Rojava’nın gündemi: FEDERALİZM

Erbil/Kobani/Haseke (Rûdaw) - Haseke ve Halep çevresinde birçok bölgenin YPG/DSG tarafından alınması, kantonların birleşmesini kolaylaştırırken, gelecekte Rojava’nın (Suriye Kürdistanı) federal bir yapıya kavuşması ihtimalini güçlendirdi.

 

Ekim 2014’te ABD öncülüğündeki koalisyon güçleri, IŞİD’in Kobani kentine yönelik saldırısını durdurmak için bombardımana başlamıştı. Bu, aynı zamanda koalisyonun Rojava’daki ilk operasyonu oldu.

 

Rûdaw’a konuşan Hüseyin Abdo (60) isimli Kobanili, “Savaş uçaklarının bombardımanında evlerimizin nasıl yıkıldığını izliyorduk. Bu manzara ne kadar içimizi acıtsa da bize ulusal bir varlığımız olacağı umudunu aşıladı” dedi.

 

TEV-DEM’de söylem değişimi

 

Demokratik Birllik Partisi’nin (PYD) de içinde bulunduğu çatı oluşumu Demokratik Halk Hareketi (TEV-DEM), ilk dönemlerde federalizm meselesine mesafeli durdu. Ancak son dönemlerde hareketin söylem değişikliğine gittiği görülüyor.

 

TEV-DEM Yürütme Kurulu Üyesi Aldar Halil, 12 Şubat’ta Amude kentinde düzenlenen toplantıda, federal bir Suriye için hazırlık yaptıklarını söyledi.

 

Rûdaw’a konuşan Rojavalı yazar ve siyasetçi Ahmed Kasım, “Suriye’nin bukünkü durumu, devrim öncesi gibi değil. Bu tarihi süreçte Kürtler’in özel bir yeri var ve bu bir daha tekrarlanmayabilir” dedi.

 

Kürt güçlerinin IŞİD’le savaşta koalisyonun önemli bir müttefiği haline geldiğini söyleyen Kasım, “Bu bile, Kürtler’in haklarına kavuşması için yeterlidir” diye konuştu.

 

Kantonların birleşmesi

 

Suriye’deki olaylar başladıktan sonra Rojava’da 3 ayrı kanton ilan edildi. IŞİD’le savaşın başlamasından sonra Cızire ve Kobani kantonları birleşti ancak Efrin Kantonu’nun diğer iki bölgeye bağlanmasının önünde halen IŞİD engeli var.

 

PYD Dışilişkiler yetkilisi Sihanok Dibo’ya göre kantonların bu durumu geçici bir sorun.

 

Dibo, “Federalizm önünde iki engel var: Biri Baas rejiminin başını çektiği milliyetçi mantık, diğeri de muhaliflerin etkisinde olduğu Türkiye ve Katar gibi ülkelerin ajandası” diye konuştu.

 

Sayıları 30’u geçen Rojavalı partiler, aralarındaki anlaşmazlıklardan dolayı Suriye Kürt Ulusal Konseyi (ENKS) ve TEV-DEM bünyesinde iki ayrı cephede yer alıyor. Ancak federalizm düşüncesinin iki cepheyi diyaloğa yönelteceği tahmin ediliyor.

 

ENKS: Federalizm Suriye’nin garantisi

 

Al Jazeera televizyonuna konuşan ENKS Başkanı İbrahim Bıro, en başından beri federalimden yana olduklarını söyledi.

 

8 ay önce konuyu Birleşmiş Milletler Suriye Özel Temsilcisi Staffan de Mistura’ya ilettiklerini belirten Bıro, “Federalizm herkesin yerini bulması açısından etkili olacaktı. Bu Suriye’nin birliğini garantidir” dedi.

 

Rojavalı tüm hareketlerin federalizmden yana olduğunu savunan Yazar Ahmed Kasım, “Görünen o ki PYD de son dönemlerde federalizmi araştırıyor. Ancak Erbil, süleymaniye ve Kandil yerine Kamışlo, Kobani ve Efrin’de karar verilmedikçe Kürtler birlik olmaz diye düşünüyorum” değerlendirmesinde bulundu.

 

Uluslararası güçlerin federalizmle ilgili tutumu hakkında da Kasım, “Türkiye haricinde tüm aktörler bunu olumlu buluyor” dedi.

 

PYD’li Aldar Halil de Al Jazeera’ye verdiği demeçte federalizmin Suriye’nin bölünmesini engelleyeceğini belirtti.

 

Kerry’nin çıkışı

 

ABD Dışişleri Bakanı John Kerry, ateşkes ve BM’nin Suriye için siyasi geçişi öngören sürecinin de başarısızlıkla sonuçlanması halinde, ABD'nin, Suriye'nin parçalara bölünmesini de içeren daha agresif bir tutum takınabileceğini söylemişti.

 

Kerry, Suriye krizinin müzakere masasında çözülememesinin ülkenin tamamen yıkımıyla sonuçlanabileceğini ifade etmişti.

 

Bu açıklamanın ardından hem ABD’den hem de Rusya’dan birbirşeriyle çelişik açıklamalar geliyor.

 

Suriye’nin bölünmesi halinde Lazkiye ve çevresini oluşturan Nusayriler, Rojava’da Kürtler ve ülkenin kalan kısmında ise Sünni Araplar statüye kavuşacak.