacak.

Peki, siz çok da büyük bir şirket değilsiniz. Ortak aşı çalışması için örneğin BioNTech ile çalışmayı düşünüyor musunuz? Ayrıca Avrupa ülkeleri veya Avrupa Komisyonu ile herhangi bri anlaşmanız oldu mu?

Bu soru için size teşekkür ediyorum. Avrupa Birliği’nin aşı üzerine çalışan bazı ülkelerle bir takım anlaşmalar imzaladığını belirtmiştik. Borsa’da hisselerin durumunu da gözönüne alarak buradaki konuşmalarıma da dikkat etmeliyim. Fakat AB’nin bizden 325 milyon doz aşı istediğini açıklayabilirim. Ayrıca bunun dışında 180 milyon doz daha almak istiyorlar. AB, Biontech ve Vizier ile anlaşmalar imzaladı. Avrupa Komisyonu daha sonra alınan aşıları ülkelerin nüfusuna göre dağıtacak. Avrupa ülkeleri ile de ikili görüşmelerimizi sürdürüyoruz. Bu çok önemli çünkü bizden ne kadar aşı istediklkerini ve ne kadar üretmemiz gerektiğini biliyoruz.

AB ülkeleri dışında diğer ülkelerle, örneğin Ortadoğu veya daha somut olarak Irak ile aşı alımı konusunda herhangi bir anlaşmanız var mı?

Biz merkezi hükümetlerle diyalog halindeyiz. Bu projemiz için “cb collection forpandemic preparedness academy renovation" tarafından bütçe ayırılmış durumda. Bu işlem üzerinden aşılar gelişmekte olan veya üçüncü dünya ülkeleri dediğimiz ülkelere satılacak. Uluslararası örgütler de bu ülkeler için aşı temin edecek.

Sayın Haas, aşı için kullandığınız teknolojinin ilaç yapımında bir devrim olduğu söyleniyor. Şunu somuta indirgeyerek sorayım, önümüzdeki yıl ne kadar doz aşı üretebileceksiniz?

Yüz milyonlarca doz aşı üretmeyi planlıyoruz. Bahsettiğim gibi şimdi üçüncü aşamaya geçmiş bulunuyoruz. Yani süreç kusursuz işlerse 2021 ortalarında 300 hatta 400 milyon doz aşı üretebileceğiz. Burada "cooperation" çok önemli. Biz çok önemli deney verilerine sahibiz ve bu konuda uluslararası araştırmalar sözkonusu. Daha birçok partneler iletişim halindeyiz. Daha büyük şirketlerle ilişki geliştiriyoruz. Aşı üzerine çalışan şirketlerin sayısı çok fazla değil. Çoğu ile bağlantımız var ve ilaç firmaları da bizimle ortak olmak istiyor. Fakat şimdi bu ilişkileri deşifre edemeyeceğim. Kessin olarak bilmemiz gereken şu ki AB kaç çeşit aşının piyasaya sürüleceğine karar verecek. Yine aşının çeşitleri de olacak. Örneğin yaşlılar için ayrı, gençler için ayrı. Yine iklim koşulları düşünülmeli. Sıcak iklime sahip bölgelerde yaşayanların Avrupa’dakinden farklı bir aşıya ihtiyacı olacaktır. Bu nedenle farklı şirketlerin bir yarış içerisinde olması önemlidir. Yine biz bahsettiğim miktarda aşı üretebilmek için hazırlıklarımızı sürdürüyoruz. Bunun için de özel yerlere ihtiyacımız var. Biz dadece "mRnA" araçları ile çalışıyor ve aşı üretmeye odaklanıyoruz. Dolayısıyla şimdiden "production" hazırlamış bulunuyoruz.

Son olarak şunu sormak istiyorum; sizce bundan sonra grip aşısı gibi her yıl Covid-19 için de periyordik olarak aşı üretilecek mi?

Ben insanların her yıl bu aşıyı kullanmak zorunda kalacaklarına inanmıyorum. Fakat hala hiç kimse, hatta gelişmiş RNA teknolojisi bile aşının bir insanın bedeninde ne kadar süre etkili olabileceğini bilemiyor. Aşı olanların da belli periyotlarla kontrol olmaları gerekecek ki tahlillerinden bu süreç anlaşılabilsin. RNA sistemi konusunda önemli bir deneyime sahibiz. Fakat virüs de mutasyona uğrar ve değişim gösterirse ona göre her yıl grip aşısı gibi bu virüse karşı da aşı üretmek gerekebilir. Danimarka’da yaşanan durum iyice araştırılmalıdır. Virüs mutasyona uğrarsa buna karşı plan ne olacak şu ana kadar da belli değil.