Irak'ta tarihi adım: 'Basra Özerk Bölgesi' için resmi süreç başladı

Erbil (Rûdaw) - Irak Yüksek Bağımsız Seçim Komisyonu, ülkenin petrol zengini kenti Basra'nın tıpkı Kürdistan Bölgesi gibi özerk bir yapıya kavuşması için ilk somut adımı attı. Referandum yolunu açacak imza toplama formları resmen dağıtıldı.

Irak'ın güneyindeki Basra vilayetinin federal bir bölgeye dönüştürülmesi tartışmaları yeniden alevlendi. 2003 yılından bu yana gündemde olan ancak Bağdat yönetiminin direnciyle karşılaşan "Basra Bölgesi" projesi için yasal süreç 18 Aralık 2025 itibarıyla resmen başladı.

Komisyon onayı verdi, imzalar toplanıyor

Rûdaw'a konuşan Irak Yüksek Bağımsız Seçim Komisyonu Medya Ekibi Başkanı İmad Cemil, Basra'daki ofislerine resmi yazının ve imza toplama formlarının gönderildiğini doğruladı. Komisyonun Basra Ofisi Müdürü Haydar Muhammed ise dün itibarıyla formların, referandum talebinde bulunan sivil toplum kuruluşu temsilcilerine teslim edildiğini açıkladı.

Süreç nasıl işleyecek?

Irak Anayasası'na göre, bir vilayetin "Bölge" statüsü kazanabilmesi için oldukça kapsamlı ve zorlu bir yasal prosedürün tamamlanması gerekiyor.

 Sürecin başlayabilmesi için atılması gereken ilk adım, vilayetteki seçmenlerin yüzde 2'sinin imzasını taşıyan resmi bir başvurunun yapılmasıdır.

İlk başvurunun onaylanması halinde süreç daha kritik olan ikinci aşamaya geçiyor. Bu noktada Seçim Komisyonu özel merkezler açarak halkı davet ediyor ve bir sonraki aşamaya geçilebilmesi için seçmenlerin en az yüzde 10'unun bizzat bu merkezlere giderek imza vermesi şart koşuluyor.

Eğer bu zorlu eşik aşılır ve gerekli imzalar toplanırsa, dosya Bakanlar Kurulu'na sevk ediliyor ve Basra'da yapılacak halk oylaması (referandum) için resmi bir tarih belirleniyor.

Petrol gelirleri ve özerklik talebi

Irak petrolünün büyük kısmını üreten ve ülkenin denize açılan tek kapısı olan Basra'da halk, yıllardır merkezi hükümetin gelir dağılımındaki adaletsizliğinden şikayetçi. Bölge halkının bir kısmı özerkliği, petrol ve liman gelirlerinden daha fazla pay almak ve yerel yönetimi güçlendirmek için bir fırsat olarak görüyor.

 Ancak bazı siyasi çevreler, bu adımın Irak'ı daha fazla bölünmeye götüreceği endişesini taşıyor.

Kürdistan Bölgesi şu an Irak anayasasına göre ülkedeki tek federal bölge statüsünde bulunuyor. Basra girişimi başarılı olursa, Irak'ın idari yapısında köklü bir değişiklik yaşanacak.