Basra (Rûdaw) - Irak’ın petrol zengini vilayeti Basra’da aşiretlerin kontrolsüz bir şekilde silahlanması ülkeyi yeni bir felakete sürüklüyor. Aşiretler arasındaki çelişkiler çoğu zaman şiddet olaylarına dönüşüyor ve kan akıyor. Aşiret ileri gelenleri, hükümet ve yasaların bu gidişatı önleme konusunda yetkin olmadığını savunuyor.
Basralı Binbaşı Ali Şayi, İranlı Şii bir din adamına hakaret ettiği öne sürülerek gözaltında alındı. Ardından kendisine uyuşturucu ticareti suçlaması yöneltildi. Bağdat’ta gözaltına alınan Şayii'nin bilinmeyen bir yerde tutulması, mensubu olduğu Hamudi aşireti içerisinde de tartışmaya yol açtı. Aşiret liderleri bir araya gelerek sorunun derhal çözülmesini istedi.
Ali Şayi’nin gözaltına alınmasının ardından Haşdi Şabi komutanlarından Vasık Battat, Binbaşı Ali Şayi ve ailesini sosyal medyadan paylaştığı bir video ile tehdit ederek, "Allah'a ve Peygamberine yemin ediyorum gözlerini çıkaracağım. Allah'a yeminler olsun senin ve çocuklarının başını kesip sigara tabakası yapacağız. Allah'a yeminler olsun senin başına bir şeyler getireceğiz. Sen, seninle hareket edenler, akrabaların ve hakaret etmene destek veren herkese söylüyorum" dedi.
Foto: Vasık Battat, Haşdi Şabi Komutanı
Bu tehditlerden sonra savcılık Binbaşı Ali Şayi'yi uyuşturucu ticareti yapmakla suçladı.
Hamudi aşiretinin önde gelen şahsiyetleri bir araya gelerek duruma tepki gösterdi. Aşiret liderleri, Wasık Batat’ın üyesi olduğu aşiretin bu konuda tavır almasını istedi.
Rûdaw'a konuşan Binbaşı Şayi'nin kardeşi Said Şayi, "Sayın Sadr, Sistani ve hükümete başvurduk. Ancak şimdiye kadar hiç cevap alamadık. Tüm bunlara rağmen İranlı Wasık Battat isimli biri Ali'yi tehdit etti. 'Allah'a yeminler olsun senin ve çocuklarının başını kesip sigara tabakası yapacağız' dedi" ifadelerini kullandı.
Ailesi geleceğinden endişe duyduğu Binbaşı Şayi'nin sağlık durumunu öğrenmek istiyor.
Said Şayi, "Bağdat'ta bir güç alıp götürdü. Nereye götürdüklerini Allah bilir. İdam mı ettiler, öldürdüler mi Allah bilir. Birkaç şüpheli yakalandı. İkisi İranlı, ikisi de Iraklıydı. Uyuşturucu madde vardı üzerlerinde. Binbaşı olan kardeşim onları telefon bağlantısı ile tespit ederek, tuzağa düşürdü. Savcının izniyle de onları yakalamaya gitti" diye konuştu.
Artık olay yasal olmaktan çıkarak iki aşiret arasındaki soruna dönüştü. IŞİD’le savaşta kullanılan silahların aşiretlerin elinde olması sorunun çözümünü zorlaştırıyor.
Irak'ın güneyinde aşiretlerin egemenliği, anayasa ve iktidarın egemenliğinden daha üstün tutuluyor. Aşiretler arasındaki düşmanlık sürekli ölümlere sebep oluyor. Irak hükümetinin bu sorunları yasalarla çözme gücü yok.
Gurna kasabasındaki Beni Malik Aşireti divanında toplanan ileri gelenlere neden bu kadar çok silah taşıdıklarını sorduk.
Beni Malik Aşireti lideri Şeyh Zirham Maliki, "Evinde hafif silah bulundurmak her Iraklının hakkıdır. Tüm dünyada tehdit ve tehlikeler var. Iraklı vatandaşların da kendilerini, akraba ve ailelerini korumaya hakkı var. Ancak şimdi silahlanma çok yaygınlaştı. Bazı aşiretlerde gelişmiş silahlar var. Bunlar önceki rejim ve savaştan kalan silahlardır" diyerek sivillerin hafif silah bulundurması gerektiğini savundu.
Foto: Şeyh Zirham, Beni Malik Aşireti Lideri
Irak halkı, iyi günlerde ve kötü günlerde duygularını silahlarla havaya ateş açarak ifade ediyor. Zirham ayrıca, Irak geneli ve özellikle Basra'da silahsızlanmak için önerilerde bulundu.
Zirham, "İşsizlere silahların bir kısmını teslim etmek şartıyla iş imkanı verilmeli. Örneğin, aşiretin teslim edeceği 50 silah karşılığında bakanlıklara bağlı dairelerde veya genel bir şirketlerde iş verilmeli" şeklinde konuştu.
Bazı aşiret üyeleri Irak silahlı güçleri ve hükümete güvenmiyor. Sorunların çözümünde tarafsız davranmadığı için silaha başvurarak, "Hiç kimse yasalar adına bize zulm edemez" diyor.
Zirham konuya ilişkin olarak şöyle dedi:
"Irak yönetimi, Irak devleti, Cumhurbaşkanı, Başbakan hepsi bir aşirete mensuptır. Kürtler de, Araplar da. Arapça'da şöyle bir söz var: Kimse toprak altından çıkmadı, herkes bir aşirete mensup olmalıdır. Devlet sınır ve topraklarını savunabilir, bu hakikattir. Ancak ayrımcılık çok. Bir yönetici kendi aşiretinin çıkarı için yasaları çiğneyerek başkasının toprağına el koyuyarsa o zaman ben ne yapmalıyım?"
Günlük işleriyle ilgilenmeye devam eden Basra halkına göre, hükümet ve aşiretler şehirlerini tehlikeye sürüklüyor.
Basra'da her aşiretin özel kıyafetleri var ve bu kıyafetler genelikle Aşar Pazarı'nda satılıyor. Bunun yanı sıra onlarca parti, silahlı güç ve aşiret bayrağı burada satılıyor.
Foto: Sewaud aşiretinin bayrağı
Foto: Beni Tenim aşireti bayrağı
Burada herhangi bir aşiretin bayrağına hakaret etmek, din yada büyük bir askeri güce hakaret etmekle eşdeğer görülüyor.
Aşar pazarında dükkan işleten Riyaz Abbas, güvenlik sorunları sebebiyle işleri iyi gitmediğini söyledi.
"Yasalar işlemiyor, aşiretler toplumsal sorunları parayla çözüyor" diyen Abbas başına gelen bir olayı şöyle anlattı:
"Arkadaşımla dükkan önüne jeneratör konulmaması konusunda anlaşmıştık. Buna rağmen jeneratörü koydu. Sözlü olarak eleştirdiğim için bana, 'Eğer kendine saygı duyuyorsan iki saatte evini taşı yoksa başka yöntemlere başvuracağım' dedi. Daha sonra diğer esnafları benim dükkanıma gelmemeleri için tehdit etti.
Foto: Riyaz Abbas, Basralı esnaf
Saat ikide evime silahlı saldırı düzenledi. Polisler parmak izlerini alıp, kurşun yerlerinin fotoğraflarını çekti. Savcı şahit istedi, kimse cesaret edemedi. Beyefendi gelip herkesi tehdit etmiş, şahit olanlardan içerde kaldığı gün başına 50 bin dinar (yaklaşık 250 TL) alacağını söylemiş. Yasaları aşiretlere uygulama ihtimali sıfır. Her açıdan yasa ve aşiretler sıfırdır. Madem aşiretler sorunları parayla çözebiliyor, neden güçlü bir ülke olamıyoruz?"
Yasalara göre Iraklı aşiretlerin silahlanması suç sayılmıyor. Ancak birbirlerine karşı silah kullanmaları Anayasanın 4'üncü maddesine göre terör suçu kapsamına giriyor.
Buna rağmen aşiretler hiç çekinmeden birbirlerinden intikam alıyorlar. Aşiret savaşlarında haftada 3-5 kişi öldürülüyor. Irak'ta silahlanma ve aşiretçilik büyük tehlikeler doğurmuş durumda.
Heşdi Şabi ve Irak ordusuyla çalışan milis güçlerle ilgili sorunlar henüz çözülememişken buna bir de aşiret sorunu eklendi.
Yorumlar
Misafir olarak yorum yazın ya da daha etkili bir deneyim için oturum açın
Yorum yazın