Goranlı eski Bakan: PKK’nin kolları sorun oldu

Irak eski Göç ve Göçmenler Bakanı Derbaz Muhammed, bakanlığı döneminde ellerindeki imkanlar dahilinde göçzedelere yardımda bulunduklarını söyledi.

 

Yeni kabinede Göç ve Göçmen Bakanlığının Kürtlere verilmemesini, “Kürtler için eskisi gibi bir önemi yok” şeklinde değerlendiren Muhammed, bu durumda Şengalli göçzedelerin de yerlerine dönmesinin mümkün olmadığını vurguladı.

 

 Muhammed ayrıca üyesi olduğu Değişim Hareketi’nden (Goran) bir yöneticinin bakanlığı dönemine ilişkin kendisine yönelttiği eleştirilere de cevap verdi.

 

Eski bakan Derbaz Muhammed Rûdaw’ın sorularını yanıtladı.

 

Irak’ta kurulan yeni kabinede bir önceki dönemin aksine Göç ve Göçmen Bakanlığı Kürtlere verilmedi. Kürdistan Bölgesi’nde hala bu kadar çok göçmen varken, bu bakanlığın Kürtlerde olması gerekmiyor muyud?

 

Kürtlerin bu kabinede aldığı bakanlıklar Göç ve Gçmen Bakanlığından daha önemli. Ayrıca şu anda Kürdistan Bölgesi’nde bulunan göçzedelerin neredeyse yarısı evlerine dönmüş bulunuyor. Dolayısıyla bu bakanlığın geçmişteki gibi Kürtler için bir önemi kalmamış. Bizim bakanlığımız döneminde Kürdistan Bölgesi hükümeti ile kurduğumuz iyi ilişkiler yeni bakan döneminde de devam edecek. 

 

Kerkük ve Tuzhurmatulu Kürt göçzedeler yüzünden çok eleştirildiniz. Ayrıca Duhok ve Erbil’deki göçzedelerin dumunu ile yeterince ilgilenmnediğiniz söylendi. Ne diyorsunuz?

 

Şikayetler iki boyutludur. Haklı ve haksız tarafları var. Birincisi siyasi boyutudur ki biz sırtımızı kendimize dayadık ve Bağdat göçzedeleri beslememiz için bize yardımda bulunmadı. Ikinci boyutu ise bizim maddi olanaklarımızın yeterince anlaşılamamasıdır. Mesele, 200 bin göçzedeniz varsa 200 bin yerleşim yeri kuramazsınız. Kürdistan Bölgesi’nde 1 milyon göçzede vardı ve bu büyük bir yüktü. Biz onlara yardım ediyorduk ama bundan daha fazlası için imkanlarımız yoktu.

 

Göçzedeler için neler yaıldı?

 

Bakanlığımızın ilk döneminde göçzedeler için kamplar kurduk. Duhok’ta 20 ayrı yerleşke kurduk. Daha sonra Bağdat ve Erbil hükümetleri ile koordine halinde Musul için çalıştık. Hatırlıyorum, Obama bile birkaç defa Musul için ne yaptığımızı sormuştu. Musul’un kurtarılması operasyonu gündemdeydi. Birleşmiş Milletler’den bize, “yarım milyon göçzedeyi barındırabilirseniz bu büyük bir başarı olur ve bunu yapabilecek güçte değilsiniz” dediler. Fakat biz daha fazla mülteci ve göçzedeyi barındırdık.

 

Kürdistan Bölgesi hükümeti de sürekli göçzedelerin çokluğundan ve bu rurumda yaşadıkları baskılardan sözetti. Nasıl bir baskıydı bu?

 

Masraflar Kürdistan Bölgesi hükümetine ait değildi. Bir baskıdan sözedersek o da elektrik ve sağlık konularında olmuş diyebiliriz. Bunun dışında göçzedeler için Bağdat ve diğer örgütler nakit para veriyordu. 

 

Şengal’deki göçzedelerin dönüşü kolaylaşır mı?

 

Bu durumda hayır. Çünkü bu durum sadece Kürdistan Bölgesi hükümetini bağlayan bir durum olmaktan çıktı. Mesela PKK’nin bölgedeki kolları da sorunun bir parçası oldu. 

 

Irak eski Başbakanı Haydar Abadi’nin memur maaşlarını Kürdistan Bölgesi’inde bulunan Arap göçzedelere karşı bir kart olarak kullandığı söyleniyor. Oysa dönüşlerin gönüllü olması gerekmiyor muydu?

 

Hayır, bu doğru değil, sanırım yanlış anlaşılma vardı. Mesela Ambar’da bulunan bir okulun öğretmenleri Süleymaniye’de yaşıyorlar. O okulu öğretmensiz açabilir misiniz? Yeni öğretmen de atayamıyorsunuz.

 

Sizce savaş Irak’ı terkeder ve göçzedeler yerlerine döner mi. yada şöyle soralım, Irak ilerde Göç ve Göçmenler Bakanlığına ihtiyaç duyar mı?

 

Bence on yıl sonra Irak’ın bu bakanlığa ihtiyacı kalmayacak.

 

Bir defasında 500 bin Arap göçzedenin Kerkük’e yerleştiğini açıklamıştınız. Bu Araplar tekrar evlerine geri döner mi?

 

Evet, Tikrit, Musul, Anbar ve Hawice’de çok sayıda Arap göçzede Kerkük’e göçetmişti. Bunların bir kısmı döndü. Ancak demografik değişim için bu göçzedelerin Erzak Kartları Kerkük’e bağlı değil ve böyle bir etki yaratamazlar.

 

Iraklı IŞİD’lileri ailelerinin bir kısmı Suriye’ye göçetti. Bunlar geri döner mi sizce?

 

Suriye’den yaklaşık 30 bin Iraklı göçmeni geri getirdik. Fakat hala çok sayıda göçmen var. onların büyük çoğunluğu da IŞİD’lilerin aileleri. Onları getirmek de sorundur, çünkü getirirseniz nasıl koruyacaksınız? Babası IŞİD’li olduğu için bir çocuğu hapse atamazsınız. Babası IŞİD’li ise o çocuğun suçu ne?

 

Geçtiğimiz günlerde üyesi olduğunuz Goran Ulusal Meclsi üyesi Abdulrezak Şerif, hakkınızda bazı Iraklı vekillerin bakanlığı iyi yönetemediğiniz şeklinde şikayette bulunduğunu ve parti yönetiminin de sizin hatalarınıza gözyumduğunu söyledi. Ne diyorsunuz bu konuda?

 

Bu siyasi ve kişisel bir mesele, hukukla bağlantılı değil. Ister Goran Meclis üyesi olsun veya olmasın, elinde bu konuda belge olanlar getirip hakkımda şikayette bulunabilir. Madem öyleyse neden gitmediler ve bvelgelerini sunmadılar. Neden bakanlığım süresince konuşmadılar da şimdi konuşuyorlar?

 

Irak Parlamentosu Göç ve Göçmenler Komisyonu aynı amaçla sizi açıklama yapmaya çağırdı mı?

 

Ben hergün gidip bu komisyonla görüşüyordum. Irak’ta üç denetleme mercii mevcut ve bunlar benim kardeşlerim değil. Neden bu gözlem mercileri hakkımda birşey demediler? Buyrun bakın, tavrım ve çalışmalarım hakkında söylenmiş, yazılmış, çizilmiş tek bir eleştiri var mı?

 

Şii Parlamenter Aliye Nuseyf de sizin Parlamento’ya çağırılmanızı talep etmişti…

Evet, o zaman da o vekilin hakkımda hazırladığı dosyayı kendim partimin yönetimine sundum. Buyrun siz de inceleyin dedim.