Kadınlar artık yanmayacak!
Van (Rûdaw) - Kürt illerinde yere gömülü tandırlarda ekmek pişirilmesi sırasında yaşanan yaralanma ve ölüm olayları ile aşırı sıcak ve dumandan dolayı ortaya çıkan çeşitli hastalıklardan dolayı belediyeler önlem alma yoluna gitti.
Kürt illerinde tandır halen en büyük ekmek pişirme aracı. Kent merkezlerinde bile kenar mahallelerde yaşayan birçok aile fırınlarda ekmek almayarak, yere gömülü tandırlarda ekmek pişiriyor.
Ekmek pişirirken bazı kadınlar dengesini bozarak tandıra düşüyor. Bölge illerinde sıklıkla yaşanan tandıra düşme vakaları ağır yaralanma ve hatta ölümlerle sonuçlanıyor.
Tandırlar kar ve yağmurdan korunmak amacıyla kapalı yerlerde kurulduğu için ayrıca aşırı duman ve sıcaklık da miğren ağrılarına ve görme bozukluklarına yol açıyor. Sürekli eğilme ve zorlanma ise, bel fıtığının oluşmasına neden oluyor.
Yere gömülü bu tandırlar denilebilir ki kadınların adeta korkulu rüyası.
Halktan gelen yakınmalar üzerine belediyeler bazı illerde önlem alma yoluna gitti. Bazı illerde tandırlar açık alana çıkarılırken, bazı illerde de “ayakta tandır” projeleri geliştirildi.
Tandıra düşme vakalarını önlemek ve tandırda ekmek pişirmekten kaynaklanan hastalıkların önüne geçmek için en ilginç proje Van’ın Çaldıran ilçesinde geliştirildi.
En fazla tandıra düşme sonucu ölüm olaylarının yaşandığı öğrenilen Çaldıran’da belediye “ayakta tandır” adı altında bir projeyi Almanya’ya sundu.
Projenin kabul edilmesiyle 90 mahalleye günü birlik ekmek pişirilebilen tandırlar yerleştirilecek.
Tandırlarda pişirme işlemi ayakta yapılacak. Kadınlar hamuru evde yapmak zorunda kalmayacak, burada ayrı bir kabinde bulundurulan “hamur yapma makinesinden” hamuru yapabilecek.
Ayrıca, mahallelere sıradan tandırlar yerleştirilmeyecek aynı zamanda tandırların kurulduğu mekan çeşitli hizmetlerle donatılacak.
Rûdaw’a konuyla ilgili bilgi veren Çaldıran Belediyesi yetkilileri, tandırın kurulacağı alanda çocuk oyun alanları ve duş kabinlerinin de olacağını söyledi.
Çaldıran’da çok sayıda tandıra düşme vakasının yaşandığını ve birçok kadının bu şekilde ya sakat kaldığını ya da yaşamını yitirdiğini hatırlatan yetkililer, bu durumun kendilerini böyle bir proje hazırlamaya ittiğini söyledi.
Belediye yetkilileri, tandıra düşme vakaları dışında kadınların kapalı yerdeki tandırlar nedeniyle çeşitli hastalıklara yakalandıklarına da dikkat çekti ve bunu önlemek istediklerini kaydetti.
Van’ın Erciş ilçesinde de yine kadınlara kolaylık sağlaması ve kontrollü ekmek pişirilmesini sağlamak amacıyla belediye tarafından donanımlı tandırların kurulduğu öğrenildi.