Haber Merkezi - İran ile İngiltere, Fransa ve Almanya’dan oluşan E3 ülkeleri, nükleer programla ilgili belirsizlikleri ve yaptırım risklerini ele almak üzere İstanbul’da yeniden görüşmelere başladı. Heyetler, İran’ın İstanbul Başkonsolosluğu’nda basına kapalı olarak bir araya geldi.
Sabah saatlerinde başlayan toplantıya, İran'ı temsilen Dışişleri Bakan Yardımcıları Mecid Tahtrevançi ve Kazım Garibabadi katılırken, Avrupa ülkeleri de üst düzey diplomatlarla temsil edildi.
16 Mayıs’tan sonra yeniden İstanbul'da
Taraflar, daha önce 16 Mayıs’ta yine İstanbul’da buluşmuş ve ABD ile İran arasında süren dolaylı müzakerelere paralel olarak diyaloğun sürdürülmesi konusunda anlaşmaya varmıştı.
İran, 2015’te imzalanan nükleer anlaşmanın Avrupalı taraflarının çağrısı üzerine yeni tur görüşmelere katılmayı kabul etmişti.
İsrail saldırıları süreci kesintiye uğratmıştı
13 Haziran’da İsrail’in İran’a yönelik saldırıları, ABD ve Avrupa ile sürdürülen müzakere sürecinin askıya alınmasına neden olmuştu.
Bu nedenle İstanbul’daki son buluşma, diplomatik çevrelerde taraflar arasında bir "yumuşama" işareti olarak değerlendiriliyor.
Gündemde "Snapback" mekanizması
Görüşmelerin merkezinde, 2015 nükleer anlaşmasında yer alan ve “tetik mekanizması” (snapback) olarak bilinen madde yer alıyor.
Bu madde, İran’ın anlaşmayı ihlal etmesi durumunda, BM yaptırımlarının otomatik olarak yeniden devreye girmesini öngörüyor.
İran, Avrupa ülkelerinin bu maddeyi hayata geçirme ihtimalinden endişe duyuyor.
Kritik eşik olarak görülen 18 Ekim tarihi yaklaşırken, tarafların bu konuda bir uzlaşıya varması bekleniyor.
2015 nükleer anlaşmasına dönüş arayışı
14 Temmuz 2015’te İran ile BM Güvenlik Konseyi’nin 5 daimi üyesi (ABD, Rusya, Çin, İngiltere, Fransa) ve Almanya arasında imzalanan anlaşma, İran’ın nükleer faaliyetlerinin sınırlandırılması karşılığında yaptırımların kaldırılmasını öngörüyordu.
Ancak ABD, 2018'de tek taraflı olarak anlaşmadan çekilmiş, ardından İran’a yeniden yaptırımlar uygulamaya başlamıştı.
Buna karşılık, İran anlaşmadaki taahhütlerini kademeli olarak askıya almış ve yüksek düzeyli uranyum zenginleştirme faaliyetlerine yönelmişti.
Avrupa ülkeleri ise, ABD’nin çekilmesine karşı çıksalar da İran’ın taleplerine somut bir yanıt verememişti.
Son gelişmeler ışığında, İran ile E3 ülkeleri arasındaki İstanbul buluşması, nükleer anlaşmanın yeniden işlerlik kazanması ve bölgesel gerilimin azaltılması açısından kritik bir adım olarak görülüyor.
Yorumlar
Misafir olarak yorum yazın ya da daha etkili bir deneyim için oturum açın
Yorum yazın