Dr. Kemal Etruşi: Irak'ın petrol ihracatı için Kürdistan Bölgesi'nin boru hattına ihtiyacı var
Erbil (Rûdaw) - Kürdistan Bölgesi Başbakanı Mesrur Barzani’nin Enerji İşleri Danışmanı Dr. Kemal Etruşi, Irak’ın Kerkük ve kuzeydeki diğer petrol sahalarından dünya pazarlarına ihracat yapabilmesi için Kürdistan Bölgesi üzerinden geçen boru hattına hem teknik hem de ekonomik olarak ihtiyaç duyduğunu belirtti.
Kürdistan Bölgesi Başbakanı Mesrur Barzani’nin Enerji İşleri Danışmanı ve eski Doğal Kaynaklar Bakanı Dr. Kemal Etruşi, Rûdaw’a verdiği özel röportajda Erbil-Bağdat arasındaki enerji krizine ilişkin açıklamalarda bulundu.
"Eski Irak-Türkiye boru hattı artık kullanılamaz"
1973 yılında inşa edilen ve 50 yılı aşkın süredir hizmet veren Irak-Türkiye boru hattının teknik ömrünü tamamladığını vurgulayan Etruşi, "Bu hat artık çalışır durumda değil. Kullanılabilir hale gelmesi için büyük çaplı bir yenileme yatırımına ihtiyaç var" dedi.
Etruşi, Kürdistan Bölgesi’nin kendi boru hattını inşa etme kararının da bu teknik yetersizliklere dayandığını kaydetti.
"Irak'ın tek seçeneği modern Kürdistan hattı"
Irak merkezi hükümetinin petrol ihracatını yeniden başlatabilmesi için en rasyonel ve uygulanabilir yolun Kürdistan Bölgesi üzerinden geçecek modern boru hattı olduğunu söyleyen Etruşi, bu hattın uluslararası standartlara uygun ve sürdürülebilir bir altyapı sunduğunu dile getirdi.
"Kalıcı çözüm için stratejik anlaşma gerekiyor"
Erbil-Bağdat ilişkilerinde yıllardır süregelen enerji krizine de değinen Etruşi, taraflar arasında günübirlik çıkarlar yerine uzun vadeli stratejik bir anlaşmanın yapılması gerektiğini ifade etti.
Etruşi açıklamasında, böyle bir anlaşmanın, hükümet değişimlerinden etkilenmeyecek şekilde yapılandırılması ve her iki tarafın da haklarını garanti altına alması gerektiğini vurguladı.
"BP'nin Kerkük anlaşması normal ancak koordinasyon şart"
İngiliz enerji şirketi BP’nin Kerkük'te Irak merkezi hükümetiyle yaptığı işbirliğini de değerlendiren Etruşi, BP’nin bölgedeki tarihî geçmişi nedeniyle bu anlaşmanın şaşırtıcı olmadığını söyledi.
Ancak BP’nin faaliyetlerinin Kürdistan Bölgesi coğrafyasında gerçekleştiğine dikkat çeken Etruşi, bu nedenle Kürdistan Bölgesi Hükümeti ile koordinasyonun kaçınılmaz olduğunu belirtti.
"BP'nin tarihi uzmanlığı rakipsiz"
BP’nin 1927-1971 yılları arasında bölgede aktif olarak faaliyet gösterdiğini hatırlatan Etruşi, "Kerkük, Taq Taq, Jambur ve Musul gibi sahalarda ilk keşifleri yapan şirket BP’dir. Sahip oldukları veri tabanı ve teknik uzmanlık başka hiçbir şirkette yok" dedi.
Etruşi, Irak hükümetinin bu tarihsel bağ nedeniyle BP’ye yeniden faaliyet daveti yaptığını da sözlerine ekledi.
Türkiye ile Irak arasında imzalanan Ham Petrol Boru Hattı Anlaşması
Türkiye ile Irak arasında 1973 yılında imzalanan Ham Petrol Boru Hattı Anlaşması, 2026 yılında sona erecek. Karar, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın imzasıyla 20 Temmuz 2025 tarihli Resmî Gazete'de yayımlandı.
Resmî Gazete’de yer alan 10113 sayılı karara göre, Türkiye ile Irak arasında 1973 yılında imzalanan Ham Petrol Boru Hattı Anlaşması 27 Temmuz 2026 itibarıyla yürürlükteki anlaşmalar, protokoller ve bunlara ek belgelerin geçerliliği sona erecek.
İki ülke arasında ilk olarak 1973’te imzalanan bu anlaşma, yıllar içinde çeşitli protokollerle güncellenmiş ve son olarak 2010 yılında 15 yıl süreyle uzatılmıştı.