Dünyayı küresel ısınmadan kurtarmak isteyen genç

Erbil (Rûdaw) - Geçen hafta dünya genelinde milyonlarca kişi sokaklara inerek dünya liderlerine iklim değişikliği için gerekli adımları atma çağrısında bulundu. Dünya genelindeki bu eylemlerin liderliğini İsveçli 16 yaşındaki genç kız Greta Thunberg yapıyor.

Birleşmiş Milletler'de dünya liderlerine meydan okuyan ve dünya çapında iklim değişikliği konusunda çığ gibi büyüyen kampanyanın başını çeken 16 yaşındaki Greta Thunberg’in bir yıl önce başlattığı kampanyada gençler ilk kez geçen yıl yetişkinlere başlattıkları kampanyaya katılma çağrısında bulundu.

Thunberg’in Cuma günleri okula gitmeyerek başlattığı eyleme bir süre sonra sendikalar üyelerini göndererek, memurlar da iş yerini terk ederek eyleme destek vermeye gitti. Eylemler dünya genelindeki 180 ülkeye yayıldı.

Düzenlenen eylemlerde her ülkede iklim değişikliğine ilişkin farklı mesajlar verildi. Bazı ülkelerde deniz seviyesinin yükselmesi ve buzulların erimesi, bazılarında zehirli atıkların artması dile getirildi. Hindistan’daki eylemin ana sloganı da plastik atıklardı. Avustralya’daki gösterilerde ise karbon yakıtı üretimi sektörünün genişlemesine ilişkin endişeler dile getirildi.

Protestolar geçen yıl karbondioksit salınım seviyesinin yükseldiği bir döneme geldi. Birleşmiş Milletler’de (BM) düzenlenen panelde dünya, iklim değişikliğine karşı uyarılarak, karbon seviyesinin azaltılması ve doğanın tahribattan korunması için 10 yıl süre kaldığı belirtildi.

Büyük Okyanus adalarında başlayan “İklim için Cuma günleri eylemleri”, daha sonra Avustralya, Japonya, Güneydoğu Asya ülkeleri, Avrupa, Afrika, Ortadoğu ve son olarak da New York’ta protestocuların “topraklarımızı kurtarın” sloganı ile tamamlandı.

BM'de düzenlenen İklim Zirvesi'ne katıldı

Greta Thunberg, BM’de düzenlenen iklim değişikliği toplantısına BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’in davetiyle katıldı. Toplantı 2015 yılında Paris Anlaşması’nda yer aldığı şekilde küresel ısınmayı 1,5 santigrat derecede sabitlemek amacıyla gerçekleştirildi.

Daha önce BM’de yapılacak İklim Zirvesi’ne katılmayacağını açıklayan ABD Başkanı Donald Trump,  İklim Zirvesi'nin yapıldığı Genel Kurul salonuna gelerek, kısa süre konuşmaları dinledikten sonra hiçbir şey söylemeden salondan ayrıldı. Trump 2017 yılında ülkesinin Paris İklim Anlaşması’ndan ayrıldığını açıklamıştı. Trump ile birlikte Brezilya Devlet Başkanı Jayr Bolsorano da küresel ısınmanın bir aldatmaca olduğunu belirtiyor.

Aktivist Thunberg, BM İklim Zirvesi’nde yaptığı konuşmada, “Benim burada olmamam gerek, okyanusun ötesinde okulda olmam gerek. Sizler ne cesaretle bizden umut bekliyorsunuz?” dedi

Greta Thunberg, “Boş sözlerinizle çocukluğumu ve hayallerimi çaldınız. Ben yine de şanslı çocuklardan biriyim. İnsanlar ölüyor, ekosistemimiz çöküyor, kitlesel yok oluşla karşı karşıyayız ama siz sadece para ve ekonomik büyümelerinizden bahsediyorsunuz. Buna nasıl cüret edersiniz? Gerçekten durumun ciddiyetini anlayıp, harekete geçmiyorsanız, bu şeytan olduğunuzu gösterir.

Buraya gelip her şeyi yaptığınızı söylüyorsunuz. Gerçekten durumun ciddiyetini anlıyorsanız ve halen harekete geçmiyorsanız bu şeytan olduğunuzu gösterir ama buna inanmak istemiyorum… Bizi hayal kırıklığına uğratıyorsunuz ama gençler artık sizin ihanetinizin farkına vardı. Gelecek nesillerin gözü sizin üstünüzde olacak” ifadelerini kullandı.

Dünya genelinde 4 milyondan fazla kişi katıldı

Bazı verilere göre Cuma Eylemleri’ne dünya genelinde 300 bini New York’ta olmak üzere dört milyondan fazla kişi katıldı.

Thunberg 2018 yılının Ağustos ayında eylem düzenlemeye başladı. 9. Sınıfta okuyan Thunberg, İsveç’te aşırı sıcaklık ve orman yangınlarının yaygınlaştığı bir dönemde İsveç’te 9 Eylül’de gerçekleşecek genel seçimlere kadar Cuma günleri okula gitmeme kararı aldı. Greta, uzun süre her gün Stockholm’de bulunan meclis binasının önündeki kaldırımın üzerinde sessizce oturdu. Oradan geçenlere “Bunu yapıyorum, çünkü siz yetişkinler benim geleceğimi mahvediyorsunuz” yazan broşürler dağıttı.

Greta’nın eylemi istediği gibi bir yıl içinde büyük kitlelere ulaştı. Ancak bu eylemlerin toplumu ne kadar harekete geçirerek hükümetler ve özellikle karbonmonoksit gazının salınımında rolü olan şirketler üzerinde bir baskı oluşturacağı belli değil.

Amerika dünyanın en büyük ekonomosi olarak, sanayi döneminin başlamasından itibaren tehlikeli gazın salınımında en büyük paya sahip. Amerika’nın yeni yönetimi enerji sektöründe iş imkanları oluşturma bahanesiyle çevre koruma ile ilgili yasaların çoğunu rafa kaldırmış durumda.

New York Times gazetesine konuşan Çevre Politikaları Doçenti Megan Mullin, “Bu küresel hareketin hükümetler üzerinde siyasi baskı kurarak alacakları kararlara etki etmesini sağlaması gerekir. Hükümetler üzerinde baskı kurarak iklim değişikliği için tehlikeli olabilecek kararları almalarını engellemeleri gerekir” dedi.

Karbonmonoksit gazı salınımında dünyanın lider ülkesi olan Çin’de şu ana kadar herhangi bir iklim değişikliği karşıtı gösteri düzenlenmedi. İklim eylemleri gösterilerini düzenleyen genç grubun bir üyesi İngiliz Gardian gazetesine yaptığı açıklamada, “Çin gençlerinin kendine has özellikleri var. İklim değişikliği bizim için önemli ve bu meseleye hassas yaklaşıyoruz” ifadelerini kullandı.

Karbondioksit’ten daha tehlikeli olan Metan gazı

Uzmanlar, Karbonmonoksit gazından daha tehlikeli olan Metan gazı salınımı konusunda uyarıyor. Metan gazı salınımının son beş yılda dikkat çekici bir şekilde arttığını belirten uzmanlar, İngiliz Reuters ajansına yaptıkları açıklamada, “Metan gazı 2013 yılından 2018 yılına kadar önceki beş yıla oranla havada yüzde 50 arttı. Metan gazının artmasındaki etkinin yüzde 25’i küresel ısınmadan kaynaklanıyor” dedi.

Uzmanlar şu ana kadar Metan gazı salınımının bu şekilde hızlı artmasının nedenlerini tam olarak çözemedi. Ayrıca çözüm konusunda da bir önerileri yok.