Irak’ın nüfusu 40 milyona dayandı ve ülke nüfusunun hızla atrmaya devam edeceği öngörüsünde bulunuluyor. Bu konu Bağdat için ne denli önemli bir konu ise aynı oranda Kürdistan Bölgesi açısından da önem arzediyor. Çünkü, plansız artışın yarattığı olumusuz sonuçlar kadar, Arap ve Gayri-Arap bileşenler arasında ortaya çıkan dengesizlik de büyük siyasi, ekonomik ve toplumsal sonuçlar doğurmaya müsaittir.
Doğrusu geride kalan 4-5 yılda eskiye oranla Irak’ta nüfus artışı gözle görülür seviyede düşmüştür. Halihazırda 40 milyon 412 bin 299 nüfuslu Irak’ta son yıllarda ortalama artış hızı yüzde 2.73 olsa da, ki bu oran 2015 yılında yüzde 3.26’ydı, yine de bu artış büyük bir orana tekabül ediyor.
Buna karşın Kürdistan Bölgesi’ndeki nüfus artışı daha yavaştır. Irak ve Kürdistan Planlama Bakanlıkları verilerine göre 2003’te Irak’ın yüzde 18’ini oluşturan Kürdistan Bölgesi nüfusunun 2020 itibariyle yüzde 14.9’a düşeceği tahmin ediliyor. Kürtler dışında Irak’taki diğer bileşenler olan Türkmen ve Hristiyanların nüfus oranının da hızla artan Arap nüfusu karşısında düşmesi sözkonusu.
Kürdistan Bölgesi açısından tehlikeleri
Birincisi; Nüfus artışındaki dengesizlik sadece Irak ile Kürdistan Bölgesi arasındaki siyasi bir konu değil ki nüfusa bağlı olarak parlamento veya diğer devlet kurumlarındaki temsil oranı da değişecektir. Bu konunun sadece bir boyutunu kapsıyor.
İkincisi; nüfus artış hızı doğal olarak siyasi ve ekonomik alanda yeni bir paylaşım ihtiyacını da doğuruyor. Yeni nüfus aynı zamanda yeni iş imkanı, refat ve siyasete katılım imkanı gibi talepleri de beraberinde getiriyor.
Yıllık nüfus artış oranı yüzde 3’ü bulan özellikle de yeni gelişmekte olan ülkelerde bu artışın, siyasi ve toplumsal huzursuzluk kadar, ekonomik sıkıntılara da sebebiyet verdiği, gösteri ve devrim gibi sorunsallıklara zemin hazırladığı görülmüştür.
1964-1979, 1993 - 2000 ve 2010-2016 yıllarını kapsayan 28 yılık süreçte Irak’ta nüfus artış hızının yüzde 3’ten daha fazla olduğu görülmüştür.
Irak’ta nüfus artış hızına baktığımızda, üç dalga şeklinde değişik süreçle yayıldığını görüyoruz. Birinci dalga 13 yıl sürmüştür. Ancak ikinci dalganın 7, üçüncü dalganın ise 6 yıl sürdüğü ve süreçlerin gittikçe kısaldığı dikkat çekiyor. Nüfus artışının bu seviyeye ulaştığı dönemlerde yaşanan siyasi, ekonomik ve güvenlik durumu gözönüne alındığında nüfus artışının siyasi, ekonomik ve toplumsal olaylarla yakından bağlantılı olduğu da anlaşılmaktadır.
Irak’ta son 10 yılda nüfus artışı yüzde 2.5 ila 3 seviyesinde olmuştur. Ülkenin kriminal durumu gözönüne alındığında, devam eden siyasi ve toplumsal huzursuzlukarın (suç ve suç örgütlerinin artması) önümüzdeki yıllarda artması bekleniyor.
Üçüncüsü; Irak’taki nüfus artışı ülkedeki güvenlik durumuna da yansır. Büyük bir işsizler ordusu, düşük eğitim seviyesi ideolojik radikal suç örgütleri için de zemin hazırlar. Ülkede geçmiş yıllarda IŞİD ve Heşdi Şabi gibi örgütlerin ortaya çıkmasının bir sebebi de bu plansız nüfus artışıdır.
Dördüncüsü; Nüfus artışı önümüzdeki yıllarda merkezi hükümetin Kürdistan Bölgesi karşısında elini güçlendirebilir. Elbette soruna da neden olabilir! Nüfus her devlet açısından çok önemli bir güç unsurudur. Hiç olmazsa nüfus demek daha fazla iş ve ordu gücü anlamına gelir. Elbette eğer bu devlet yenilmiş ve yenilmeye meyilli devlet zümrelerinden değillerse. Çünkü böyle olursa bu durum ülkenin siyaseti, ekonomisi ve toplumunun omuzlarında ağır bir yük olur.
Beşincisi; Kimlik üzerinden güvenlik ve askeri sorunlara neden olacağı gibi bu durum Kürtler için de tehlike teşkil edebilir.
Altıncısı; Büyüyen nüfusu ile Irak ve azalan nüfusuyla Kürdistan Bölgesi arasında su ve coğrafya gibi hayati konular üzerindeki çekişmeye yol açabilir. Güneyde artan nüfusun kuzeye yönelmesi kaçınılmazdır ve bu da gelecekte çekişmelerin devam etmesi anlamına geliyor. İthal Arapların Kürt bölgelerine yerleştirilmesi, Kürt çiftçilere ait ekinlerin yakılması, Heftehwar ve diğer köylerdeki durum vb. Bu olayların siyasi ve güvenlik boyutu olsa da bir boyutu ile de nüfus artışına ve onlar için hayat kuşullarının sağlanması arayışlarına bağlıdır.
Sonuç
Nüfusun hızla artması Irak ve Kürdistan Bölgesi hikümetleri için sorun teşkil edebilir. Çünkü bu nüfusa temel hizmet, iş ve güvenlik sağlama imkanı sınırlıdır. Bu olmasa bile uzun vadede Gayri-Arap nüfusun rolünü düşürebilir, rengini silikleştirebilir. Bu Kürdistan Bölgesi açısından da tehlike unsurudur. Kürdistan Bölgesi’nin nüfus artışını dengeli bir şekilde kontrol edebilmesi için Bağdat’ı teşvik etmeye çalışması yeğdir. Aynı zamanda Bağdat’ı ikna ederek iç göçün önünü alabilir, demokrafik yanının değişmesini engelleyebilir. Yani iç göçün önünü almak için mülk alım satımını düzenleyebilir, sınırlandırabilir.
(Yazılar, yazarların görüşlerini yansıtmaktadır. Rûdaw Medya Grubu'nun kurumsal bakış açısıyla örtüşebilir ya da örtüşmeyebilir.)
Yorumlar
Misafir olarak yorum yazın ya da daha etkili bir deneyim için oturum açın
Yorum yazın