Sıcak çarpması önemli bir tıbbi acil durum olup, beyin ve diğer iç organlara ciddi zarar verebilir ve kalıcı hasara neden olabilir. Sıcak çarpması genel olarak 50 yaş üzerindeki insanları etkiler, ancak haberlerde gördüğünüz gibi sağlıklı genç sporcular da sıcak çarpmasına maruz kalabilmektedir.
Sıcak çarpması sıklıkla kramp, yorgunluk ve baygınlık hissi gibi rahatsızlıklar ile başlar ve ilerlemesi halinde beyin kanaması gibi çok ciddi sonuçlarla karşılaşılabilir. Ancak hiçbir öncül rahatsızlık ve belirti olmadan da sıcak çarpması kaynaklı direkt beyin kanaması geçirebilirsiniz.
Tıbbi tanım olarak 40 dereceden daha büyük bir vücut sıcaklığına ulaşılması neticesinde ortaya çıkan merkezi sinir sistemini ilgilendiren komplikasyonların görüldüğü bir durumdur. Sıcak çarpması, vücudun sıcaklık kontrol sisteminde başarısızlığa neden olan ve genellikle yeterli sıvı almamakla birlikte yüksek sıcaklığa uzun süre maruz bırakıldığında ortaya çıkar.
Dikkat edilmesi gereken hususlardan bir tanesi de şudur: Sıcak çarpması yalnızca gündüz olmaz. Kentsel bir bölgede yaşıyorsanız, özellikle uzun süreli sıcak hava dalgası söz konusu olduğunda “sıcak kent efekti" olarak da bilinen, asfalt ve betonun gün boyunca ısıyı depolayıp gece bu ısıyı yavaş yavaş serbest bırakarak havanın daha yüksek sıcaklıklara ulaşmasına neden olur ve neticede gece vakti de sıcak çarpmasına maruz kalabilirsiniz.
Belirtiler
Sıcak çarpmasını en önemli belirtisi vücut sıcaklığı 40 derecenin üstünde olmasıdır. Diğer belirtileri sıralarsak:
- Baş ağrısı, baş dönmesi ve başta yanma hissi
- Yüksek hava sıcaklığına rağmen terleme olmaması
- Kırmızı, sıcak ve kuru cilt
- Kas güçsüzlüğü veya krampları
- Mide bulantısı ve kusma
- Güçlü veya zayıf olan hızlı kalp atışı
- Hızlı nefes alıp-verme
- Konuşmada zorluk, dilin peltekleşmesi
- Bilinç bulanıklığı veya bilinç kaybı-bayılma
Sıcağa bağlı hastalıklarla yakalanma riski olanlar kimler?
Yaş: 4 yaşından küçük ve 65 yaşından büyük olanlar özellikle savunmasızdır çünkü sıvı kaybını tolere edemezler.
Özellikli sağlık durumu olanlar: Kalp, akciğer veya böbrek hastalığı, obezite veya düşük kilo, yüksek tansiyon, şeker hastalığı, akıl hastalığı, orak hücre anemisi, alkolizm ve güneş yanığı olanlar.
İlaçlar: Tansiyon düşürücü ilaçlar (diüretikler), sakinleştiriciler, antidepresanlar.
Sıcak Çarpmasında İlk Yardım
Unutmayın! Sıcak çarpması tıbbi acil bir durumdur. İlk yapmanız gereken derhal 112’yi aramak ve hastaneye başvurmak. Herhangi bir gecikme ölüme sebebiyet verebilir.
Ambulansın gelmesini beklerken ilk yardıma başlayın. Kişiyi klimalı veya en azından serin, gölge bir ortama taşıyın. Mümkünse, kişinin vücut sıcaklığını ölçün ve gereksiz giysileri çıkarın. Ardından şu soğutma stratejilerini deneyin:
1. Cildi bir sünger veya bahçe hortumu yardımıyla suyla ıslatın ve vantilatörü kişinin üstüne doğrultun.
2. Hastanın koltuk altlarına, kasıklarına, boynuna ve sırtına buz paketleri uygulayın. Bu bölgeler deriye yakın kan damarlarıyla zengin olduğu için buraları soğutmak vücut ısısını düşürür. Ancak direkt buz temasından kaçının, mümkünse araya ince bir tülbent koyun. Aksi takdirde direkt buz teması cildi yakabilir.
3. Mümkünse hastayı ılık suda duşa veya küvete sokun. Aşırı soğuk sudan kaçının.
Keyifli ve huzurlu bir hafta geçirmeniz dileğiyle.
Yorumlar
Misafir olarak yorum yazın ya da daha etkili bir deneyim için oturum açın
Yorum yazın