Netanyahu neden Şarm El Şeyh’e gidemedi?

Haber Merkezi – İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Mısır’da düzenlenen Gazze Zirvesi’ne katılımını son anda iptal etti. İki üst düzey diplomatik kaynağa göre bu kararın arkasında, Türkiye ve Irak’ın yoğun diplomatik baskısı bulunuyor.

ABD Başkanı Donald Trump ve Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah El Sisi’nin eş başkanlığında düzenlenen zirvenin amacı, Gazze Şeridi’ndeki savaşı sona erdirmeye yönelik bir belge imzalamaktı.

Mısır Cumhurbaşkanlığı, başlangıçta Netanyahu’nun katılımını doğrulamıştı. Ancak perde arkasında yürütülen diplomatik temaslar sonucunda planlar değişti.

Türkiye’nin girişimi

İsmini vermek istemeyen bir Türk diplomatik kaynak, AFP’ye yaptığı açıklamada, “Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın girişimi ve Türkiye’nin diğer bölgesel liderlerle yürüttüğü diplomatik çabalar sayesinde, Netanyahu’nun Mısır’daki toplantıya katılması engellendi” dedi.

Türk basınında yer alan haberlere göre, Erdoğan’ın uçağı Şarm El Şeyh’e inişi sırasında Netanyahu’nun katılım ihtimaline karşı Kızıldeniz üzerinde bir süre bekledi, İsrail Başbakanı’nın toplantıya gelmeyeceği kesinleşmeden iniş yapmadı.

Irak’tan boykot uyarısı

Irak da Netanyahu’nun zirveye katılımına karşı sert bir tutum sergiledi.

Irak Başbakanı Muhammed Şiya Sudani’nin danışmanı Ali Musevi, AFP’ye yaptığı açıklamada, “Netanyahu’nun katılması halinde Irak heyetinin zirveyi boykot edeceğini Mısır tarafına bildirdik” dedi.

Musevi, ayrıca “bazı diğer ülkelerin de Netanyahu’nun katılımı halinde çekilmeyi planladığını” ifade etti.

Netanyahu cephesi: “dini bayram” gerekçesi

İsrail Başbakanlık Ofisi, Mısır tarafından katılımının doğrulanmasından yaklaşık 40 dakika sonra bir açıklama yayımladı.

Açıklamada, Netanyahu’nun zirveye katılamama gerekçesi olarak Yahudi Simhat Tora Bayramı’nın başlaması gösterildi:

“Başbakan Netanyahu, ABD Başkanı Trump tarafından Mısır’da düzenlenen konferansa davet edilmiştir. Ancak dini bayramın başlamasına çok kısa süre kaldığı için davete katılamayacaktır.”

Diplomatik kaynaklara göre, Mısır tarafı Netanyahu’ya “hoş karşılanmayacağı” mesajını iletmek zorunda kaldı ve ziyaret bu nedenle iptal edildi.

Arka plan: Bölgesel gerginlikler

 

Netanyahu’nun zirveye katılımı, Trump’ın Sisi ile yaptığı telefon görüşmesinin ardından kesinleşmiş gibi görünüyordu. Ancak Erdoğan’ın tepkisi ve Irak’ın boykot uyarısı, planların değişmesine yol açtı.

The Guardian’ın haberine göre, Erdoğan, Netanyahu’nun katılımı kesinleşirse “uçağını Şarm El Şeyh’e indirmeyeceğini” bildirdi. Türk yetkililerin bu itirazı, Netanyahu’nun katılım kararının iptalinde belirleyici oldu.

İsrail Başbakanlık Ofisi’nin yanı sıra, Netanyahu’nun koalisyonundaki bazı aşırı sağcı bakanların da katılım halinde istifa tehdidinde bulunduğu bildirildi.

Uluslararası yansımalar

Netanyahu hakkında Uluslararası Ceza Mahkemesi tarafından Gazze’deki savaş suçları iddiaları nedeniyle çıkarılmış bir tutuklama emri bulunuyor.

Mısır, mahkemenin tarafı olmasa da Netanyahu’nun zirveye katılımı, bölgedeki birçok Arap ülkesi açısından diplomatik bir kriz yaratma potansiyeli taşıyordu.