ORSAM Başkanı Kadir Temiz Rûdaw yayınına katıldı.
Haber Merkezi - ORSAM Başkanı Kadir Temiz, PKK’nin silah bırakma kararı aldığı ve bu kararı yakın zamanda kamuoyu ile paylaşacağı konusu hakkında, “Bizim gördüğümüz kadarıyla şu anda karar her iki tarafın da elinde ve yakın bir zamanda da açıklanacak gibi duruyor” dedi.
Kadir Temiz Rûdaw TV canlı yayınına katılarak PKK’nin beklenen silahları bırakma yönündeki açıklamasını değerlendirdi.
Büyük ihtimalle şu anda iki tarafın da bu kararları görüştüğünü ve alınan kararın yakın zamanda açıklanmasının beklendiğini ifade eden Temiz, silah bırakma kararının bölgede olumlu sonuçları olacağını ifade etti.
ORSAM Başkanı Temiz, “Bölgemizde ve özellikle Türkiye'de bunun karşılığının çok olumlu olduğunu görüyoruz. Bu kararlar büyük ihtimal önümüzdeki günlerde veya saatlerde açıklanabilir. Şu anda siyasi gündeme baktığımızda özellikle Türkiye'de bütün ana akım siyasi aktörler bu açıklamayı bekliyor ve bu açıklamanın Türkiye'ye ve bölgeye olumsuz herhangi bir sonucu olmayacağına aksine hem Türkiye'de hem bölgede dinamikleri, ekonomik ve siyasi süreçleri olumlu etkileyeceği kanaatinde. Büyük ihtimal önümüzdeki saat ve günlerde… Bu açıklamayı Türkiye kamuoyu da heyecanla bekliyor. Şu anda bütün aktörler yani dün Sayın Cumhurbaşkanı'nın da açıkladığı gibi Türkiye'de hemen hemen bütün güvenlik kurumları ve parlamento nezdindeki bütün siyasi gruplar aşağı yukarı süreci takip ediyor. Daha önce biliyorsunuz karşılıklı olarak süreç devam ederken komisyonlar bilgilendirilmişti, siyasi aktörler bilgilendirilmişti. Şimdi bu saatten sonra özellikle Meclisin etkin olmasını ve devletin güvenlik kurumlarının tabi ki belirli bir koordinasyonla bu süreci suhulete, barışa kanalize etme iradesi gösterdiklerini görüyoruz. Bu Türkiye tarihinde daha önce de yaşandı. Bugün de yaşanıyor. Hepimiz açısından bugün barışa daha fazla yakın olduğumuzu düşünüyoruz. Türkiye'deki havanın olumlu olduğunu tekrardan aktarmak isterim” diye konuştu.
“Olumlu bir haberi hepimiz bekliyoruz”
PKK’nin silah bırakması sürecinde tarafların müzakerelerin sonuna geldiğini ifade eden Kadir Temiz şöyle konuştu:
“Evet buna dair tabii ki elimizde herhangi bir bilgi yok. Ancak yine kamuoyuna açıklandığı kadarıyla biliyoruz ki bütün taraflar aslında şu anda müzakere sürecinin sonuna geldi ve olumlu bir haberi hepimiz bekliyoruz. Tam olarak kimin elinde karar ne zaman açıklanacağına dair hiçbirimiz herhangi bir bilgi sahibi değiliz. Ama genel olarak ORSAM ve Ortadoğu Araştırmaları Merkezi'nde de yaptığımız çalışmaların sonucunu düşündüğümde bu kararın artık ertelenemez bir karar olduğunu söylemem lazım. Çünkü şu anda bölgedeki gelişmeler Trump'ın 13-16 Mayıs'ta bölgeye, körfez ülkelerine yapacağı ziyaret Putin-Xi Jinping görüşmesinden sonra büyük ihtimal Rusya-Ukrayna savaşı ile ilgili gelişmeler ve Suriye. Yani evet biz belki Türkiye'ye odaklanıyoruz ama aslında bu süreci tetikleyen ve şekillendiren bölgesel ve küresel dinamikler de var… Ve herkesin pozitif bir gündemi var. Şu an için eğer bu karşılıklı güven meselesi çözülürse herkes şiddetsiz, terörsüz ve pozitif gündemle, ekonomik kalkınma, siyasi istikrar gündemiyle bölgenin geleceğini hep beraber şekillendirebilir. Biz ORSAM çalışmalarında da bu sonuçları zaten görüyorduk uzun süreden beri. Sahada da pratik siyasi gelişmeler de bunu doğruluyor. Ben sizin sorduğunuz soruya tekrardan şu şekilde cevap vereyim. Bizim gördüğümüz kadarıyla şu anda karar her iki tarafın da elinde ve yakın bir zamanda da açıklanacak gibi duruyor.”
“Bu trendi bütün aktörler takip ediyor”
Ortadoğu’da devlet dışı aktörlerin silahsız, şiddetsiz ve siyasi angajmanlara sahip olduğu ve bunu deklare ettiği bir döneme girildiğini vurgulayan Temiz şöyle konuştu:
“Aslında dün de açıklandığı gibi bu karar tabii ki PKK'nın öncelikle silah bırakması üzerine verilecek bir karar. Daha sonraki süreçte neler olacağını hepimiz göreceğiz detaylarda. Ama kararın temel özü Türkiye'nin de beklentisi bu silah bırakmanın bir an önce başlaması, şiddetten kesinlikle vazgeçilmesi ve terörsüz bir Türkiye ama aynı zamanda terörsüz bir bölge. Ortadoğu'da da böyle bir trend var. Bence bu trendi bütün aktörler takip ediyor. Mesela Suriye'de de silahların bir şekilde organize bir devlet yapısına ve orduya bırakılması söz konusu. Aslında Irak'ta da şimdi genel seçimler oluyor. Benzer bir süreci burada da göreceğiz. Dolayısıyla aslında devlet dışı aktörlerin daha silahsız, şiddetsiz ve siyasi angajmanlara sahip olduğu ve bunu aslında deklare edecek. Irak'ta da bir genel seçim süreci var biliyorsunuz. Parlamento seçimleri olacak ve bu parlamento seçimlerinde bizim beklentimiz Irak'ın bölgesel dinamiklere uyumlu bir şekilde ilerlemesi ve Irak'ta hem Bağdat hem bölgesel ve yerel siyasi gruplar olumlu, pozitif gündemi destekleyecekler. Mesela geçtiğimiz günlerde Irak Başbakanı Sudani Türkiye'yi ziyaret etti. Bütün bu süreçlerle ilgili karşılıklı görüş alışverişi devam ediyor. Çünkü büyük gelişmeler var bölgede. Bu seçimler biliyorsunuz 7 Ekim 2023'den sonra bütün coğrafyada başlayan İsrail-Filistin çatışması, Lübnan-Suriye devrimi, İran'ın etkisinin zayıfladığı ama yine de tabii ki etkin bir aktör olarak varlığını sürdürdüğü, Rusya'nın nispeten Orta Doğu'daki etkisinin zayıfladığı, ABD'nin bölgeden asker çekmeye hazırlandığı bir döneme denk geliyor. Dolayısıyla ilk defa yapılmıyor ama büyük bir dönüşüm gözlemliyoruz jeopolitik olarak, ekonomik politik olarak. Bölgede, Türkiye'de, Suriye'de ve bunların hepsinin yansımasını göreceğiz.
Rasyonel bir hamle, gerçekçi de bir hamle
PKK’nin bu dönemde silah bırakmasının rasyonel bir adım olduğunu kaydeden Temiz, “Aslında PKK'nın silah bırakması, kendini feshini açıklaması da bence çok olumlu ve bu süreci destekleyici bir hamle, rasyonel de bir hamle, gerçekçi de bir hamle. Çünkü bölge böyle bir trende doğru ilerliyor. Bölge ülkeleri devlet kapasitesini arttırmaya, siyasi istikrarı kurumsallaşma olarak kurmaya devam ediyor ve bu süreci destekleyen bir karar bekliyoruz bugün” dedi.
Sudani’nin Ankara ziyareti
Irak Başbakanı Muhammed Şiya Sudani’nin Ankara ziyareti sırasında iki ülke arasında çok sayıda anlaşmanın imzalandığını belirten Kadir Temiz, “Zaten biz de medyada öğreniyoruz. Yani Rûdaw'ın veya Türkiye'deki diğer kaynakların bize de aktardığına göre çok kapsamlı anlaşmalar imzalandı. Bu anlaşmalar her iki ülkenin de bir defa birbirine karşılıklı güven esasına göre ilerlediğini gösteriyor. Açıkça Sayın Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da Sudani’ye desteğini açıkladı. Sudani de çeşitli görüşmelerde Türkiye ile beraber hareket etmek istediklerini, özellikle Kalkınma Yolu Projesi, su meselesi ve Irak'ın istikrarı için Türkiye'nin çok önemli bir aktör olduğunu vurguladı. Ve karşılıklı anlaşmalar tabii ki birçok açıdan yani ekonomik anlaşmalar, ticari anlaşmalar, güvenlik konularını içeren anlaşmalar bunların hepsi Irak ve Türkiye'yi birbirine daha fazla yakınlaştırıyor. Yani Türkiye'de aslında bütün ilişkilerini Bağdat merkezli hükümetle uyumlu götürmeye çalışıyor. Yani bütün bölgesel gelişmeleri aslında Türkiye'nin talep ettiği gibi büyük bir bölgesel diplomasi trafiği çerçevesinde Türkiye ilerletiyor” diye konuştu.
“Hiçbir devlet silahı ve şiddeti kontrol etmediği müddetçe devlet değildir”
Suriye’de ister üniter ister federatif yapıda olsun bütün silahlı grupların merkezi otar,te altında birleşmesi gerektiğini belirten Kadir Temiz, şöyle devam etti:
“Suriye'deki durum da benzer bir şekilde... Evet, şimdi Suriye'de iki opsiyon var. Yani ya şu anda Suriye hükümetinin desteklediği ve arkasında durduğu merkezi hükümet eşit vatandaşlık ilkesi çerçevesinde üniter bir yapı kuracak. İkinci opsiyon ise bu şu andaki Şara hükümetinin çok fazla desteklemediği ama bazı azınlık grupların işte Kürtlerin de özellikle talep ettiği daha federatif bir yapı. Şimdi burada her iki opsiyon da muhtemelen değerlendirilecek ama her iki ihtimalde de bence artık silahlar bırakılacak. Çünkü ister federal olsun ister üniter olsun hiçbir devlet silahı ve şiddeti kontrol etmediği müddetçe devlet değildir aslında. Dolayısıyla bir devlet bu silahı ve şiddeti kontrol etmek zorunda. Bunu merkezi otoritenin emri ve sorumluluğu altına almak zorunda Suriye'de eğer yeni bir devlet kurulmak isteniyorsa Suriye devleti içinde kalacak bütün grupların bence bu temel ulus devlet ilkesine sadık bir şekilde hareket etmesi gerekiyor. Tabii ki kolay değil zorluklarını göreceğiz zaten orada da benzer bir müzakere süreci devam ediyor ancak bütün bu gelişmeler gösteriyor ki her şey olumlu ilerliyor yani taraflar uzun bir süre sonra ilk defa devlet kapasitelerini arttırma ve devletlerine güvenme hem Suriye hem Irak açısından bu geçerli. Hem Türkiye açısından geçerli. Bu trend yani bu eğilimi kaybetmemek lazım. Umarım toplumsal, siyasi, ekonomik bütün aktörler bu süreci destekler.”
Yorumlar
Misafir olarak yorum yazın ya da daha etkili bir deneyim için oturum açın
Yorum yazın