(Rûdaw) – İnsan Hakları Derneği (İHD) Diyarbakır Şubesi, Dünya Çocuk Hakları Günü vesilesiyle çocuk hakları ihlallerine ilişkin yıllık raporunu açıkladı.
Raporda, yaşam hakkı ihlalleri ve anadilde eğitim yasağı öne çıktı.
Diyarbakır İHD Şube Başkanı Ercan Yılmaz, konuyu Rûdaw’dan Maşallah Dekak'a değerlendirdi.
“En büyük ihlal yaşam hakkının ihlalidir”
Ercan Yılmaz, Kürdistan’ın kuzeyinde 40 yıldır süren çatışmalar nedeniyle en büyük hak ihlalinin “yaşam hakkının ihlali” olduğunu belirtti.
Yılmaz, bu süreçte binlerce çocuğun çatışmalar yüzünden yaşamını yitirdiğini, yaralandığını ya da kötü muameleyle karşı karşıya kaldığını vurguladı.
Kürtçe eğitim
Ercan Yılmaz, Kürtlerin ve çocukların haklarıyla bağlantılı olarak şunları söyledi:
“Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşundan bu yana yaklaşık yüz yıldır Kürt kimliği ve Kürt dili inkâr edildi, bu dilde eğitim yasaklandı. Bu yasak tüm sorunların temelini oluşturuyor.”
Yılmaz, dünyada birçok ülkede birden fazla dilin resmî olarak kullanılmasının normal olduğunu, demokratik ülkelerde bu uygulamanın doğal karşılandığını fakat Türkiye’de bu konunun hâlâ bir “tabu” olarak görüldüğünü dile getirdi ve şöyle devam etti:
“Biz bu tabunun kırıldığına inanıyoruz ve hukuk ile yasalar çerçevesinde bu yasağın kaldırılması gerekiyor. Kürt çocukları kendi dillerinde eğitim alabilmelidir. Kalıcı bir barış için anadilde eğitim temel bir şarttır.”
İHD Diyarbakır Şubesi Çocuk Komisyonu, 20 Kasım Çocuk Hakları Günü kapsamında "Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde 2024–2025 döneminde yaşanan çocuk hak ihlalleri"ne ilişkin raporunu açıkladı.
Rapora göre, bölgede çatışmalı ortam ve uzun süren gerginlikler, çocukların yaşam hakkı, güvenliği, sağlığı, eğitimi ve kültürel haklarını olumsuz etkileyen en önemli faktörler oldu. Çocukların anadilde eğitim alamaması, kültürel kimliklerini özgürce yaşayamaması ve sosyal katılımlarının kısıtlanması, uzun vadede gelişimlerini doğrudan etkiliyor.
Rapor döneminde en az 192 ihlal kaydedildi. Buna göre en az 4 çocuk resmi hata ve ihmal nedeniyle yaşamını yitirdi, 51 çocuk yaralandı, 13 kuşkulu çocuk ölümü ve 1 intihar girişimi raporlandı. Aile içi şiddet, toplumsal şiddet, cinsel istismar ve çocuk kaçırma gibi vakalar da ciddi bir sorun olarak öne çıktı.
Ayrıca, en az 65 çocuk gözaltına alındı, 11 çocuk tutuklandı ve 5 çocuk işkence veya kötü muameleye maruz kaldı. Çocuk işçiliği, yoksulluk ve eğitimden kopma da bölgenin yapısal sorunları arasında yer aldı.
Raporda resmi kurumlara yönelik talepler de sıralandı. Buna göre; çocuklara yönelik ölümler ve ihlaller için bağımsız ve etkili soruşturma mekanizmaları kurulmalı, şiddet ve cinsel istismar vakalarında önleyici sosyal hizmet politikaları güçlendirilmeli, gözaltı ve yargı süreçlerinde çocuk hakları ilkeleri esas alınmalı, işkence iddiaları etkin şekilde soruşturulmalı ve çocuk işçiliğinin önlenmesi için ekonomik ve sosyal destekler yaygınlaştırılmalıdır.
Yorumlar
Misafir olarak yorum yazın ya da daha etkili bir deneyim için oturum açın
Yorum yazın