Erbil (Rûdaw) – Türkiye’de anket şirketleri, Nisan ayında yapılması beklenen referandumda Kürt seçmenin belirleyici tavrına dikkat çekiyor.
Türkiye’de parlamenter sistemden başkanlık sistemine geçişi öngören 18 maddelik anayasa değişikliği teklifi 339 oyla Türkiye Büyük Millet Meclisi’nden (TBMM) geçti.
Kanunlar ve Kararlar Başkanlığı’nca son okuması yapılacak anayasa değişikliği teklifi Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın onayına sunulacak.
Erdoğan'ın onayı için kendisine tanınan 15 günlük yasal sürenin ne kadarını kullanacağına bağlı olarak referandumun kesin tarihi belli olacak.
Referandumun, Resmi Gazete'de yayımını takip eden 60'ıncı günden sonraki ilk pazar günü yapılması gerekiyor.
Başbakan Yardımcısı ve Hükümet Sözcüsü Numan Kurtulmuş, geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamada, referandumun 2 - 9 Nisan tarihlerinde yapılabileceğini söylemişti.
Rûdaw, referandumdan nasıl bir sonuç çıkacağını Konsensus Araştırma Şirketi Genel Müdürü Murat Sarı, A&G Araştırma Şirketi'nin sahibi Adil Gür ile Optimar Araştırma Şirketi'nin Yönetim Kurulu Başkanı Hilmi Daşdemir’e sordu.
“HDP kilit faktör”
Murat Sarı: Açıkçası durum ortada. Burada belirleyici olan HDP’nin tavrı. HDP sandığa gidecek mi gitmeyecek mi henüz daha bir açıklama yapılmadı. Referandum sanıldığı gibi öyle %59’larda, 60’lar da değil. Fakat evet oyları şu anda önde gözüküyor. İçerisinden HDP seçmenini çıkardığımız zaman sonuç 59 - 60’a çıkıyor. Bu da doğal olarak belirleyici olacaktır.
Biz de HDP’nin yapacağı açıklamayı bekliyoruz. HDP’nin %10’luk bir oy oranı vardı en son seçimde. O seçmenin tutum ve davranışları sandığa da yansıyacaktır. Bu yüzden HDP referandumda kilit parti olacak. Ancak şu anda referandum sonucu evet olarak görünüyor.
“%15 ila %20 arasında kararsızlar var”
Adil Gür: 2016 yılı içerisinde bu konuyla ilgili 5-6 tane araştırma yaptık. En son araştırmayı ise 2 hafta önce yaptık. Yapmış olduğumuz son araştırmada %15 ila %20 arasında kararsızlar var. Onları dağıttığımızda %53,2 evet, %46,8 hayır diyenler var. ‘Evet’ler ‘hayır’lardan birkaç puan önde şu an. Tabi önümüzde bir kampanya dönemi de var. Bu kampanya döneminde seçmenin ikna edilmesi belirleyici olacak.
Kişisel kanaatim referandumdan ‘evet’ çıkacağı yönünde. Bunun birkaç tane nedeni var: Birincisi Cumhurbaşkanı Erdoğan’a kamuoyunda duyulan sevgi ve güven. İkincisi ise AK Parti ile MHP’nin oy toplamı. Tüm bunları yan yana koyduğumuzda ‘evet’ ihtimali çok yüksek görünüyor. Kaldı ki işin başka bir boyutu var o da şu: Ortada bir HDP gerçeği var. HDP bildiğiniz gibi ‘hayır’ cephesi içerisinde yer alıyor. HDP’nin bu cephede yer almasını bir handikap olarak düşünüyorum.
“En büyük Kürt partisi AK Parti'dir”
Hilmi Daşdemir: Türkiye'nin geçmiş referandum tarihine bakınca neredeyse hep evet çıkmıştır. Türkiye halkı hep değişimden dönüşümden ve özgürlüklerden yana tavır aldı. Büyük ihtimalle anayasa değişikliği referandumu da benzer bir şekilde sonuçlanacaktır.
HDP'nin kendi kitlesi giderek düşmekte. 7 Haziran seçimlerinde %14 civarı olan oyu 1 Kasım’da %11'e, son yaptığımız araştırmalara göre %6,4’e düşmüş durumda. HDP'nin şu anki kitlesi anayasa değişikliği ve cumhurbaşkanlığı sistemi için ‘hayır’ cephesi içerisinde yer alıyor. Seçim kampanyası sürecinde nasıl şekillenir? Bir değişim olur mu? Açıkçası çok ihtimal vermiyorum.
Destek olsa da çok sınırlı kalacaktır. Öte yandan bilindiği üzere Kürt seçmenin tek partisi HDP değildir. Bence en büyük Kürt partisi de AK Parti'dir. Neden derseniz AK Parti tabanında Kürt oranı oldukça yüksektir. HDP uzun zamandır CHP ile işbirliği içesinde ki bu da çok olumlu karşılanmamaktadır Kürt seçmen tarafından.
Çünkü geçmişte Kürt halkının yaşadığı acılarının çoğu CHP iktidarları dönemine denk gelmektedir. Bizim yaptığımız araştırmada Kürt seçmenin anayasa değişikliği ve cumhurbaşkanı sistemi için desteği %47,5, Türk seçmeninki ise %55'tir. Dolayısı ile bu anayasa değişikliği Kürt - Türk herkesin anayasa değişikliği olacaktır.”
Referandum nedir?
Referandum, anayasa değişikliği, yasaların kabulü veya önemli devlet meselelerinde halkın yapılacak değişikliklere karşı iradesini belirlemek amacıyla yapılan oylamadır.
Referandumda halka yapılacak değişikliğin istenip istenmediği sorulur, çıkan oylama sonuçlarına göre de yapılması planlanan değişiklik yürürlüğe girer veya iptal edilir.
Yorumlar
Misafir olarak yorum yazın ya da daha etkili bir deneyim için oturum açın
Yorum yazın