Haber Merkezi – İnsan Hakları Derneği (İHD) İstanbul Vicdani Ret Komisyonu ve Vicdani Ret İzleme, vicdani retçiler Kamil Murat Demir, Çınar Koçgiri Doğan ve İnan Mayıs Aru'nun tekrar eden yargılamalar sonucu hapis cezalarına çarptırılmasını "işkence halini alan bir yargısal taciz" olarak nitelendirdi.
Yapılan açıklamada, Türkiye'nin aynı eylem nedeniyle kişileri defalarca yargılayarak uluslararası insan hakları yükümlülüklerini ve "aynı suçtan iki kez yargılanmama" ilkesini sistematik olarak ihlal ettiği vurgulandı.
Hak örgütleri tarafından yapılan açıklamada, vicdani retçilerin "soruşturma, yargılanma, cezalandırılma ve aynı eylem nedeniyle yeniden yargılanma" döngüsüne hapsedildiği belirtildi. İHD İstanbul Vicdani Ret Komisyonu tarafından yapılan açıklamada bu duruma somut örnek olarak üç vicdani retçinin davalarının öne çıktığı kaydedildi.
Üç vicdani retçiye hapis cezası
Kamil Murat Demir: "Yoklama kaçağı" olduğu gerekçesiyle açılan davalar sonucunda, 8 Ekim 2025'te Tunceli 1. Asliye Ceza Mahkemesi tarafından toplamda 21 ay hapis cezasına çarptırıldı. Mahkeme, Demir'in "suç işleme eğiliminin sürdüğünü" belirterek cezasında indirim, erteleme veya alternatif bir yaptırım uygulamadı.
Çınar Koçgiri Doğan: 2023'te "yoklama kaçağı" suçlamasıyla 5 ay hapis cezası alan ve cezası ertelenen Doğan, 2025'te açılan yeni bir dosya nedeniyle 12 Ağustos'ta cezaevine girdi. Bir gün sonra denetimli serbestlikle tahliye edilen Doğan'ın 16 Ekim'deki duruşmasında ertelenen cezası onandı ve yeniden 5 ay hapis cezası verildi.
İnan Mayıs Aru: Vicdani reddini 2008'de açıklayan Aru, yıllardır yargılamalara maruz kalıyor. 16 Ekim 2025'teki son duruşmasında Kütahya 3. Asliye Ceza Mahkemesi, Aru'yu "suça eğilimli kişiliği" gerekçesiyle indirim uygulamadan 1 yıl 3 ay hapis cezası verdi.
“Uluslararası hukuk ve AİHM kararları hiçe sayılıyor”
Açıklamada, bir kişinin aynı eylem nedeniyle tekrar tekrar yargılanmasının, hem Anayasa'ya hem de Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin (AİHS) "aynı suçtan iki kez yargılanmama" ilkesine aykırı olduğu hatırlatıldı. Türkiye'nin, vicdani ret hakkı konusunda Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) tarafından daha önce yedi kez mahkum edildiği ve Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi’nin yasal reform çağrıları yaptığı belirtilmesine rağmen, bu baskıcı uygulamaları sürdürmekte ısrar ettiği ifade edildi.
"Vicdani ret tanınsın"
İHD ve Vicdani Ret İzleme, vicdani reddin bir suç değil, temel bir insan hakkı olduğunun altını çizerek şu çağrıda bulundu:
“Vicdani retçilere yönelik tüm yargısal tacizler derhal sonlandırılmalı, açılmış davalar düşürülmeli ve geçmiş cezalar silinmelidir. Yargı mercileri, AİHM kararlarına uymalı ve hukuk dışı uygulamalara son vermelidir. Vicdani ret hakkını kullananlara yönelik "yoklama kaçağı", "bakaya" gibi suç tanımları yürürlükten kaldırılmalıdır. Türkiye, vicdani ret hakkını iç hukukta tanıyan yasal düzenlemeleri bir an önce hayata geçirmelidir.”
Açıklama, "Vicdani ret bir haktır" ifadesiyle son buldu.
Yorumlar
Misafir olarak yorum yazın ya da daha etkili bir deneyim için oturum açın
Yorum yazın