Erbil (Rûdaw) - 25 yaşındaki Batmanlı Gernas Nenas, tasarladığı özel yazılım aracılığıyla popüler mesajlaşma uygulaması WhatsApp'a artık Kürtçe de ekledi. Nenas uygulamayı geliştirmek için ilgili kişilerden yardım istedi.
Dünyanın en büyük arama motoruna Google ve sosyal paylaşım platformu Facebook'tan sonra dünya genelinde 1 milyar kullanıcıya sahip olan WhatsApp uygulamasına da Kürtçe dili eklendi.
Teknolojiye ve Kürtçe’ye olan merakı, lise terk ve İstanbul’da geçimini inşaatlarda çalışarak ve dublaj yaparak sağlayan Batmanlı Gernas Nenas’ı akıllı telefon uygulamalarında Kürtçe'nin eklenmesi için çalışmalara yöneltti.
Rûdaw’a konuşan Gernas Nenas, “Her Kürt gibi teknolojinin Kürtçe kullanılması gibi bir hayalim var. Android telefonlarda Kürtçe kullanılmasına yönelik bir kaç araştırma yaptım. Sonuçlandırmaya kısmet olmadı” dedi.
“Ardından WhatsApp’ın yeni uygulmasıyla Kürtçe’yi kabul ettiğini farkettim” diyen, Nenas, sözlerine şunları ekledi:
“Tabi bu süreç 2 yıl öcesine dayanıyor. Aslında ilk denemem 5 aylık çalışmanın ardından yayımlayamadan telefonum kırıldı. Yedeğini almadığım için de 5 aylık emek boşa gitti. Yılmadım tekrar çalışmalarıma başladım. Ve sonunda da uygulamayı bitirdikten sonra yayınlama kararı aldım.”
“Play Store uygulamalarından APK Editör’de yaptığım araştırmalarda Kürtçe dil uygulamasını da WhatsApp’a ekledim” diyen Nenas, “Kürtçe WhatsApp yalnızca Android telefonlarda kullanılabiliyor. WhatsApp şirketi Kürtçe WhatsApp uygulamasını resmi olarak kabul etmediğinden dolayı AppStore’ye ekleyemedik” diye konuştu.
Gernas Nenas, uygulamayı bilgisayarı olmadığı için akıllı telefon üzerinden yaptığını dile getirdi.
WhatsApp uygulaması cihazın dil uygulmasına göre otomatik olarak uyguladığını ve ilk etapta sadece Kürtçe’nin Kurmanci lehçesini bildiği için uygulamayı Kurmanci yaptığını belirten, Gernas Nenas, şöyle devam etti:
“Kürtçe’nin Zazaki ve Sorani lehçeleri de uygulamada dil seçeneği de eklendikten sonra yer alabilir. Zaten bu haberimiz yayımladıktan sonra bana ulaşan çok sayıda kişi oldu. Zazaki ve Sorani için destek vereceklerini belirttiler. Çalışmalara başladık zaten, önümüzdeki süreçte uygulamadaki hem bazı hatalarımızı düzelteceğiz hem de bu lehçelerimizi ekleyeceğiz. Bununla birlikte Ermenice’yi eklemek istiyoruz.”
Teknolojiye merakına ilişkin ise, Nenas, şöyle anlattı:
“Küçükken arkadaşlarımızla internet cafelere giderken, onlar oynardı ben ise kodlar oluşturur siteler açardım. Kendimi bildim bileli kodların içindeyim. Benim için apayrı bir merak.”
“Maddi değil, ancak manevi kazanç sağladım”
Ailesinin bu girişiminde kendisine destek verip vermediğine dair soruya ise, Gernas Nenas, şu yanıtı verdi:
“Ailemin ilk söylediği bundan kazanç sağlayacak mısın? Tabi kazanç sağladım ama onların algıladığı ve istediği gibi maddi değil, manevi kazanç sağladım. Zaten bu işi para için yapmadım.Geliri olmayacağını biliyordum. Benim için önemli olan gençlerimizi daha çok Kürtçe’nin kullanımına yönelik heveslendirmektir.Umarım bunu başarmışızdır.”
Kürt Dil Platformu’na çağrı
Yakın zamanda Kürt Dil Platformu’nun olduğunu hatırlatan Nenas, “Bu tür çalışmaların geliştirilmesine yönelik söz konusu kesimler yardım edebilir. Kurultay da oluşturulan komisyonlar ilgili firmalarla görüşüp taleplerimizi onlara ulaştırabilirler.Bize destek vererek, daha iyi işlere imza atabiliriz” ifadelerini kullandı.
Kürtçe WhatsApp’a kullanıcıların “teknistan.com” adresinden ulaşabileceğini kaydeden Nenas, şunları dile getirdi:
“Oradaki arkadaşlarla bir çalışma grubu kurduk. Şu anda teknik sözlük oluşturmaya çalışıyoruz. Kürtçe’de karşılığı olmayan kelime ve sözcükleri türeceğiz. Ardından da ilgili kurumlara göndereceğiz. Onaylanması halinde bu kelimeleri kullanacağız. Çünkü Kürtçe teknoloji olmadığı için kalıplaşmış kelimelerimiz de yok. WatsApp’ı tek başıma çevirdiğim için bazı kelimeler uygulamacılar tarafından ‘bu böyle mi çevirilir’ gibi eleştiriler yapılabilir. Katılıyorum bu eleştirilere de ve özür de diliyorum. Çünkü yeni kelimeler üretemem amacım bir nebze de olsa katkım sunmak. Öncü olabiliyorsam da ne mutlu bana. Bu konuda katkısı olacak arkadaşlarla muhakkak irtibata geçmek isterim. Seve seve tekliflerini kabul ediyorum.”
Google tarafından önceki yıllarda başlatılan Kürtçe çeviri uygulamasının fazla desteklenmediğini hatırlatan Gernas Nenas, “Google çeviriye destek verilmesi halinde daha çok verimli olacaktır. Çünkü Android’te Google ürünüdür. Böylelikle otomatik olarak Android’te çevirilerden yararlanacaktır. O zaman WatsApp, Twitter, Messenger da otomatik olarak Kürtçe dil uyglamasına sahip olacaktır. Herkesin günde 10 kelime çeviri yapması uygulamaya büyük destek sağlayacaktır” dedi.
Bilal Çelik adlı arkadaşının Telegram'ın son yazılımını Kürtçe’ye çevirdiğini belirten Gernas Nenas, “Kim milyoner olmak ister” ve “Kelime oyunu” oyunlarını Kürtçeye çevirdiğini, Play Store uygulaması üzerinden kullanıma açtığını söyledi.
Yorumlar
Misafir olarak yorum yazın ya da daha etkili bir deneyim için oturum açın
Yorum yazın