Haber Merkezi – Rojava’da ilk kez denenen İspanyol menşeli “Arbequina” zeytin ağacı, Dirbesiyê'de umut vadeden sonuçlar verdi. Modern tarımın öncüsü olarak görülen bu türle büyük verim elde edilmesi hedefleniyor.
Rojava Özerk Yönetimi’nde (Kuzey ve Doğu Suriye) tarımı dönüştürmeyi ve iklim ile çevre sorunlarına karşı sürdürülebilir bir ekonomi inşa etmeyi hedefleyen stratejik bir girişim hayata geçirildi.
Haseke’ye bağlı Dirbesiyê kentinde Tarım Kurumu öncülüğünde başlatılan projede, dünyada yoğun tarım uygulamalarıyla bilinen modern ve verimli bir tür olan İspanyol menşeli “Arbequina” zeytin ağacı deneme amaçlı olarak toprakla buluşturuldu.
İklime uyumlu, yüksek verimli bir tür
Projeyle ilgili Dirbesiyê Tarım Kurumu Eşbaşkanı İbrahim Mihemed, “Arbequina” türü, bölgemizin sıcak ve kurak iklim koşullarına büyük ölçüde uyum sağladı. Ilımlı su ihtiyacıyla yarı kurak alanlar için oldukça uygun. Bu da onu iklim değişikliğine karşı dirençli, sürdürülebilir bir tarım modeli için ideal kılıyor” dedi.
Hızlı büyüme potansiyeline sahip bu tür, diğer geleneksel zeytin ağaçlarına kıyasla çok daha kısa sürede, sadece 2–3 yıl içinde meyve vermeye başlıyor.
Aynı zamanda yüksek oranda yağ içeren meyvesi sayesinde kaliteli zeytinyağı üretiminde ekonomik bir değer taşıyor.
Bazı örneklerde Arbequina zeytin ağacından elde edilen yağ oranı %20’sine kadar tespit edilebiliyor.
Yüksek başarı oranı ve yoğun dikim avantajı
Dirbesiyê’de yürütülen deneme sürecinde %97’nin üzerinde başarı oranına ulaşıldı.
Bu durum, “Arbequina” türünün bölge toprağına ve iklimine ne denli uyum sağladığını ortaya çıkardı. Aynı zamanda hektar başına bine kadar ağaç dikimine olanak tanıyan bu tür, hem üretim miktarını artırıyor hem de geniş tarım alanı ihtiyacını azaltıyor.
ANHA’ya konuşan Mihemed, proje kapsamında toplam 65 dönümlük bir alana 6 bin 125 ağacın dikildiğini, alanın damla sulama sistemiyle donatıldığını belirtti. Bu sistem, su tasarrufu sağlarken aynı zamanda bitki hastalıklarının önüne geçilmesine de yardımcı oluyor.
Öte yandan projenin dikkat çeken bir diğer yönü ise enerji kullanımı.
Sulama için kullanılan su kuyuları, 200’den fazla güneş paneli ile çalıştırılıyor. Bu yaklaşım, karbon salımını azaltırken aynı zamanda sürdürülebilir tarımın enerji ayağında da örnek teşkil ediyor.
Bölgesel yayılım ve gıda güvenliğine katkı hedefi
Cizîr Kantonu Ekonomi ve Tarım Konseyi, bu öncü projenin ilerleyen süreçte Amude, Tirbespiyê ve Rakka gibi bölgelere yaygınlaştırılmasını hedefliyor.
Önümüzdeki üç yıl içinde projenin ilk aşaması değerlendirilecek ve elde edilen sonuçlara göre genişletme planları devreye sokulacak.
Mihemed, modern tarım yöntemlerini temel almanın uzmanlık ve teknik destekle çiftçilerinin güçlendirilmesi gerektiğini belirterek, bu modelin hem iklim değişikliklerine karşı bir adaptasyon örneği hem de ekonomik getiri açısından büyük bir potansiyel taşıdığını kaydetti.
Arbequina zeytin çeşidi
Arbequina, Avrupa'da, çoğunlukla Katalonya, İspanya yetiştirilir.
Meyveleri küçüktür. Meyve şekli küresel simetriktir. Tepe kısmı yuvarlak ve sapsızdır. Arbequina AS-1 ve Arbequina IRTA-I.18 seleksiyonu yetiştiricilikte kullanılmaktadır.
İspanya'ya Filistin'den ilk olarak getirilmiştir. Arbeca şehri (Lleida, İspanya) de ilk yetiştirildiğinden dolayı bu ismi almıştır.
İşçilik maliyetinin çok yüksek olduğu ve işçi miktarının az olduğu günümüz koşullarında Arbequina makinalı hasada uygun bir çeşit olmasıyla oldukça ön plana çıkmıştır.
Çok verimli bir çeşittir. Bu çeşitle bodur yetiştiricilik yapılırken en önemli konu yeterli miktarda suya sahip olmak ve ağacın formunu kontrol altında tutma yani budamadır.
Yorumlar
Misafir olarak yorum yazın ya da daha etkili bir deneyim için oturum açın
Yorum yazın