Haber Merkezi - PANORAMATR’ın Temmuz 2025’de yaptığı kamuoyu araştırması, halkın yüzde 69’unun PKK’nin silah bırakma kararını desteklediğini ortaya koydu. Kürt meselesinde eşitlik ve anayasal haklar öncelikli talepler arasında yer aldı. Ancak af, Öcalan’ın durumu ve siyasi tutuklular konusu henüz toplumda tam kabul görmüş değil.
Karar’dan Feyza Nur Çalıkoğlu’nun haberine göre, PANORAMATR’ın Temmuz 2025 tarihli araştırması, PKK’nin silah bırakma kararına yönelik toplumsal desteğin genişlediğini ortaya koydu.
Türkiye genelinde 1674 kişiyle yapılan yüz yüze ankete göre, katılımcıların yüzde 69’u PKK’nin silahsızlanmasını olumlu karşılıyor.
Bu oran, Ocak 2025’te yüzde 50 seviyesindeydi. Sürece destek, özellikle Kürt meselesinde eşit yurttaşlık ve anayasal haklar talepleriyle öne çıkıyor.
Silahsızlanmaya yüksek destek, ama “Af” konusunda tereddüt sürüyor
Ankette, Abdullah Öcalan’ın 27 Şubat’ta yaptığı çağrı ve PKK’nin 12 Mayıs’taki fesih kararı sonrası desteğin hızla arttığı görülüyor.
Toplumun yüzde 70’i silahsızlanmanın Türkiye’ye olumlu katkı sunacağına inanırken, bu oran Kürt/Zaza kökenli katılımcılarda yüzde 89’a çıkıyor.
Ancak PKK üyelerine af (yüzde 21 destek) ve Öcalan’ın cezaevi koşullarının iyileştirilmesi (yüzde 19 destek) gibi adımlar kamuoyunda halen temkinli yaklaşılıyor.
Siyasi kimliklere göre desteğin seyri
Sürece verilen destek siyasi partiler arasında önemli farklılıklar gösteriyor:
DEM Parti seçmeninin %89’u,
AK Parti seçmeninin %86’sı,
MHP seçmeninin %80’i destek veriyor.
CHP’de bu oran %57’ye, İYİ Parti’de ise %28’e düşüyor.
Bu dağılım, çözüm süreci algısının siyasi kimlikle yakından bağlantılı olduğunu gösteriyor.
Kürt sorununun varlığına ilişkin farklı görüşler
Araştırmaya göre katılımcıların yalnızca yüzde 37’si Türkiye’de bir Kürt sorunu olduğunu kabul ediyor.
DEM Parti seçmeninde bu oran yüzde 90’a yükseliyor. Buna karşılık, İYİ Parti seçmeninin yalnızca yüzde 2’si böyle bir sorunun varlığını kabul ediyor.
Ayrımcılık ve eşitlik algısında derin uçurum
Kimlik temelli ayrımcılık da araştırmanın öne çıkan bulguları arasında.
Genel nüfusun yüzde 18’i ayrımcılığa uğradığını belirtirken, Kürtlerde bu oran yüzde 51’e çıkıyor. DEM Parti seçmeninde ise yüzde 64’lük bir ayrımcılık algısı bulunuyor.
Devlet karşısında eşit yurttaşlık algısı da oldukça farklılaşıyor:
Türk kökenli katılımcıların yüzde 65’i eşitlik olduğunu düşünürken,
Kürt katılımcılarda bu oran yüzde 33’e düşüyor.
Aynı grupta “hiçbir zaman eşitlik olmadı” diyenlerin oranı da yüzde 33.
Demokratikleşme ve yapısal reform talepleri
Anayasal reformlara ve kültürel haklara toplum genelinde önemli bir destek var:
Yüzde 45 kapsayıcı vatandaşlık tanımı,
Yüzde 48 anadilde eğitim,
Yüzde 50 yerel yönetimlerin güçlendirilmesi taleplerini destekliyor.
Kayyım uygulamasının sona erdirilmesi yüzde 49, tutuklu Kürt siyasetçilerin serbest bırakılması ise yüzde 39 destek bulmuş durumda.
Bölgesel Kürtlerle ilişkilere temkinli yaklaşım
Toplumun yüzde 46’sı Kürdistan Bölgesi ile ilişkilerin geliştirilmesini isterken, Suriye’deki Kürt siyasi yapıları konusunda daha ihtiyatlı bir tablo söz konusu.
Yüzde 38 bu yapılara karşı çıkıyor, yüzde 30 ise Kürdistan Bölgesi benzeri bir modelle ilişkiler kurulmasını destekliyor.
Toplumu birleştiren unsur: Müslümanlık
Araştırma, Türkiye toplumunun ortak kimlik algısını da ortaya koyuyor. Katılımcıların yüzde 30’u “Müslümanlık”ı toplumu birleştiren en güçlü bağ olarak görürken, yüzde 25 “ortak geçmişi”, yüzde 22 ise “vatandaşlığı” önceliyor.
DEM Parti seçmeninde ve Kürt katılımcılarda da Müslümanlık öne çıkan ortak değer olarak görülüyor.
Çözüm sürecinde güven ve kaygı birlikte yürüyüyor
Geçmiş deneyimler nedeniyle çözüm sürecine dair şüpheler de hâlâ güçlü.
Katılımcıların yüzde 46’sı sürecin başarılı olacağına inanırken, yüzde 39’u bunun gerçekleşmeyeceğini düşünüyor.
Ancak Kürt kesiminde silah bırakma adımına güven yüzde 67 ile çok daha yüksek.
Bahçeli’nin komisyon önerisi ve yeni anayasa desteği
MHP lideri Devlet Bahçeli’nin Meclis’te tüm partilerin katılımıyla komisyon kurulması önerisi kamuoyundan yüzde 55 oranında destek aldı.
Bu, çözümde toplumsal kutuplaşmayı aşma potansiyeline işaret ediyor.
Yeni anayasa ihtiyacını destekleyenlerin oranı yüzde 50’yi bulurken, mevcut Meclis’in bu süreci başarabileceğine inananların oranı sadece yüzde 37.
Yorumlar
Misafir olarak yorum yazın ya da daha etkili bir deneyim için oturum açın
Yorum yazın