Kamera: Faruk Uysal
Van (Rûdaw) – Van denince akla gelen dünyaca ünlü kahvaltısının baş tacı olan ve 20'den fazla endemik otla hazırlanan Van otlu peyniri geliyor. Peynirin adresi Tarihi Peynirciler Çarşısı da hem yerli hem de yabancı turistlerin ilgisini çekiyor.
Van'ın 100 yıllık geçmişe sahip tarihi Peynirciler Çarşısı, kentin doğal lezzetlerinin kalbinin attığı yer olarak biliniyor.
Yaklaşık 45 dükkanın bulunduğu bu otantik çarşıda, Van'ın yüksek yaylalarında üretilen ve coğrafi işaretle tescillenmiş meşhur otlu peynirin yanı sıra, tereyağı, bal, ceviz ve yoğurt gibi yöresel ürünler de satışa sunuluyor.
Kadın emeği ve doğal üretim
Çarşıdaki ürünlerin büyük bir kısmı Nordiz, Gorandeşt, Bahçesaray (Miks), Çatak (Şax) ve Muradiye (Bêgirî) gibi yaylalardan geliyor.
Bu ürünler, geleneksel ve tamamen doğal yöntemlerle, özellikle kadınların el emeğiyle hazırlanıyor. "Sirmo", "yabani nane", "kekik", "mendo", "heliz" ve "siyabo" gibi 20'den fazla şifalı bitkinin kullanıldığı otlu peynir, 2018 yılında "Van Otlu Peyniri" adıyla coğrafi işaret alarak tescillenmişti.
Van Peynirciler Çarşısı Dernek Başkanı Hasan Kayhan, "Çarşımızda yaklaşık 45 esnafımız var. Hepsi peynir ve diğer yöresel ürünlerin satışını yapıyor. Tereyağı, bal, tahin gibi Van'a özgü ne varsa burada bulabilirsiniz" dedi.
Turistlerin gözdesi otlu peynir
Çarşı, İran'dan ve Kürdistan Bölgesi'nden gelen turistlerin yanı sıra yerli ziyaretçilerin de yoğun ilgisini çekiyor.
Peynirci Muhammed Ayık, müşteri tercihlerini şöyle anlatıyor:
"Taze ve eskitilmiş peynirlerimiz var. Özellikle İran ve Kürdistan Bölgesi'nden gelen misafirlerimiz oluyor. Onlar daha çok toprağın altında 7-8 ay bekletilmiş, küflü ve eski peyniri tercih ediyorlar."
Urmiye'den gezmek için gelen Nazime isimli turist, "Urmiye'den geldik. Çarşıya peynir almaya geldik, burası çok güzel," derken, Diyarbakır'dan gelen Zinet ise "Biz de gezmeye geldik ve meşhur otlu peynirden alacağız," ifadelerini kullandı.
Enflasyon lezzetin tadını kaçırdı
Ancak bu otantik lezzetler, tüm Türkiye'yi etkisi altına alan yüksek enflasyondan nasibini alıyor. Geçen yıla oranla bazı ürünlerdeki fiyat artışları yüzde 50 ile yüzde 100'ü buluyor.
Esnaf Hakan Çakır, fiyatlardaki artışa dikkat çekerek, "Geçen sene kaliteli peynirin kilosunu 300 liraya satarken, bu yıl 500 lira oldu. Fiyatlar çok arttı" dedi.
Bu durumdan en çok şikayetçi olanlar ise tüketiciler. İzmir'deki çocuklarına hediye olarak peynir göndermek istediğini söyleyen Ayşe adlı vatandaş, tepkisini şu sözlerle dile getirdi:
"Onlar bana hediye göndermiş, ben de onlara peynir göndereyim dedim. Eskiden biz kendimiz yapardık, çok güzeldi. Geçen sene 150-170 liraya aldığımız peynire şimdi 300, 400 hatta 500 lira diyorlar. Böyle şey olur mu?"
Ağrı'dan peynir almak için geldiğini belirten Hacı İsmail ise, "Geçen yıl kilosunu 150 liraya aldığımız peyniri bu sene 270 liraya veriyorlar. Geçen seneye göre fiyatı çok fazla artmış" diyerek durumdan yakındı.
Fiyatlardaki artışa rağmen Van'ın otlu peyniri, sadece Türkiye'nin dört bir yanına değil, başta Avrupa ülkeleri olmak üzere dünyanın birçok noktasına gönderilerek Van'ın ve Türkiye'nin gastronomik zenginliğini tanıtmaya devam ediyor.
Yorumlar
Misafir olarak yorum yazın ya da daha etkili bir deneyim için oturum açın
Yorum yazın