Pelosi'nin ziyareti sonrası Çin Tayvan'ı nasıl cezalandırdı?

Haber Merkezi – ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi'nin 2 Ağustos’ta Tayvan'ı ziyaretinin ardından Çin Tayvan’a yönelik bir dizi yaptırım kararı aldı.

Çin, Tayvan'ı kendi topraklarının bir parçası olarak görüyor ve Tayvan ile ekonomik, ticari ve diplomatik ilişkiler kuran ülkelere karşı çıkıyor.

Pelosi, 25 yıl aradan sonra Tayvan’a giden ilk üst düzey ABD’li siyasetçi olarak ziyaretinde Tayvan’a müttefiklik mesajları verdi. Pelosi, “Washington’un adayı asla yalnız bırakmayacağını ve Tayvan’ın demokrasi mücadelesi verdiğini” söyledi.

Çin ABD Temsilciler Meclisi Başkanı’nın ziyareti ardından Tayvan’a yönelik bir dizi ticari yaptırımın yanı sıra göz dağı vermek amacıyla bir tatbikat başlattı.

Ticari yaptırımlar

ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi'nin Tayvan'ı ziyaretinin ardından açıklama Çin Gümrükler Genel İdaresi’nden geldi. Ziyaret nedeniyle bölgede iyice gerilen siyasi ortama böylece dış ticaret de katıldı.

Ana kara Çin, Tayvan'dan aldığı bazı meyve ve deniz ürünlerinde alışverişi durdurma kararı aldı. Yasak kararı, greyfurt, limon portakal gibi turunçgil ürünleriyle beyaz saç kuyruğu ve istavrit türü balıkları kapsıyor.

3 Ağustos 2022 Çarşamba günü Pekin, Tayvan'dan yapılan meyve ve balık ihracatına yaptırımlar getirdi. Bu arada Çin gümrük yetkilileri, zararlı maddeler içerdiği iddia edilen limon ithalatını askıya alacaklarını ve virüsle dolu olduğu iddia edilen birkaç balık türünün ithalatını yasaklayacaklarını söylediler.
 
Yaptırımlar, Tayvan Tarım Konseyi tarafından Çin'in balık ürünleri, çay ve bal da dahil olmak üzere Tayvan mallarının ithalatını askıya alma ihlallerini gösterdiğini belirten açıklamasının ardından geldi.
 
Bu, Pekin'in Tayvanlı tarım ürünlerini ilk kez hedef alıp ananaslarda zararlıların bulunması nedeniyle Mart 2021'de ananas ithalatını yasaklaması değil. Ancak hareket, yaygın olarak politika olarak görülüyordu.

Çin Ticaret Bakanı Çarşamba günü yaptığı açıklamada, daha fazla açıklama yapmadan Tayvan'a beton ve bitüm için doğal malzeme ihracatını askıya alacağını söyledi.

Diğer yaptırımlar

Çin Devlet Konseyi'ndeki Tayvan İşleri Bürosu Çarşamba günü yaptığı açıklamada, Tayvanlı ayrılıkçılarla yakın bağları olan iki Tayvanlı örgüte yaptırım uygulayacağını; Birincisi, Tayvan Demokrasi Vakfı ve ikincisi, Tayvan Uluslararası İşbirliği ve Kalkınma Fonu.

Speedtech Energy ve Hyub Technology gibi bu kuruluşlara ve gruplara mali yardım sağlayan şirketler de Çinli şirketlerle iş yapmaktan muaf tutulacak.

Öte yandan Çin, Tayvan'ı ziyaret eden ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi'ye yaptırım uygulayacağını bildirdi.

Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, Pelosi'nin Çin'in kaygılarına ve muhalefetine rağmen Tayvan'ı ziyaret etmekte ısrar ettiği, bu davranışın Çin'in iç işlerine müdahale olduğu, egemenliğini ve toprak bütünlüğünü ihlal ettiği, tek Çin ilkesine aykırı olduğu ve Tayvan Boğazı'nda barış ve istikrara zarar verdiği vurgulandı.

Dev askeri tatbikat

Çin ordusu, altı bölgede eş zamanlı yürüttüğü tatbikatlarla, Ada'nın çevresinde fiili bir blokaj oluşturdu ve füzeler fırlattı.

Pekin yönetimi, Tayvan'ı çevreleyen altı bölgede yürüttüğü eş zamanlı tatbikatlarla, egemenlik ihtilafı içindeki tarafların uzun yıllar barış halinin korunmasını sağlayan fiili deniz ve hava hattının ötesine geçerek, statükoyu güç yoluyla değiştirebileceği mesajı verdi.

Çin'e ait savaş uçakları ve gemileri, 1955'te ABD tarafından fiili deniz ve hava hattı olarak belirlenen, Tayvan Boğazı'nı ikiye ayıran Orta Çizgi'yi geçerken, 1995-1996'daki İkinci Boğaz Krizi'nden beri ilk kez Tayvan Adası yakınlarına güdümlü füzeler fırlattı.

Tayvan Ulusal Savunma Bakanlığı, tatbikatın ilk gününde, Çin ana karasından ateşlenen 11 güdümlü füzenin Tayvan'ın "kara suları" olarak gördüğü bölgeye düştüğünü bildirdi.

Ayrıca Tayvan Boğazı'nın karşı kıyısındaki Fucien eyaletinden ateşlenen PCL-191 roketleri, adanın Çin kontrolündeki Pingtan Adası açıklarına düştü.

Tayvan Savunma Bakanlığı, tatbikatlar sırasında 22 Çin savaş uçağının orta çizgiyi geçtiğini bildirdi. Bunlar arasında 12 "SU-30", 8 "J-11" ve 2 "J-16" savaş uçağı olduğu bilgisi aktarıldı.

Tayvan da, karşılık olarak, "Mirage 2000" ve "F-5" savaş uçaklarının tatbikat bölgesindeki durumu izlemek üzere havalandığı bilgisini aktardı.

Uçak gemisi ve nükleer denizaltı

Bu arada aralarında "Tip 055" sınıfı güdümlü füze taşıyan iki muhribin bulunduğu 10 savaş gemisinin Tayvan çevresinde görevlendirildiği, en az bir uçak gemisi ve nükleer denizaltının, adanın blokaja alındığı harp oyununa katıldığı bildirildi.

7 Ağustos'a kadar sürmesi öngörülen tatbikatlar, Çin'in egemenlik ihtilafı içinde olduğu Ada'nın çevresinde fiili bir blokaj oluşturmuş durumda.

Tayvan'dan tepki

Tayvan lideri Tsai Ing-wen, televizyonda yayımlanan halka hitabında, Çin'in Tayvan çevresindeki uluslararası hava ve deniz koridorlarının bulunduğu bölgelere füzeler fırlatmasının "sorumsuzca bir eylem" olarak nitelerken "bölgede askeri tehdidin arttığını" vurguladı.

Tayvan lideri, "(Çin'in eylemleri), Tayvan Boğazı'ndaki statükoya zarar veriyor ve egemenliğimizi ihlal ediyor " ifadesini kullandı.

Tsai, Tayvan'ın Çin'in tehditleri karşısında gerilimi artırmayacağını, ancak egemenliğini savunacağını belirterek, Pekin'e "akıl ve itidalle hareket etme" çağrısı yaptı.

Hükümetin limanlarda ve havaalanlarındaki faaliyetleri sorunsuzca yürütülmesi için gerekli tedbirleri alacağını ifade eden Tsai, Tayvan ordusunun da tatbikat bölgelerinde teyakkuz seviyesini artırdığını kaydetti.

Bu arada, Pelosi'nin ziyareti öncesinde ada çevresindeki askeri hareketliliğini arttıran ABD ordusuna ait harp araçlarının tatbikatların yapıldığı bölgelerde görüldüğü kaydedildi.

ABD donanmasına ait "P-8A Poseidon" tipi deniz devriye uçağı ile "MH-60R" tipi denizaltı savar Seahwak helikopteri Tayvan'ın güneybatısında tespit edildi.

ABD'den Çin'e "Tayvan'da yeni statüko kabul etmeyeceğiz" mesajı

ABD yönetimi, Çin'in Pelosi'nin ziyaretlerinin ardından başlattığı tatbikatları Pekin'in bölgedeki statükoyu değiştirme çabası olduğunu bildirdi.

ABD Ulusal Güvenlik Konseyi Stratejik İletişim Departmanı Başkanı John Kirby, yaptığı açıklamada, tatbikatlarını "provokatif eylemler" olarak nitelerken, "Pekin'in prokovatif eylemleri statükoyu değiştirmeye yönelik uzun süredir devam eden çabalarındaki tırmanışı gösteriyor. Yeni bir statükoyu kabul etmeyeceğiz. Yalnızca ABD değil dünyada da bu girişimi reddedecek." dedi.

Kirby, Pelosi'ye eşlik eden bazı donanma unsurlarının, tedbir olarak bölgede kalacağını bildirdi.

ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin de, Pelosi'nin ziyareti için Tayvan açıklarına gelen Ronald Reagan uçak gemisi ve harp filosuna bölgeden ayrılmama talimatı verdi. Filonun Japonya ve diğer müttefik ülkelerle durumu izleyeceği kaydedildi.

Bölgedeki askeri hareketliliğin artmasının tehlikeli sonuçlar yaratabileceğine dikkat çeken Kirby, "Bu kadar yakın mesafede çok fazla harp aracının bulunması hesap hatalarına ve yanlış hareketlere yol açabilir." değerlendirmesinde bulundu.