S-400’ler hakkında bilinmesi gerekenler
Erbil (Rûdaw) – Türkiye ile Rusya arasında varılan ve ABD ile NATO’nun tepkisine neden olan Rus yapımı S-400 hava savunma sisteminin teslimatına başlandı.
Cuma günü ilk parçaları Ankara’daki Mürted Hava Meydanı'na inen S-400 Uzun Menzilli Bölge Hava ve Füze Savunma Sistemi’nin teslimatı üç parti şeklinde yapılacak.
Neden S-400?
Türkiye daha önce NATO müttefiki ABD'den Patriot füze savunma sistemi talebinde bulunmuş ancak olumlu yanıt alamaması üzerine, farklı alternatiflere yönelmişti.
Türkiye ilk olarak, 2015 yılında uzun menzilli füze savunma sistemi satın almak için bir ihale açmış ve bu ihaleyi, 3,4 milyar dolar ile Çinli bir şirkete vermişti.
Ancak, o dönemde ABD ve NATO'nun tepki gösterdiği bu ihale daha sonra iptal edilmişti.
İhalenin iptal edilmesinin ardından Türkiye, farklı ülkelerle füze savunma sistemi için görüşmeler yapmaya başlamış, Rusya'nın cazip teklifini değerlendirmiş ve S-400 hava savunma sistemini satın alma kararı almıştı.
Suriye savaşı başta olmak üzere güvenlik ihtiyaçlarını ve hava sahasınının güvenliğini sağlamayı amaçlayan Ankara, bu kapsamda NATO müttefiklerinden istediği desteği bulamadığını ve bu nedenle kendi hava savunma sistemini oluşturmayı düşünüyor.
Bu nedenle alternatifler arasında Rus yapımı ve günümüzün önemli askeri teknolojilerin başında gelen S-400 hava savunma sistemi, teknik özellikler, teknoloji transferi ve ortak üretim açısından rakiplerine göre ön plana çıkıyor.
Türkiye'nin ayrıca kendi füze savunma sistemini geliştirme planı da bulunuyor.
Rusya ile anlaşmanın detayları neler?
Türkiye daha önce biri opsiyonlu iki adet S-400 sisteminin satın alınması konusunda Rusya ile anlaşmaya varmıştı.
Varılan anlaşma uyarınca, sistemin kontrolü tamamen Türk Silahlı Kuvvetleri'nde olacak.
Anlaşmanın toplam maliyeti 2,5 milyar dolar olarak hesaplanıyor.
Sistemin kullanıma hazır hale getirilmesiyle birlikte Türkiye, S-400 kullanan ilk NATO üyesi olacak.
ABD, daha önce bu anlaşmadan endişe duyduğunu açıklamıştı.
S-400 savunma füze sisteminin teknik özellikleri nelerdir?
Şu anda dünyada kullanımda olan en iyi hava savunma sistemlerinden biri olarak gösterilen S-400, Rusya'nın Soğuk Savaş döneminde geliştirmeye başladığı füze savunma sisteminin dördüncü neslini temsil ediyor.
- Üreticisi: Almaz-Antey silah şirketi
- Konuşlandığı Yerler: Moskova, Suriye, Kaliningrad, Kırım
- Kullanılmaya BaşlanmaTarihi: 2007
- Menzil: 400 kilometre
- Hız: Saniyede 4,8 km
- Azami Hedef İrtifası: 30 km
- Eşzamanlı Takip: 80 hedef
- Hedef Türü: Uçak, seyir füzesi, orta menzilli füzeler, İHA ve diğer havadan izleme sistemleri
S-400'lerdeki mevcut teknolojinin yüzde 70 ile 80'i bir önceki model olan S-300'den alınmış. Alınan özellikler arasında füze depolama sandıkları, fırlatma rampaları ve radarlar bulunuyor.
S-400 sistemi, insanlı veya insansız her türlü hava aracını ve hem balistik füzeleri hem de seyir füzelerini imha etme yeteneğine sahip. Azami menzili 400 kilometre, ulaşabildiği en yüksek irtifa da 30 kilometre.
S-400'ler her hedefe iki füze kitleyebiliyor. Eş zamanlı olarak da 80 hedefi vurabiliyor. En fazla 3 bin 500 kilometre uzaklıktan fırlatılan orta menzilli balistik füzeleri imha edebiliyor.
Sistemde yer alan bir füze yaklaşık 1.8 ton. Uzunluk 8 metre ve çapı da 50 santimetre. 145 kiloya kadar da savaş başlığı taşıyabiliyor.
Sistem nasıl çalışıyor?
1- Uzun menzilli izleme radarı, havadaki nesneleri takip ediyor ve gelen bilgiyi komuta aracına gönderiyor. Potansiyel hedefler, komuta arasında değerlendiriliyor
2- Hedef tanımlandıktan sonra komuta aracı füzenin fırlatılmasına karar veriyor
3- Fırlatmayla ilgili veriler, hedefe göre en iyi konumda bulunan fırlatma aracına gönderiliyor ve buradan karadan havaya füzeler gönderiliyor
4- Angajman radarı, füzenin hedefine ulaşmasına yardımcı oluyor
S-400 ile Patriot arasındaki farklar neler?
S-400’ün radar kapsama menzili 600 km iken, Patriot'un 150 km
S-400’ün hedefleri vurma yüksekliği 27 km, Patriot'un 24.2 km
S-400’ün aynı anda radar tespit kapasitesi 160 hedef, Patriot'un 125 hedef
S-400’ün hedef kilitleme kapasitesi 72 hedef, Patriot'un 36 hedef
S-400’de güdümlü patlatma savaş başlığı, Patriot'ta yakın patlatma savaş başlığı var
S-400’ün atışa hazır hale gelme süresi 5 dakika, Patriot'un 25 dakika…
S-400’ün hizmete giriş yılı 2007 iken Patriot'un 1982. Patriot sonrasında PAC-3 güncellemesini 1995-1996 ve 2000 yıllarında yaparak, yenilendi.
Birbirinin muadili olarak gösterilen S-400'ler ile Patriot'lar arasında kağıt üzerinde S-400'lerin bir üstünlüğü görünse de S-400'lerin henüz aktif bir savaşta yer almaması dünya basınında negatif bir durum olarak görülüyor.
Patriot füzeleri aktif olarak kullanılıyor. ABD'nin müttefik ağı nedeniyle pazarı daha büyük. Türkiye NATO üyesi olarak ihtiyaç halinde sınırında Patriot bataryaları konuşlandırabiliyor.
S-400 sistemi nerelerde kullanılıyor?
S-400 sistemi ilk olarak 2007 yılında başkent Moskova'nın savunulmasında kullanılmak üzere devreye alındı.
Ancak daha sonra, özellikle Rusya'nın uyguladığı dış politikaya paralel olarak, bazı kritik noktalarda da konuşlandırıldı.
Bunların başında Suriye'nin Tartus kentinde bulunan Rus hava üssü geliyor. Rusya, 2015 yılında hem kendi hem de Suriye hükümetine ait donanma ve hava unsurlarını korumak amacıyla S-400 füze savunma sistemi yerleştirdi.
Moskova yönetimi, Kasım 2016'da Baltık Denizi kıyısında Rusya'ya ait olan ancak anakarayla bağlantısı bulunmayan Kaliningrad'a füze savunma sistemi ve İskender füzeleri konuşlandırdı. ABD o dönem bu kararı, "Avrupa'yı istikrarsızlaştırmaya dönük bir adım" olarak eleştirdi.
Rusya'nın ayrıca Ukrayna'dan ilhak ettiği Kırım'da da S-400 füze savunma sistemi bulunuyor.
Son dönemde Rusya, çeşitli ülkelerle bu füze savunma sistemini satmak üzere anlaşmalar da yapmaya başladı. Rusya, 2015 yılında Çin'e altı tabur, 2016'da da Hindistan'a 6 milyar dolar karşılığında beş tabur satılması konusunda anlaşma imzalandı. Bir tabur, sekiz fırlatıcıdan oluşuyor.