Haber Merkezi - Türkiye Milli Savunma Bakanlığı (MSB), Pençe-Kilit Harekat bölgesinde yer alan bir mağarada yürütülen arama-tarama faaliyeti sırasında 19 askerin metan gazına maruz kaldığını, bunlardan 12'sinin yaşamını yitirdiğini açıkladı. Olayın ardından kamuoyunda “Metan gazı nedir, nasıl zehirler?” soruları gündeme geldi. Uzmanlar metan gazının özelliklerine ve neden olduğu risklere dair uyarılarda bulundu.
Metan gazı nedir?
Metan (CH₄), renksiz, kokusuz ve yanıcı bir gazdır. Doğal gazın ana bileşenidir ve enerji üretiminde önemli bir rol oynar.
Normal sıcaklık ve basınçta gaz halinde bulunan metan, yer kabuğunun altında, kömür yataklarında, doğal gaz rezervlerinde ve deniz tabanında doğal olarak oluşur.
Atmosfere ulaştığında “atmosferik metan” olarak adlandırılır.
Mağaralarda metan gazı olur mu?
Evet, özellikle biyolojik ayrışmanın yoğun olduğu kapalı ortamlarda – örneğin mağaralarda, maden ocaklarında ve tünellerde – metan gazı birikebilir.
Toprak altında yer alan organik maddelerin anaerobik (oksijensiz) ayrışması sonucu ortaya çıkan metan, havalandırması yetersiz ortamlarda yoğunlaşarak ciddi tehlikeler yaratabilir.
Metan gazı zehirli midir?
Tek başına metan gazı toksik, yani zehirli değildir. Ancak yüksek konsantrasyonda bulunduğunda havadaki oksijenin yerini alarak boğulmaya neden olabilir.
Solunumla yeterli oksijen alınamaması durumunda baş dönmesi, mide bulantısı, bilinç kaybı ve ölüm gibi etkiler görülebilir.
Ayrıca metan, yanıcı ve patlayıcı bir gazdır; belirli bir yoğunluğun üzerindeki karışımı alev aldığında şiddetli patlamalara neden olabilir.
Metan gazının tehlikeleri nelerdir?
Boğulma riski: Yüksek düzeyde metan, havadaki oksijen oranını düşürerek oksijen yetersizliğine neden olur. Bu da kısa sürede bilinç kaybı ve ölüme yol açabilir.
Patlama tehlikesi: Metan, hava ile %5 ila %15 arasında bir oranda karıştığında patlayıcı hale gelir. Bu durum, özellikle kapalı ortamlarda ve madenlerde ölümcül kazalara sebep olabilir.
Dolaylı zehirlenme riski: Metan gazı, bazı koşullarda karbonmonoksit (CO) gibi zehirli gazların ortaya çıkmasına neden olabilir. Özellikle yeterince havalandırılmayan ortamlarda metan yandığında karbonmonoksit oluşur. Bu gaz çok düşük seviyelerde bile solunduğunda dakikalar içinde öldürücü olabilir.
Evlerdeki risk ne kadar büyük?
Evlerde ve iş yerlerinde kullanılan doğalgazın yaklaşık %90 ila %97’si metandan oluşur. Bu nedenle gaz kaçakları veya yetersiz havalandırma ciddi risk oluşturur. Doğalgaz, kokusuz olduğu için kaçakların fark edilmesi zordur; bu nedenle özel olarak kokulandırılır (merkaptan eklenir). Ancak mağara gibi doğal ortamlarda böyle bir kokulandırma olmadığı için metan fark edilmeden ölümcül seviyelere ulaşabilir.
Yorumlar
Misafir olarak yorum yazın ya da daha etkili bir deneyim için oturum açın
Yorum yazın