Hasan Zirek'in sanatı 'Zirek' belgeseliyle yeniden hayat buluyor

Erbil (Rûdaw) - Kürt müziğinin efsanevi ismi Hasan Zirek’in sanat yaşamı ve kültürel mirası, Rûdaw Medya Grubu tarafından hazırlanan “Zirek” adlı belgeselle yeniden gün yüzüne çıkıyor.    

Belgesel, Zirek’in sanatsal yönlerini, Kürt dili ve kültürünü korumadaki katkılarını detaylı biçimde incelerken, aynı zamanda onun eserlerini modern müzik yorumlarıyla geleceğe taşıyan özgün bir projeyi de izleyiciyle buluşturuyor.   

İlk gösterim süleymaniye'de                

“Zirek” belgeselinin halka açık ilk gösterimi, 26 Temmuz 2025 Cumartesi akşamı saat 18:00’de Süleymaniye’deki Salim Sineması’nda gerçekleştirilecek. Belgeselin yönetmenliğini ve görüntü yönetmenliğini Herdi Kadir üstlenirken, görüntü yönetmenliği ve kurgu çalışmaları Kırmanç Ferec tarafından yapılmış. Ses ve ışık tasarımı ile yapım yönetmenliğini ise Dana Nevzad üstlenmiş.

Tanıklıklarla Zirek’in dünyası   

Belgesel, Hasan Zirek’e yakın iki önemli ismin tanıklıklarıyla zenginleşiyor. Sanatçının yakın dostu Muhammed Hama Baki, birlikte geçirdikleri Süleymaniye Cezaevi günlerinden kesitler sunarken, Zirek’in tüm eserlerinin arşivleneceği akademik bir merkez kurma vizyonunu izleyiciye aktarıyor.   

Öte yandan, akademisyen Dr. Abdullah Cemal Segirme, Zirek’in müziğinin bilimsel ve sanatsal çalışmalara nasıl ilham verdiğini ve bu potansiyelin halen nasıl sürdüğünü ortaya koyuyor.  

Eserler orkestrayla yeniden yorumlanıyor  

Belgeselin öne çıkan bölümlerinden biri, Dr. Segirme’nin öncülüğünde yürütülen ve Zirek’in ölmeden önce müziksiz olarak kaydettiği altı eserin modern orkestra düzenlemesiyle yeniden hayata döndüğü özel projeye ayrılıyor.    

Rûdaw’ın desteği ve Avrupalı müzisyenlerin katkısıyla yeniden kaydedilen bu eserler, Zirek’in eşsiz sesini çağdaş müzikal altyapılarla buluşturuyor.

 Dr. Segirme, “Yaklaşık 60 yıldır bu kayıtlar sahipsiz ve unutulmuş durumdaydı. Onları yeniden canlandırmak şarttı,” diyerek projeye duyduğu sorumluluğu dile getirdi.

Yeni düzenlemeleri yapılan eserler şunlar: “Kuêstanan”, “Be Tewrat”, “Xanzade Xanim”, “Nûrî Rûxsart”, “Hewrî Lar” ve “Karwane”.  

Zirek’in şiirle harmanlanmış mirası   

Hasan Zirek, eserlerinde Nali, Vefayi, Piremerd, Hêmin, Seyid Kamil İmami, Kurdi ve Herdi gibi önemli Kürt şairlerinin şiirlerinden ilham alarak, müziğini edebi bir derinlikle beslemiştir.

Ünlü eserleri arasında “Newroz”, “Wek Qumrî”, “Ketane”, “Hey Nar”, “Kirmaşan Şarî Şîrinim”, “Eman Doktor” ve “Esmer” gibi parçalar yer alıyor.

 Ayrıca, Azeri sanatçı Fatime Zergeri ile birlikte seslendirdiği “Bê Doktor” şarkısı da en önemli eserleri arasında yer alıyor.

Kürt müziğinin “Zeki” sesi   

1921 yılında Rojhılat’ın Bokan kentinde doğan Hasan Zirek, yalnızca güçlü sesiyle değil, aynı zamanda kendi yazıp bestelediği yüzlerce şarkısıyla Kürt müziğine damgasını vurdu.

Küçük yaşta keşfedilen yeteneğiyle “Zirek” (zeki, yetenekli) lakabını alan sanatçı, Bağdat Radyosu’nda yaptığı kayıtlarla ününü tüm geniş bir cografiyaya yaydı.

26 Haziran 1972’de hayata veda eden Zirek, ardında Kürt müziği için zengin bir miras bıraktı.