IŞİD Kuzey’e ulaşır mı?

IŞİD, Rakka ve Deyr ez Zor’dan çıkartılır ve örgütün Irak’taki varlığı sınırlandırılırsa; Kuzeyli, Kafkasyalı ve İran uyruklu IŞİD militanları, geçiş ve kalmak için yönünü Kuzey Kürdistan’a çevirebilir.

 

Eğer bu dediğimiz gerçekleşirse, Kuzey Kürdistan’dan yani Duhok tarafından Kürdistan Bölgesi’ne doğru bir IŞİD’li göç dalgası yaşanabilir. Bu haliyle IŞİD egemenliği, Kürdistan Bölgesi’ni üç taraftan kuşatabilir. Ve fırsat buldukça siyasi, coğrafik yönden Kürtlerin egemenliğine engel olabilir.

 

IŞİD savaşı Kürtler için birçok fırsat yarattığı kadar bazı tehlikeleri de beraberinde getirdi. Bu tehliklerden biri de, örgütün Kürdistan parçalarında lokal bir örgüt haline gelmesi.

 

IŞİD, Doğu Kürdistan’a ulaşma amacını hiçbir zaman saklamıyor ve örgütlenme zeminini de yaratmış durumda. Acaba gelecekte Kuzey’e doğru gidecek mi? IŞİD’in Kuzey Kürdistan’da lokal bir örgüt haline gelme zemini var mı, yok mu? Bana göre; PKK dağlarda kalmazsa, IŞİD’in Kuzey Kürdistan’da zemin bulması ve o dağlara yerleşmesi mümkün.

 

Kürdistan ve IŞİD

 

Artık IŞİD’in coğrafyaları kontrol etme dönemi geride kaldı. Her geçen gün zayıflıyor. Bölgede IŞİD sonrası dönemde yeni bir haritanın çizilip çizilmeyeceği henüz belli değil. Ancak IŞİD’in bölgedeki varlığı biçimsel de olsa devam edecek ve bazı bölgelerde ise az da olsa fiziki olarak kalacak.

 

IŞİD’in Rojava’nın kuzeyinden Kürdistan Bölgesi’ne saldırısı yenilgiye uğratıldı ama IŞİD’in yarattığı kriz, Kürdistan Bölgesi’nin güneybatısına ilerliyor. IŞİD bundan böyle, Hemrin Dağı ve Irak’ın Diyala vilayetini kendine mesken edinebilir. Bu şekilde IŞİD’in güney ve güney batı tarafından Kürtlere sorun çıkaracağı ve Germiyan bölgesini hadefleyeceği bekleniyor.  Bundan dolayı IŞİD stratejik bir tehdit olmaya devam edecek ve kontrol edilmediği sürece Kürdistan huzura kavuşmayacak.

 

Ayrıca İran; Kürdistan Bölgesi’ne karşı cihatçı örgütleri kullanmak istiyor, bu yüzden IŞİD’in bölgedeki varlığına ve bölgedeki etnik ve mezhepsel baskılara göz yumuyor. Kürt hareketindeki siyasi boşluk, IŞİD’in Doğu Kürdistan’da yerleşmesine zemin sunuyor. Bu durum, IŞİD’in burada yerel bir güç haline gelmesine yol açıyor. Ancak Kürt hareketleri bunun önüne geçebilir.

 

Kuzey’de neler oluyor?

 

Türk parlamenter ve Türksam Araştırma Merkezi Başkanı Ümit Özdağ, bir süre önce El Nusra ve IŞİD’e katılan Türkiye vatandaşlarının sayısına ilişkin bir rapor yayımlamıştı. Rapora göre, 5 bin ile 9 bin arasında kişi, bu örgütlere katılmış. Eğer en az 5 bin kişinin katıldığını varsayarsak ve bu 5 bin kişiden bin kişi bile kalmışsa bu siyasi ve askeri anlamda önemli sonuçlar doğrabilecek bir sayı.

 

Bazı kaynaklara göre, geçtiğimiz birkaç yılda 700 Kuzey Kürdistanlı Kürt savaşçı El Nusra Cephesi ve IŞİD saflarında öldürüldü.  Eğer bu rakamlar doğruysa,  250 ile 300 arası Kuzey Kürdistanlı Kürt’ün bu örgütlerin içerisinde hâlâ yaşadığını tahmin edebiliriz.

 

HAK-PAR Genel Başkanı Refik Karakoç, birkaç gün önce Kürdistan Bölgesi’ne yaptığı ziyaretinde bana, “IŞİD’in, Kuzey Kürdistan kentlerinde özellikle de Adıyaman’da  olduğu bir sır değil” dedi.

 

Radikal İslam eğilimi Kuzey Kürdistan’da en fazla Adıyaman, Urfa, Diyarbakır, Batman ve Muş’ta mevcut.   Bu tablo, Kuzey Kürdistan’ı batıdan doğuya doğru ikiye bölecek şekilde uzuyor. Kuzey Kürdistan’ın kuzeyinde Alevi Kürtler, güney kısmında ise çoğunlukla Sünni Kürtler yaşıyor.

 

Bu hat üzerinde, her zaman Kürt ulusal hareketi ile cihatçı düşünce ve hareketler arasında rakabet vardı. 1990’lı yıllarda özellikle Diyarbakır, Batman ve Mardin’de PKK ile Hizbullah arasında rekabet ve  çatışmalar yaşandı.

 

Şüphesiz Kuzey’de IŞİD’in, Hizbullah’ın zemini üzerinden yeniden çıkma olasılığı var. Bölgede AK Parti ve HÜDA-PAR’ın oy oranındaki yükseliş buna iyi bir delil.

 

Diğer bir nokta da PKK ile Türk devleti arasındaki savaş son bulur ve PKK dağlardan çekilirse, İslami hareketlerin savaşçılarına bu dağlara yerleşmeleri için yol açılır.

 

Ayrıca IŞİD, Kuzey Kürdistan dağlarında açacağı koridor ile Doğu Kürdistan’a, hatta eski Sovyetler Birliği ülkelerinin sınırına dayanabilir. Yani Kuzey Kürdistan, IŞİD’in İran ve Kafkas ülkelerine ulaşma kapısı haline gelebilir. Bundan dolayı bu hat üzerinde örgütleniyor.

 

Kuzey’de yeni bir Hizbullah ya da IŞİD’in kurulması yakın bir zamanda olmayabilir. Şayet Kürt ulusal fikri zayıflar ve askeri - siyasi bir boşuk oluşursa, bu örgütlerin bu boşluğu doldurmaya aday oldukları da aşikâr.

 

(Yazılar, yazarların görüşlerini yansıtmaktadır. Rûdaw Medya Grubu'nun kurumsal bakış açısıyla örtüşebilir ya da örtüşmeyebilir.)