Erbil (Rûdaw) - Tahran Üniversitesi matematik bölümündeki koridorlarda gezerken duvarda asılı ünlü matematik ve bilim insanlarının Fields Madalyası ödülüyle çekilmiş fotoğraflarına bakarken yirmili yaşlarındaydı Profesör Koçer Birkar.
Her seferinde içinden ‘Acaba ne zaman bunları görme şansı yakalayacağım’ derdi. Yıllar sonra o da ödül alanlar arasında yer almayı başardı.
İngiltere’de görüştüğü ilk matematik hocası, Birkar’ın hayatı boyunca başından geçen olayların arkasında bir şeylerin olduğunu söylüyor.
1 Ağustos 2018’de Brezilya’nın Rio de Janeiro kentinde düzenlenen Uluslararası Matematikçiler Kongresi’nde, matematik alanının “Nobel”i olarak kabul edilen Fields Madalyası Ödülünü aldığında 40 yaşındaydı.
Hayat Birkar için görüldüğü kadar da kolay olmadı. Times gazetesine verdiği demeçte Nottingham Üniversitesi ile başlayıp Fields Madalyasına uzanan bir serüvenin kolay elde edilmediğini anlatıyor.
Times’a konuşan Kürt Bilim Adamı Koçer Birkar, İngiltere’ye göçmen olarak gittiğinde marketlerde devletin tahsis ettiği göçmen kartlarıyla ihtiyaçlarını karışladığını, hayatının en zor dönemi olduğunu anlatıyor.
O dönem çalışmasına izin verilmeyen Birkar’ın aynı zamanda yaşam alanı seçme özgürlüğü de yoktu. Nottingham’a gönderilen Birkar, orada mecburi iskana tabi tutuluyor.
Birkar elindeki tek kozu olan ‘Matematiği’ kullanmaya karar verdi
İngiltere’nin Doğu Midlands bölgesinde bulunan Nottingham kentinde 3 kişiyle birlikte bir evde yaşayan Kürt Profesör, o dönemi, “Çok zor dönemdi, o sıralar en büyük hayalim yüksek seviyeli bir matematik okulunda okumaktı ” diye anlatıyor.
Ama İngiltere ne çalışmasına izin veriyordu ne de okumasına müsaade ediyordu. Okumak istese bile yeterli derecede dil bilmiyordu.
21 yaşındayken zor şartlar içinde hayata tutunduğunu anlatan Kürt bilim adamı, “Psikolojik olarak çok zor bir süreçti benim için. Göçmenlik başvurusunda bulunan çok sayıda kişinin talepleri reddediliyordu ve ülkeden sınır dışı ediliyorlardı. Geleceği heba olmuş çok sayıda insan tanıyorum” dedi.
Profesör Koçer, bütün hayatını değiştiren o maili atmaya karar verir. Başarılı olacağını düşündüğü matematik alanındaki yeteneğini kullanmak üzere Nottingham üniversitesine bir mektup göndererek cebir ve mühendislik bilimiyle ilgilenen bir hocayla görüşmek istediğini yazdı. Kısa bir süre sonra Birkar’ın görüşme talebi kabul edildi.
Yeteneğini anlamam için 5 dakika yeterli oldu
Birkar, Nottingham üniversitesinde öğretim görevlisi olan Prof. Ivan Fesenko ile görüştü.
Doktora döneminde Birkar’ın danışmanlığını da yapan Prof. Fesenko, matematiğin insanüstü bir bilim dalı olduğunu söylüyor.
Fesenko, “Matematikteki derin şeyler bizim dışımızda gelişen bazı olaylara göre şekil alıyor. Bu nedenle Bikar’ın buraya gelmesi bir tesadüf değil” ifadelerini kullandı.
Bilim adamları, matematik ve denklemlerin dışında farklı bir oluşum olduğunun kanısında.
Bu görüşmenin üzerinden 19 yıl geçti, Birkar şimdi Cambridge Üniversitesi’nde öğretim görevlisi. Şubat ayında Nottingham Üniversitesi’nde düzenlenen özel kutlamada Birkar gelmiş geçmiş en iyi mezun unvanına layık görüldü.
Rojhılat’ın Meriwan kentine bağlı Ne köyünde dünyaya gelen Birkar, İran ve Irak arasında 8 yıl devam eden savaşa tanıklık etmiş.
Birkar, iki devlette Kürtlere karşıydı o nedenle Kürtler hiçbir zaman savaşı benimsemedi. İngiliz gazetesine savaş yıllarını anlatan Birkar, “Korkudan her defasında sınıftan koşarak dışarı çıkardık, kendi gözlerimle uçakların bomba atığına şahit oldum”dedi.
Diğer Kürtler gibi Profesör Birkar da bu savaşı benimsemiyor. Kraliyet dönemini, ailesine ait topraklara el konulduğundan dolayı sevmiyordu. Kürt bilim insanı Birkar, o günlere ilişkin, “Bütün bu nedenlerden dolayı ailem sıradan bir çiftçi ailesi oldu” ifadelerini kullandı.
Matematiğe olan sevgisini yeşertmesinde abisinin etkisi olduğunu söyleyen Birkar, “Daha derin bir şekilde matematiği anlamak istedim. Bu nedenle yeni bir denklem oluşturuyor yine ona çözümü kendim buluyordum ”diye konuştu.
Tahran Üniversitesi’ni kazandıktan sonra bu durumun sıradan bir şey olduğunu gördü. Yani onun matematik ile ilgili yaptıkları daha önce farklı insanlar tarafından yapılmıştı.
‘Igor Rostislavovich Shafarevich’ şifresi
Kürt Bilim adamı Birkar’ın doktora tez danışmanlığını yapan Ivan Fesenko Rusya’nın San Petersburg kentinde eğitim aldı. Matematik alanında çalışanlar genelde sözlü mülakata tabi tutulurlar, Birkar ile yaptığı konuşmayla ilgili olarak Fesenko, “Bu tür sınav ve mülakat tecrübemden dolayı Birkar’ın yeteneğini anlamam için 5 dakika yeterliydi” dedi.
Birkar, Fesenko ile konuşması sırasında İgor Şafareviç’ten bahsederek daha fazla kendine hayran bırakmayı başarmış.
Igor Rostislavovich Shafarevich, Sovyet-Rus matematikçi ve aktivist, cebirsel sayılar teorisi ve cebirsel geometri alanında çok önemli çalışmalara imza atmıştır. Yakaladığı başarıdan dolayı Stalin kendisiyle görüşme talep etmişti.
Fesenko, “Shafarevich’in adını getirdiğinde bende şifre etkisi yarattı, ne kadar ciddi olduğunu o zaman anladım. Koçer’in yolu başka bir profesöre düşseydi acaba neler olurdu çok merak ediyorum. Özellikle matematiğin ‘Nobel’i olarak kabul Fields Madalyasını 40 yaşında alan biri için oldukça dikkat çekici”dedi.
Birkar doktora yaptığı sırada Tayland uyruklu bir kadınla tanıştı ve daha sonra evlenmeye karar verdi. İngilizce, Kürtçe ve Tayland’ca konuşan Birkar ailesinin 5 yaşında bir çocukları var.
Evde geçirdiği zamanla ilgili Birkar, “Evimde çok abartılı şeylere rastlamazsınız. Örneğin benim çalışma masam yok. Yer değiştirmek önemli bir şey bazen 1 saat durmadan oradan buraya gezerim o odadan bu odaya hareket ederim. Bazen de bir saat boyunca kanepede otururum. Ben bu şekilde huzur buluyorum bunu yaptığım zaman diğer bütün şeyleri unutabiliyorum” diye konuştu.
Yorumlar
Misafir olarak yorum yazın ya da daha etkili bir deneyim için oturum açın
Yorum yazın