İsveç'te sandıklar kuruldu: 3 seçim bir arada

Haber Merkezi - İsveçliler bugün üç seçimde oy kullanmak için sandık başına gidiyor;  siyasi parti ve bağımsız adayların yarıştığı parlamento seçimleri, bölge meclisi seçimleri ve belediye seçimleri. Bu yılki seçimlerde 15 Kürt parlamento için adaylığını açıkladı. 

Seçimlerde sekiz ana parti; Sosyal Demokratlar, Sol Parti, Yeşiller Partisi, Merkez Parti, Liberal Parti, Ilımlı Parti, Hıristiyan Demokratlar, İsveç Demokratları ve Bağımsızlar yarışıyor.

Son anketler, başbakanın liderliğindeki Sosyal Demokrat Partisinin diğer partilerden daha fazla sandalye kazanacağını gösteriyor. En son 2018’de yapılan seçimde Sosyal Demokrat Parti 100 sandalye kazanarak, Sol Parti ile koalisyon hükümeti kurmuştu.

İsveç’te seçmenler genel parlamento, bölge meclisleri ve belediye seçimleri için oy kullanacak.

Parlamento seçimleri:

8 siyasi parti ve bağımsız olmak üzere 100 aday yarışıyor. 7 milyon 772 bin 120 seçmen 349 milletvekilini seçmek için oy kullanabilecek.

Bölgesel meclis seçimleri:

 Partiler ve bağımsızlardan 122 aday yarışıyor. 21 bölge meclisinde 8 milyon 147 bin 129 kişi oy kullanma hakkına sahip.

Belediye seçimleri:

321 aday yarışıyor. 8 milyon 196 bin 42 kişi 290 belediyenin meclis üyesini seçmek için oy kullanabilecek.

İsveç’te bugünkü Parlamento seçiminde sekiz büyük parti yarışıyor.

2018’de yapılan son seçimde Parlamento aritmetiği şöyle şekillenmişti.

 Sosyal Demokrat Parti 100, Sol Parti 27, Yeşiller Partisi 16, Merkez Parti 31, Liberal Parti 20, Ilımlı Parti 70 Hristiyan Demokrat Parti 20, İsveç Demokratları 61 sandalye elde ederken, Bağımsızlar iki sandalye kazandı.

Anketler Başbakanın partisinin yeniden kazanacağını gösteriyor

Politico Araştırma Merkezi’nin  anketine göre, Başbakan Magdalena Anderson'ın partisinin en çok oyu alması bekleniyor.

 Ankete göre; Başbakan'ın partisi Sosyal Demokrat Parti yüzde 29 oy oranıyla birinciliğini korudu.

Aşırı sağ göçmen karşıtı bir parti olan İsveç Demokratlar Partisi seçimde daha fazla oy alması ve hükümeti solun elinden almak için diğer sağcılarla koalisyon kurmayı hedefliyor. Ankete göre, oyların yüzde 20'sini kazanması bekleniyor.

Ana muhalefetteki ılımlı Muhafazakar Parti ise oyların yüzde 17’sini alarak üçüncü sıraya geriledi. Orta Merkez Partisi yüzde 7 oy alıyor. Sol Parti yüzde 8 oranında oy alırken, sağ eğilimli ılımlı bir parti olan Hristiyan Demokratlar, Politico anketinde oyların yüzde 6'sını aldı.

Liberal Parti'nin 2000 öncesine kadar sağ ve sol ile hiçbir sorunu yoktu, ancak o zamandan beri daha sağcı hale geldi, bu seçimde yüzde 5 oy alması bekleniyor.

Çevrecileri kazanmak için bahis oynayan Yeşiller Partisi, oyların yüzde 5'ini alıyor.

İsveç Parlamentosu'nda sol ve sağ blok bulunuyor.  Politico anketine göre, Sosyal Demokratlar, Merkez, Yeşiller ve Sol'dan oluşan Kızıl Kutup oyların yüzde 51'ini alacak.

İsveç Demokratları, Ilımlılar, Hıristiyan Demokratlar ve Liberallerden oluşan Mavi Kutup oyların yüzde 49'unu alacak.

Kürtler ve İsveç seçimi

İsveç'in nüfusu 10.35 milyon. Resmi İsveç istatistiklerine göre;  2 milyon 47 bin 731 kişiye denk gelen İsveç nüfusunun %19,7'si göçmen. İsveç’te Kürdistan’ın dört parçası, Irak, Suriye, İran, Finlandiya ve Polonya’dan göçmenler ağırlıkta yaşıyor.

İsveç'te yerleşik diasporanın büyük çoğu Kürt kökenli olduğu ifade ediliyor. Ancak Kürtlerin İsveç’teki nüfusuna ilişkin resmi bir veri bulunmuyor. Resmi olmayan rakamlara göre İsveç'te en az 100 bin Kürt yaşadığını gösteriyor. Elbette bu, tüm İsveç makamlarına, özellikle yasama ve yürütme organlarına yansıdı.

İsveç’te farklı partilerde 7 Kürt parlamenter bulunuyor. Belediyelerde 100'den fazla Kürt meclis üyesi bulunuyor. Kürtler göçmen politikaları nedeniyle iktidardaki Sosyal Demokrat Parti ve Sol Parti'yi destekliyor.

Doğu Kürdistan'dan bağımsız bir parlamenter olan Amina Kakabawa, Magdalena Andersen hükümetini dağılmaktan kurtarmak için üç kez oy kullandı.

Bu yılki seçimlerde 15 Kürt parlamentoya, onlarcası da belediye ve bölge meclisleri için adaylığını açıkladı.

Partilerin birinci gündemi, suç çetelerinin artan sokak çatışmaları

Uzmanlara göre; göçmenlerin ülkedeki artan suç oranları ile özdeştiren bir dil kullanan İsveç Demokratlar Partisi'nin, popülist söylemleri sayesinde anketlerde ikinci sıraya yükseldiğini ifade ediyor.

İsveç Demokratlar Partisi’nin açıkladığı manifestoda, sağ blok patiler kendileri ile hükümet koalisyonu kurmak isterse, suç işleyen göçmenlerin İsveç vatandaşlığının ellerinden alınıp ülkelerine gönderilmesi gerektiği belirtiliyor.

Öte yandan İsveç, son 5 yıldır suç örgütleriyle mücadelede ağır bir tabloyla karşı karşıya. Polisin yayımladığı rapora göre, bu yılın 9 ayında İsveç'te 260 silahlı saldırı gerçekleştirildi ve bu olaylarda 49 kişi öldü, 70 kişi yaralandı.

Siyasetin birinci konusu bu olurken sağ blokta bulunan ılımlı Muhafazakar Parti, Hristiyan Demokrat Parti ve Liberal Parti, suç örgütü ve çetelerin son yıllarda artan silahlı çatışmalarının önlenememesini Sosyal Demokrat hükümetinin başarısızlığı olarak değerlendiriyor.

Söz konusu partiler, ilk seçim vaadi olarak, bu olumsuz tablonun üzerine giderek suç örgütlerine karşı yasaları sertleştirip İsveç'i daha güvenli hale getirmek istediklerini beyan ediyor.

Enerji fiyatlarının ve enflasyonun artışını da önleyeceklerini açıklayan sağ blok partileri, vergileri aşağı çekip maaşları yükselteceklerini, yeni nükleer elektrik santralı kuracaklarını vadediyor.

Sol blokun en büyük partisi Sosyal Demokratlar ise seçim vaadi olarak, suç örgütleri ve çetelerin ülkeyi güvensiz hale getirmeye çalıştığını ve bunu önlemek için daha fazla polisin işe alınacağını kaydediyor. Enerji fiyatlarındaki artışın ve enflasyonun düşürülmesi için vatandaşlara ekonomik yardım adı altında destek paketlerinin açıklanacağı ifade ediliyor.

Türkiye ile yapılan NATO görüşmelerini milli bir mesele olduğu için partiler seçim konusu yapmazken, sol bloktaki Sol Parti ve Yeşiller Çevre Partisi de iklim krizi ve göçmen haklarının iyileştirilmesi konusunu ön plana çıkardı.