Haber Merkezi – Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan dün yaptığı açıklamada, Türkiye'nin Finlandiya ve İsveç'in NATO'ya katılması konusunda "olumlu bir görüşü" olmadığını söyledi. Böylece bu ülkelerin üyelik hedeflerine potansiyel bir engel oluşturduğunu ilan etmiş oldu.
NATO’ya üye olmak isteyen İsveç’in hem Kürdistan Bölgesi hem e Rojava’ya verdiği destek biliniyor. Türkiye de özellikle Rojava desteği konusunda rahatsızlığını alenen ortaya koyuyor.
NATO üyesi olan Türkiye'nin Cumhurbaşkanı Erdoğan, İskandinav ülkelerinden Pazar günü NATO’ya katılmak için başvuracaklarına dair beklenen teyitlerden önce konuştu.
Erdoğan, üyelik hedeflerine yönelik olumsuz değerlendirmesinde her iki ülkeyi de "terör örgütlerine" yataklık etmekle suçladı.
Erdoğan, İstanbul'da Cuma namazı sonrası gazetecilere verdiği demeçte, "İskandinav ülkeleri terör örgütlerinin misafirhanesi gibidir" dedi.
Türkiye uzun süredir İskandinav ülkelerini, özellikle de güçlü bir Türkiyeli göçmen topluluğuna sahip olan İsveç'i, aşırılık yanlısı Kürt grupları ve Fethullah Gülen'in destekçilerini barındırmakla suçluyor.
Erdoğan, 1952'de Yunanistan'ın NATO üyeliğini onaylayan Türkiye'nin eski yöneticilerinin yaptığı bir "hatayı" işaret etti ve aynı hataya bir daha düşmeyeeklerini söyledi.
Oybirliği ile onay gerekli
Moskova'nın 24 Şubat'ta Ukrayna'yı işgali, Finlandiya ve İsveç'te kamuoyunu, Rusya’nın olası saldırganlığına karşı caydırıcı bir unsur olarak NATO üyeliğine sıcak bakmaya sevk etti.
Her iki ülke de uzun süredir NATO ile işbirliği yapıyor ve ittifaka hızlı bir şekilde katılmaları bekleniyor.
NATO başkanı Jens Stoltenberg defalarca bu iki ülkenin "açık kollarla" karşılanacaklarını söyledi.
Ancak Türkiye'nin yanıtı, iki İskandinav ülkesinin NATO üyeliği umutlarına karşı ilk muhalif ses oldu.
Çavuşoğlu ile görüşecekler
İsveç ve Finlandiya dışişleri bakanları dün, Türk mevkidaşlarıyla bugün NATO dışişleri bakanlarının gayri resmi toplantısında Berlin'de bir araya gelmeyi umduklarını söyledi.
İsveç Dışişleri Bakanı Ann Linde, AFP'ye yaptığı açıklamada, "O zaman olası bir İsveç NATO üyeliği konusunu tartışma fırsatımız olacak. Türk hükümeti bu tür bir mesajı bize doğrudan iletmedi" dedi.
Helsinki'de düzenlediği basın toplantısında konuşan Finlandiyalı Bakan Pekka Haavisto da, hafta sonu Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile görüşmeyi umduğunu söyledi.
Stockholm ve Helsinki, potansiyel teklifleri için destek aramak için uluslararası temaslarını hızlandırdı.
Bir ülke NATO üyeliğine başvurmaya karar verdiğinde, ittifakın 30 üyesinin resmi bir davettte bulunması ve bunun da için oybirliğiyle kabul edilmesi gerekiyor ve ardından üyelik müzakereleri başlıyor.
Nihai oylama Haziran’da
Nihai onay ise Haziran sonunda Madrid'de yapılacak olan NATO zirvesinde gerçekleşebilir. 30 üye ülkenin daha sonra kararı onaylaması gerekecek.
Kiev ve Moskova ile iyi ilişkilere sahip olan Türkiye, ihtilafı sona erdirmek için arabuluculuk rolü oynamaya hevesli ve bir liderler zirvesine ev sahipliği yapmayı teklif etti.
Ankara, Ukrayna'ya inasansız hava araçları verdi; ancak Batılı müttefiklerle birlikte Rusya'ya yaptırım uygulamaktan kaçındı.
Erdoğan'ın iki ülkenim üyeliğine karşı duruşu, Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un NATO'nun kısmen Türkiye'nin davranışları nedeniyle "beyin ölümü"nün gerçekleştiğini söylediği Fransa ile de gerilimi artırabilir.
Macron, Finlandiya'nın üyeliğini desteklediğini açıkça belirtmişti.
Beyaz Saray Sözcüs Jen Psaki, dün yaptığı açıklamada Washington'ın, "Türkiye'nin pozisyonunu netleştirmek için çalıştığını" söyledi.
Finlandiya cumhurbaşkanı, NATO üyeliğine yönelik istişarelerin bir parçası olarak Nisan ayında Erdoğan ile görüşmüş ve "Cumhurbaşkanı Erdoğan'a Ukrayna'da barış için gösterdiği çabalardan dolayı teşekkür ettim. Türkiye, Finlandiya'nın hedeflerini destekliyor" demişti.
“AB'nin Macaristan'ı”
Washington Enstitüsü üyesi Soner Çağaptay, Türkiye'nin İsveç ve Finlandiya'nın NATO üyeliği konusundaki tutumunun Türkiye'yi "AB'nin Macaristan'ı" gibi gösterme riskini taşıdığını söyledi.
Rusya yanlısı Macaristan, hukukun üstünlüğü ve insan hakları da dahil olmak üzere çok çeşitli konularda AB üyesi diğer ülkelerden sık sık ayrı düşüyor.
Çağaptay, Ankara'nın “terörle ilgili” endişelerini iki ülke ile kapalı kapılar ardında müzakere etmesi gerektiğini söyledi.
“Bunun alenen yapılması Ankara'nın imajını önemli ölçüde zedeleyecektir" dedi.
Ancak American Enterprise Institute kıdemli üyesi Elisabeth Braw, Erdoğan'ın "akıllı bir taktik” izlediğini söyledi.
Elisabeth Braw, ABD savunma devi Lockheed Martin'in jetlerine atıfta bulunarak, "Bunun Türkiye'nin NATO üyelerinden bir şeyler almak için bir fırsat olduğunu biliyor... Örneğin F-35'ler" dedi.
Yorumlar
Misafir olarak yorum yazın ya da daha etkili bir deneyim için oturum açın
Yorum yazın