KÜRDİSTAN ve IRAK – Tehlike çanları çalıyor!
Erbil (Rûdaw) – Uzmanlara göre önümüzdeki yıllarda Kürdistan Bölgesi ve Irak’ı iki büyük kriz bekliyor. Bunlardan biri kuraklık diğeri ise sıcaklıkların artması.
ABD Uzay ve Havacılık Dairesi (NASA) ve diğer çevre örgütlerinin raporlarına göre önümüzdeki yıllarda dünyanın birçok bölgesinde iklim değişikliklerine bağlı kuraklık ve susuzluk sorunu yaşanacak. İşaretlenen bölgeler arasında Suriye ve Irak da bulunuyor.
Süleymaniye Üniversitesi’nden jeofizik uzmanı Dr. Peşewa Muhammed Ali, Birleşmiş Milletler (BM) tarafından 2001’de yayımlanan bir raporu hatırlatarak, “2033’e kadar Irak, Suriye ve Türkiye’nin güneyini kapsayan bölgenin çölleşeceği öngörüsünde bulunuluyor. Dolayısıyla bu Kürdistan Bölgesi coğrafyasını da kapsıyor” dedi.
Dört çok sıcak ay
“Sorunun hacmi çok büyük, bu yüzden insanları uyarmalıyız” diyen Ali, “Halen yazları ortalama sıcaklık 46 ila 50 derce arasında değişiyor. Yazın en sıcak dönemleri bir yılda en az 16 en çok da 80 gün sürüyor. Fakat araştırmalar 2027 yılında bu dönemin 118 güne çıkacağını gösteriyor. Yani her yıl çok sıcak dört ay geçireceğiz” diye konuştu.
Bu durumda en büyük sorunun Irak’ın iç ve güney kesiminde yaşanacağını vurgulayan jeofizik uzmanı, çölleşme yüzünden göçlerin de artacağını dile getirdi.
Peşewa Muhammed Ali, Kürdistan Bölgesi hükümetine de “şimdiden kuraklık ve göç dalgasına karşı hazırlıklı olunmalı” çağrısında bulundu.
Yeraltı sularına dokunulmamalı
Selahattin Ünüversitesi Öğretim Üyesi Dr. Meriwan Ekrem de iklim değişikliği ile birlikte ortaya çıkacak en büyük sorunların başında gelen temiz su kaynaklarının tükenmesine dikkat çekti.
“Yeraltı su kaynakları petrol kadar değerli, fakat Kürdistan’da bu konu gözardı edilmiş durumda” diyen Ekrem, “Yer üstündeki kaynaklar olduğu müddetçe bizim bu ülkede tüketmek için kuyu kazmamız yazıktır, günahtır. Bazı ülkelerde bir kuyu açmak için devlet başkanından onay gerekiyor. Ama Kürdistan’da buna izin veriliyor” dedi.
Irak’ta kaynaklar tükeniyor
Irak Doğal Kaynaklar Bakanlığı Müsteşarı Aon Ziyab, ülkenin 1930’lardan beri büyük bir su sorunu içerisinde olduğunu belirterek, “Komşu ülkeler Irak’a akan sular üzerinde büyük barajlar kuruyor. Zamanında bu sorunu gidermek için Büyük Zap Suyu üzerinde Behme Barajı’nın inşasına başlandı ancak proje yarım kaldı. Kürdistan ve Irak hükümetlerinin bu projeyi tamamlaması elzemdir” diye konuştu.
Bakanlık bünyasinde 20 yıllık planlama yaptıklarını belirten Aon Ziyab, hazırladıkları projelerin hayata geçmesi için her yıl en az 8 milyar dolara ihtiyaçları olduğunu söyledi.
Ziyab, “Ancak son üç yıldır ekonomik krizden ötürü bu konuya pek öenm verilmiyor” ifadelerini kullandı.
Kürdistan için kriz kapıda
Kürdistan Bölgesi Baraj İdareleri Müdürü Ekrem Ahmed, Irak hükümetinin çevre ve su sorunu hakkındaki plan ve projelerine Kürdistan Bölgesi’ni ortak etmediğini söyledi.
Başbakan Barzani’nin onayı ve Kürdistan Bölgesi hükümetinin sınırlı kaynaklarıyla son yıllarda Gomespan, Erbil, Zelan, Bawenur ve Basere barajlarının inşa edildiğini dile getiren Ahmed, “Kuraklık nedeniyle önümüzdeki yıllarda Kürdistan için tehlike çanları çalıyor” dedi.
Ekrem Ahmed ayrıca, “Kürdistan Bölgesi hükümeti şimdiden bir kabine bünyasinde kriz masası kurup gerekli hazırlıkları yapması gerekiyor” uyarısında bulundu.
Kürdstan Bölgesi’nin altı başlıca su kaynağı bulunuyor. Büyük Zap (10 milyar metreküp), Küçük Zap (5 milyar metreküp), Sirwan (3 milyar metreküp), Avaspi (700 milyon metreküp), Dicle (20 milyar metreküp) ve Habur (2 milyar metreküp).