Kürdistan Bölgesi genelinde hava kalitesi arttı
Haber Merkezi - Kürdistan Bölgesi genelindeki şehirlerde hava kalitesinin önceki yıllara kıyasla iyileştiği bildirildi.
Yetkililer Rûdaw’a yaptıkları açıklamada bu ilerlemeyi, kesintisiz elektrik sağlayan "Ronaki" projesinin hayata geçirilmesine, binlerce jeneratörün devre dışı bırakılmasına ve çok sayıda yasadışı rafinerinin kapatılmasına bağladı.
Kürdistan Bölgesi Çevre Koruma ve İyileştirme Kurulu Sözcüsü Senan Abdullah, Rûdaw’a verdiği demeçte, “3 bin 500’den fazla jeneratör kapatılarak kaldırıldı. Bu durum hava kalitesini önemli ölçüde iyileştirirken, karbondioksit ve kükürt gibi zararlı gazların salınımını azalttı” ifadelerini kullandı.
Kürdistan Bölgesi’ndeki hane ve iş yerleri, yıllardır yaşanan sık elektrik kesintileri nedeniyle maliyetli olan ve çevreyi kirleten dizel yakıtlı özel jeneratörlere bağımlı durumdaydı.
Kürtçede "ışık" anlamına gelen “Ronaki”, Kürdistan Bölgesi Hükümeti'nin enerji alanını reforme etme ve istikrar kazandırma çabalarının bir parçası olarak kesintisiz elektrik sağlamak amacıyla başlattığı en önemli proje konumunda.
Elektrik Bakanlığı verilerine göre, Kürdistan Bölgesi’nde nüfusun yarısından fazlasını oluşturan yaklaşık dört milyon kişi şu anda bu 24 saatlik kesintisiz elektrik programından yararlanıyor.
Girişim, 2026 yılı sonuna kadar 7 bin 350'den fazla özel jeneratörü kademeli olarak kaldırmayı hedefliyor.
100’den fazla yasadışı rafinerinin kapatılması talimatı verildi
Rûdaw verilerine göre, şu ana kadar Kürdistan Bölgesi'nde 3 bin 789 jeneratör devre dışı bırakılırken, 3 bin 565 jeneratör halen faaliyette.
Öte yandan Erbil yetkilileri, Ağustos 2024’te büyük bir çevre kirliliğiyle mücadele kampanyası başlatarak il genelinde 100’den fazla yasa dışı rafinerinin kapatılması talimatını verdi.
Erbil Valisi Omid Xoşnaw, o dönem yaptığı açıklamada ruhsatsız tüm rafinerilerin kapatılacağını belirterek işletmecileri yasal işlem yapılacağı konusunda uyarmış ve bu hamleyi başkentin kötüleşen hava kalitesini iyileştirmek için kritik bir adım olarak nitelendirmişti.
Konuyla ilgili Rûdaw’a konuşan Abdullah, “Erbil’de 138 rafineri vardı; şu ana kadar bunların 85’i kapatıldı” dedi. Abdullah, geri kalan rafinerilerin çevre koşullarına ve yönergelere uyması gerektiğini, aksi takdirde onların da kapatılacağı uyarısında bulundu.
Abdullah, tesisler için hava filtrelerinin takılması, su ve atık arıtma sistemlerinin kurulması, laboratuvar ünitelerinin işletilmesi ve rafineri sahaları çevresindeki yeşil alanların genişletilmesi gibi temel şartları sıraladı.
Araç kaynaklı kirlilik konusuna da değinen Abdullah, hava kalitesi yönergelerine sıkı sıkıya uyulması çağrısında bulunarak, “Muayene şirketleri, yetkililer ve trafik polisi, zararlı egzoz emisyonlarını azaltmak ve kirletici duman salınımını önlemek için iş birliği içinde çalışıyor” dedi.
Bununla birlikte hükümet hava kirliliğini azaltmak ve ulaşım sistemini modernize etmek amacıyla hibrit ve elektrikli araçların kullanımını teşvik eden çeşitli önlemler hayata geçirdi.
En etkili adımlardan biri, elektrikli araçlardan gümrük vergilerinin tamamen kaldırılması oldu.