Suriye Cumhurbaşkanı Şara’nın Moskova ziyareti, Beşar Esad’ın iadesi tartışmalarını yeniden gündeme taşıdı
Erbil (Rûdaw) - Suriye Cumhurbaşkanı Şara’nın Moskova ziyareti, Beşar Esad’ın iadesi tartışmalarını yeniden gündeme taşıdı. Uzman Doç. Dr. İkbal Dürre, “Putin Esad’ı vermez, çünkü hâlâ Rusya’nın elindeki stratejik kartlardan biri” değerlendirmesinde bulundu.
Suriye Cumhurbaşkanı Ahmet Şara, Rusya'ya gerçekleştirdiği ziyaret kapsamında Kremlin'de Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile görüştü.
Moskova Üniversitesi Öğretim Görevlisi Doç. Dr. İkbal Dürre, Rûdaw TV'de katıldığı bültende, ziyaretin zamanlaması ve Suriye'nin geleceğine yönelik senaryolar hakkında dikkat çeken değerlendirmelerde bulundu.
“Zamanlaması kritik"
Doç. Dr. Dürre, Şara'nın Moskova ziyaretinin zamanlamasının kritik olduğunu belirterek, "Ortadoğu'da çok ilginç gelişmeler oluyor. Gazze'de anlaşma sağlandı. Suriye'de Şam yönetimiyle Kürtler bir yola girmiş gibi görünüyor" ifadelerini kullandı.
Bu gelişmelerin ABD'yi bölgede tek küresel güç haline getirdiğini belirten Dürre, bu durumun sadece Rusya'nın değil, aynı zamanda İran, Türkiye ve hatta Şara yönetiminin de hoşuna gitmediğini söyledi. Bölge ülkelerinin, ABD ve İsrail ilişkisinin gelecekte bölgeye ne getireceğini tam olarak kestiremediğini ifade etti.
Dürre, Şara'nın iktidara geldiği günkü Rusya yaklaşımı ile bugünkü arasında fark olduğunu vurgulayarak, Rusya'yı Suriye'de tekrar bir denge unsuru olarak görmek istediğini söyledi.
Doç. Dr. Dürre, "İşin ilginç tarafı bunu isteyen Türkiye de var. Dolayısıyla bütün bu koşullar bu görüşmenin altyapısını hazırladı" dedi.
Rusya için de bölgeye geri dönme arayışı olduğunu belirten Dürre, bu noktada karşılıklı çıkarların uyuştuğunu vurguladı. Suriye'nin yeniden yapılandırılması sürecinde Rusya'nın ekonomik ve askeri varlığının rol oynayabileceği, Şara'nın da eski ekonomik ilişkileri canlandırmak istediği belirtildi.
Esad'ın iadesi iddiaları ve Putin'in konumu
Görüşme öncesinde ortaya atılan Beşar Esad'ın iadesi iddialarına da değinen Dürre, "Ahmet Şara, Beşar Esad'ın geri verilmesini istiyor ama Putin de vermez" yorumunu yaptı.
Dürre, Putin’in Esad'ı ileride Suriye'deki belirsizlikler karşısında bir koz olarak elinde tutmak isteyebileceğine dikkati çekti.
"Yarın ne olacağı belli değil. Ortadoğu burası. Yarın Şara'nın kendisi de Moskova'ya sığınmak zorunda kalabilir" diyen Dürre, Şara ve Esad arasında doğrudan bir görüşme beklemediğini, ancak dolaylı temasların olabileceğini ifade etti.
Şara ailesinin, özellikle kardeşinin Rusya'da uzun yıllardır doktor olması nedeniyle Rusya ile farklı alanlarda kontakları bulunduğunu hatırlattı.
Suriye'nin geleceği ve Kürt faktörü
Dürre, Suriye'nin geleceğine yönelik senaryolara ilişkin ise şu değerlendirmeyi yaptı:
"Eğer Şara, Kürtlerle ortak bir yol bulup aynı sistemi hem Dürzilere hem oradaki Alevilere yayıp sağlıklı, adem-i merkeziyetçi bir Suriye oluşturamazsa, dediğimiz bütün bu senaryoların (Esad'ın geri dönmesi gibi) gerçekleşmeyeceğinin garantisi yok."
Dürre, Suriye'nin içindeki Kürtler, Dürziler ve Alevilerle anlaşma sağlanamaması durumunda ülkenin geleceğinin belirsizleşeceğini ve Rusya'nın şu an Ukrayna meselesiyle meşgul olması nedeniyle Suriye'ye tam güçle dönemeyeceğini belirtti.
Doç. Dr. İkbal Dürre, Rusya'nın bölgedeki dengeleri korumaya çalıştığını ve Şara yüzünden ABD, İsrail, İran ve diğer bölge ülkeleriyle olan ilişkilerini riske atmayacağını ekledi.
Lavrov'un Kürt açıklamaları ve Rusya'nın mesajı
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov'un geçtiğimiz günlerde yaptığı "Kürt sorununun patlamasından korkuluyor. Suriye'deki Kürtlerle oynanan özerklik ve ayrılıkçılık oyunları somut bir sonuca ulaşırsa, Kürt sorunu tüm bölge ülkelerinde patlayabilir. Bunlar ciddi riskler" şeklindeki açıklamaları da değerlendirildi.
Doç. Dr. Dürre, Putin'in 2024 yılbaşı konuşmasında Esad'ın Kürtlerle anlaşması durumunda Suriye'de yaşananların olmayacağını belirtmesi ile Lavrov'un bugünkü sözleri arasında bir çelişki olduğunu kaydetti.
Ancak Dürre, Lavrov'un bu tür açıklamalarının aynı zamanda bir "siyal" taşıdığını söyledi
Dürre, "Rusya aslında bütün bölge güçlerine de bir sinyal veriyor. Hem Türkiye'ye hem ABD'ye hem diğer ülkelere hem de Suriye'ye. Diyor ki Kürt faktörünü ben çok iyi bilirim. Gerekirse eğer beni denklem dışında tutarsanız bu faktörü ben de kullanabilirim mesajı da veriyor” diye konuştu.
Yorumlar
Misafir olarak yorum yazın ya da daha etkili bir deneyim için oturum açın
Yorum yazın