Haber Merkezi - ABD'nin Suriye Özel Temsilcisi ve Ankara Büyükelçisi Tom Barrack, Washington'un "yeni bölgesel düzen" arayışını anlatırken I. Dünya Savaşı sonrası kurulan sistemi hedef aldı.
Enerji kaynaklarının Batı’ya ulaşımında siyasi sınırları eleştiren Barrack, “1919'dan beri ulus-devletler tarafından engellenmiş durumdayız. Her devletin farklı bir hükümet türü tarafından yönetilmesi fikri pek iyi işlemedi” dedi.
ABD Büyükelçisi Tom Barrack, Yunan gazetesi Kathimerini’ye verdiği röportajda Türk-Yunan ilişkileri, Doğu Akdeniz ve enerji koridorları hakkında çarpıcı değerlendirmelerde bulundu.
Barrack’ın özellikle ulus-devlet yapısına ve sınırların ekonomi üzerindeki etkisine dair sözleri dikkat çekti.
“Ulus-devlet modeli işlemedi”
Bölgesel refahın artırılması için Hazar Denizi’nden Akdeniz’e uzanan tarihi ticaret yollarını (İpek ve Baharat Yolu) örnek gösteren Barrack, mevcut siyasi yapıların bu akışı durdurduğunu savundu.
Amerikalı Büyükelçi, küresel bakış açısını şu sözlerle özetledi:
“Geçmişten ne öğrendik? Baharat ve İpek Yolu, Doğu'yu Batı'ya bağlardı ve medeniyetlerin kaynaşması gerçekleşirdi. Bu tekrar olabilir ancak 1919'dan beri ulus-devletler tarafından engellenmiş durumdayız. Her ülkenin, her devletin farklı bir hükümet türü tarafından yönetilmesi fikri pek iyi işlemedi.”
“Siyasi müdahaleden refahla kurtulursunuz”
Hazar Denizi’ndeki fosil yakıt kaynaklarının, Türkiye ve Yunanistan üzerinden Akdeniz’e ulaşmasının önündeki engellerin siyasi olduğunu belirten Barrack, “Bu siyasi müdahaleden nasıl kurtulacaksınız? Siyasi müdahaleden refah yoluyla kurtulursunuz” ifadelerini kullandı.
Heybeliada için tarih verdi
Röportajda Heybeliada Ruhban Okulu’nun durumu da gündeme geldi. Konunun ABD Başkanı Donald Trump ve Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan için kilit öneme sahip olduğunu belirten Barrack, okulun açılması için ilk kez net bir tarih telaffuz etti:
“Okulun Eylül 2026'da potansiyel olarak yeniden açılmasını hedefliyoruz. İlerlemeyi izlemek ve tartışmaları hızlandırmak için buradayız.”
Doğu Akdeniz’de Türkiye ve Yunanistan ilişkilerinin iyileştirilmesi gerektiğini savunan Barrack, ABD’nin bu süreçte bir "köprü" olabileceğini söyledi. Kıbrıs meselesine de değinen Büyükelçi, tartışmalı bir benzetme yaparak, “Sağlıklı bir vücudun ortasında bir apse (irin) barındıramazsınız. O vücudun her parçasının iyileşmesi gerekir. Kıbrıs kilit bir parça” dedi.
Büyükelçi Tom Barrack ile yapılan söyleşi şöyle:
Fener'e ziyaretinizin ve Ekümenik Patrik Bartholomeos ile görüşmenizin amacı neydi?
Ziyaretimin amacı elbette iki yönlü. Birincisi, İznik'in 1.700'üncü yıldönümünde papanın gelişi arifesinde, Başkanım adına tebriklerimizi, takdirlerimizi ve derin dostluğumuzu iletmek.
İkincisi, Hazretleri (Patrik) Amerika'yı ziyaret ettiğinde, patronum Başkan ile Oval Ofis'te Heybeliada Ruhban Okulu konusu gündeme gelmişti – ki bu konu Cumhurbaşkanı Erdoğan için olduğu kadar Başkan Trump için de kilit öneme sahip. Biz de ilerlemeyi izlemek ve tartışmaları yönlendirmek, hızlandırmak, kolaylaştırmak adına yapabileceğimiz bir şey olup olmadığına bakmak istedik; okulun Eylül 2026'da potansiyel olarak yeniden açılmasını hedefliyoruz.
Dolayısıyla, dünya çapındaki tüm patrikler, ekümenik destekçiler, başpiskoposlar ve piskoposlarla burada olmak harika bir fırsattı; ben de o inayetten biraz nasiplenmeyi umuyorum.
Türk-Yunan ilişkilerine hakim biri olarak, ilişkilerin, özellikle de Doğu Akdeniz bağlamında iyileştirilmesi için nasıl bir yol haritası görüyorsunuz?
Bence süreç şu an başlıyor. Dünyada gördüğümüz şey, geçmişin pişmanlıklarını bir kenara bırakıp yeni bir paradigma yaratmaya yönelik yeni bir ivme. Ve bu, Yunanistan ve Türkiye ile başlamalı. Birbirine bağlı iki büyük ülkenin, yüzlerce, binlerce yıl önce yaşanmış şeyler yüzünden hâlâ husumet duymasının hiçbir mantığı yok.
Yunanistan'da harika bir yeni Amerikan büyükelçimiz var. Kendisi çok iyi arkadaşımdır. Başkanımızla bu konuyu konuştuk ve "Acaba bu iki tuğlayı yeni bir şekilde, parça parça bir araya getiren harç olabilir miyiz?" dedik. Zamanı geldi. Bu olmalı. Birbirimizle ilişki kurma konusunda yeni bir bölgesel düzenin hayata geçmesi gerekiyor. Umuyorum ki Amerika bunun gerçekleşmesi için bir köprü olabilir. Hedefimiz bu.
İki ülke arasında Doğu Akdeniz için bir tür forum oluşturulmasının etkili bir yol haritası olabileceğini düşünüyor musunuz?
Kesinlikle. Yüzde yüz. Böyle olması gerekir. Her şey iletişimle başlar. Ve iletişim, korkudan ziyade refah güdüsüyle ilerler. Dolayısıyla, iki ülkenin bir araya gelmesiyle nelerin yaratılabileceğini bir düşünün; her iki ülke için, tüm insanlar için... Doğu Akdeniz'de yeni bir dokuya, birliğe, refaha ve çocuklar için daha iyi hayamlara dair tüm umut ve hayalleri düşünün.
Hazar Denizi'nden Akdeniz'e uzanan bir "formül"den bahsettiniz. Bu neleri kapsıyor?
Ben sadece alınan derslere bakıyorum. Geçmişten ne öğrendik? Patronum da aynısını yapar. Başkan Trump'ın bu küresel bakış açısına sahip olabilmesinin nedeni, bir tarih öğrencisi olmasıdır. Baharat Yolu ve İpek Yolu, Doğu'yu Batı'ya üç veya dört farklı rota üzerinden bağlardı. Ve bu refah yolu boyunca medeniyetlerin kaynaşması gerçekleşti. Bu tekrar olabilir, ancak 1919'dan beri ulus-devletler tarafından engellenmiş durumdayız. Her ülkenin, her devletin farklı bir hükümet türü tarafından yönetilmesi fikri pek iyi işlemedi. Dolayısıyla, yeni bir refah tarzı yaratmak için şunu düşünün: Hazar Denizi'nde, Yunanistan ve Türkiye'nin giriş kapısı olduğu Akdeniz'e ulaşımı engellenmiş çok fazla fosil yakıt kaynağımız var. Nasıl açık olmazlar? Bu siyasi müdahaleden nasıl kurtulacaksınız? Siyasi müdahaleden refah yoluyla kurtulursunuz. Umudumuz budur.
Kıbrıs bu bölge için önemli mi? Bu sorunların ele alınması açısından?
Evet. Sağlıklı bir vücudun ortasında bir apse (irin) barındıramazsınız. O vücudun her parçasının iyileşmesi gerekir. Ve Kıbrıs kilit bir parça. Bu yüzden umudumuz, sürecin orayı da kapsamasıdır.
Yorumlar
Misafir olarak yorum yazın ya da daha etkili bir deneyim için oturum açın
Yorum yazın