Irak’ta parlamento başkanlığı düğümü: Sünni cephede Halbusi'nin karşısına Samarrayi çıktı
Bağdat (Rûdaw) - Irak Parlamentosu'nun ilk oturumuna saatler kala Sünni cephesindeki rekabet kızıştı. Azim İttifakı, Müsenna Samarrayi 'yi parlamento başkanlığı için "en güçlü aday" olarak öne çıkarırken, Şii Koordinasyon Çerçevesi'nin Muhammed Halbusi'nin adaylığına veto koyduğu ve alternatif isim istediği bildirildi.
Bağdat'ta siyasi trafik hızlandı. Azim İttifakı, parlamento başkanlığı için liderleri Müsenna Samarrayi 'yi resmen aday gösterdi.
Rûdaw’a konuşan Azim İttifakı üyesi Azzam Hamdani, siyasi tarafların verdiği sözlere ve güven ortamına dikkat çekerek, "Samarrayi 'yi destekliyoruz" dedi.
"En güçlü aday Samarrayi "
Hamdani, cumartesi günü (27 aralık 2025) yaptığı açıklamada, "Son derece iyimseriz; yeni parlamento başkanı Müsenna Samarrayi 'dir. Hiçbir tarafın ona itirazı yok ve bu makam için en güçlü aday o" ifadelerini kullandı.
Azim İttifakı milletvekili Mahmud Kaysi de sosyal medya hesabı X üzerinden yaptığı paylaşımda, meclis başkanlığı sembolü olan "çekiç"in Samarrayi ’nin elinde olacağını savundu. Kaysi, "Bu, objektif kriterlere ve sorumlu bir vizyona dayalı bir haktır. Müsenna Samarrayi parlamento başkanıdır" dedi.
Şii liderlerden Halbusi’ye: Yerine başkasını seç
Öte yandan Rûdaw’ın Koordinasyon Çerçevesi’ne yakın bir kaynaktan edindiği bilgiye göre, Şii liderler Muhammed Halbusi’nin adaylığına sıcak bakmıyor.
Kaynak, Hadi Amiri, Nuri Maliki, Ammar Hekim ve Kays Hazali’nin dün gerçekleştirdiği toplantıda alınan kararı şu sözlerle aktardı:
"Liderler Halbusi’ye, üzerinde veto olduğunu ve siyasi tarafların kendisi üzerinde uzlaşamadığını iletti. Bu nedenle kendisinden yerine başka birini aday göstermesi istendi."
Bu gelişme üzerine Muhammed Halbusi’nin, kendi yerine Takaddum Fraksiyonu Başkanı Haybet Halbusi'yi belirlediği iddia edildi.
İlk oturum Pazartesi günü
Irak Parlamentosu, yeni yasama döneminin ilk oturumunu 29 aralık 2025 pazartesi günü saat 12:00’de gerçekleştirecek.
Parlamento basın ofisinden yapılan açıklamaya göre, oturumun gündemi iki maddeden oluşuyor: Milletvekillerinin yemin töreni ve ardından Parlamento Başkanı ile iki yardımcısının seçilmesi.
Başkan ve yardımcılarının seçilebilmesi için meclis üye tam sayısının salt çoğunluğunun (50+1) oyu gerekiyor.
Sünni partilerde "puan usulü" pazarlık
Rûdaw’ın edindiği bilgilere göre, Sünni bloklar arasındaki makam dağılımı, partilerin sandalye sayısına dayalı bir "puan sistemi" üzerinden yürütülüyor.
Taraflar arasında varılan ön mutabakata göre, Parlamento Başkanlığı koltuğunun Takaddum’a verilmesi halinde parti kabinede yalnızca bir bakanlıkla temsil edilecek; aksi takdirde iki bakanlık talep edecek.
Başkanlığın Azim İttifakı’na geçmesi senaryosunda ise Azim, başkanlığın yanı sıra bir bakanlık daha elde edecek ancak bu durumda "egemen" (siyadi) nitelikteki kritik bakanlık Takaddum’a bırakılacak.
Sünni partiler, kurulacak yeni hükümette toplam 6 bakanlık talep ediyor. Planlamaya göre Egemenlik (Siyade) ve Hasm ittifaklarına da birer bakanlık düşecek.