Şeyh Said isyanında 4 amcası yakıldı
Van (Rûdaw) – Azadi Hareketi MYK üyesi Sosyolog Yusuf Ziya Döger, Şeyh Said isyanında köylerine baskın yapan askerlerin 76 kadın ve çocuğu samanlıkta diri diri yaktıklarını, bunların arasında 4 amcasının da bulunduğunu söyledi.
Şeyh Said isyanının başarısızlıkla sonuçlanması ardından bağımsız kaynaklara göre, 1927`de Elazığ’ın Palu, Bingöl’ün Genç, Diyarbakır’ın Lice, Hani, Kulp ve Lice ilçelerini kapsayan kesimde 280 köy isyana destek verdikleri gerekçesiyle hedef alınır.
1943 yılında Özalp’teki 33 Kurşun olayında da rol alan Albay Mustafa Muğlalı sivil giyimli olarak bölgede 40–50 gün istihbarat çalışması yürüttükten sonra köylere yönelik askeri harekât başlatılır.
Yaklaşık bir ay süren insan avında 15 bin civarında insan süngülenerek, yakılarak ve kurşunlanarak öldürülür.
Baskın yapılan köylerden biri de Azadi Hareketi MYK üyesi Yusuf Ziya Döger’in köyü Bingöl’ün Genç ilçesine bağlı Guwer köyüdür.
Rûdaw’a konuşan Döger, bu köyde çoğu akrabası olan 76 kadın ve çocuğun bir samanlığa götürülerek diri diri yakıldığını, 11 erkeğin de süngülenerek öldürüldüğünü söyledi.
Çocuklar arasında 4 amcasının da bulunduğunu belirten Döğer, “Bu olayda dört amcam ve analığı yakılmıştır. Dedem Celil Çavuş süngülenen 11 erkeğin içinden ölü numarası yaparak yaralı olarak kurtulmuştur” diye konuştu.
Burada yaşananları, katliamlardan kurtulan yaşlılardan dinlediğini ve geniş bir araştırma yaptığını belirten Döder, şunları anlattı:
“Dönemin meclis tutanaklarını da inceleme imkânı buldum. 5 Kasım 1927’de İsmet Paşa meclis kürsüsünde nüfus sayım sonuçlarını açıklarken olaya değiniyor. Ne olduğunu anlatmıyor ama son cümlesi ‘Şark vilâyetlerimizin bütün mamureleri ve bütün sahaları huzur ve asayiş içindedirler’ şeklindedir.
Tabi yaptığım araştırma ve edindiğim bilgilere göre, bizim köyümüzün dışında da Şemson’da iki ayrı noktada toplam 44 kadın ve çocuk yakılarak katledilir. Valêr’de (Çaytepe) 33 kadın ve çocuk köyde bir eve doldurularak yakılır. Hegederê’de, bir yaşlı erkek 82 kadın ve çocuk bir eve doldurularak yakılır.”
Bugünlerde IŞİD tarafından yapılan yakılma olaylarına dikkat çeken ve devleti özür dilemeye davet eden Döger, şunları söyledi:
“İŞİD'in Ürdünlü pilotu kafese koyup canlı canlı yakış görüntüsüne bakınca, bu mantığın tevarüs ettiği ana damarı düşünmekten kendimi alıkoyamadım. 1927 yılında ev ve samanlıklarda yakılarak katledilen yaklaşık 15bin insanı hatırlamamak mümkün mü? Devlet, 280 köyde yaşanan bu vahşet nedeniyle Kürt halkından özür dilemelidir. Öz akrabalarım yakıldı evet ama bu katliamda öldürülen yaklaşık 15 bin insanın tümüyle kendimi kan bağıyla bağlı hissediyorum.”